اروپا با چالش‌هایی اساسی روبروست

به گزارش فارس، همان طور که پیشتر اشاره شد، خبرگزاری فارس در نظر دارد در پرونده‌های اختصاصی، روابط اروپا با ایران و همچنین پیامدهای منفی مکتب سرمایه داری را بررسی نماید. در بخش اول این پرونده، گفت‌وگوی فارس با مشاور سیاسی پارلمان نروژ را منتشر کردیم و اینک در بخش دوم، گفت‌وگوی با نماینده پارلمان نروژ از نظر می‌گذرد.

اِلسه مِی باتِن (Else-May Botten)، پیش از آن که وارد پارلمان شود، رئیس کنفدراسیون کارگری نروژ بوده و از نزدیک با معیشت نیروی کارگر، آشنایی دارد. «باتن» در حال حاضر نیز، عضو حزب کارگر نروژ است و از شهر رومسدال به پارلمان، راه یافته است.

همان‌طور که در قسمت قبل این پرونده هم اشاره شد، نروژ یکی از اقتصادهای نفتی دنیاست و از بهترین کشورهای حوزه اسکاندیناوی به شمار می‌رود.

در ادامه گفت‌وگوی ما با نماینده پارلمان نروژی را می‌خوانید.

فارس: فکر نمی‌کنید زمان آن فرارسیده باشد که نروژ به اوپک بپیوندد؟

نروژ به عنوان یکی از صادرکنندگان مهم نفت در بازار نفت، منافعی مشترک با اوپک دارد، اما عضویت در اوپک در دستور کار نبوده است. نروژ یکی از اعضای آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) است، که این سازمان بیشتر در جهت منافع واردکنندگان نفتی فعالیت می‌کند. در چند سال اخیر همکاری و مذاکرات فزاینده‌ای میان اوپک و IEA وجود داشته است. ثبات و قابل‌ پیش‌بینی بودن بازار نفت و همچنین سطحی از قیمت نفت که بدون ضربه به رشد اقتصادی جهان، برای سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های جدید تولید نفت سودآور باشد، هم برای اوپک و هم برای IEA منافع مشترکی دارد.

فارس: میزان درآمد سرانه هر نروژی از نفت، تقریبا 15 برابر ایران است و با توجه این مساله به نظر می‌رسد که شما باید بیشتر از ایران در برابر نوسانات قیمت نفت آسیب‌پذیر باشید، با این وجود میزان تورم در نروژ در چند سال اخیر تغییر چندانی نداشته. آیا شما با نفت معجزه می‌کنید؟

درست است که درآمد سرانه نفت در نروژ قابل توجه است اما نروژ برای تزریق درآمدهای نفتی در اقتصاد، مکانیزمی خاص دارد. در این مکانیزم، دولت می‌تواند با ذخیره‌سازی لازم، پاسخگوی هزینه‌های عمومی روزافزونی باشد که در چند سال آینده با افزایش جمعیت سالخورده، پیش‌رویش خواهد بود. همچنین برای حمایت از هزینه‌کرد بلندمدت درآمدها در بودجه، درآمدهای نفتی به صندوق مستمری دولتی واریز می‌شود. هر سال تنها بخشی از میزان بازده واقعی صندوق (حداکثر 4درصد ارزش صندوق) به بودجه دولتی تخصیص داده می‌شود.

اگرچه که این به معنای آن نیست که اقتصاد نروژ از نوسانات قیمت نفت، مصون است. در سال 2011، هزینه‌های انجام شده از محل درآمدهای نفتی معادل 5درصد تولید ناخالص ملی نروژ بوده و مهم‌تر از آن اینکه تقاضا برای صنایع مربوط به نفت برابر 17درصد تولید ناخالص ملی ما بود. کاهش قیمت نفت، اقتصاد ما را نیز به طرز قابل‌ توجهی تحت تاثیر قرار می‌دهد، به خصوص از طریق مکانیزم آخری که عنوان شد.

فارس: درآمد نفت نروژ در سال گذشته، چقدر بوده است؟

میزان صادرات نفت و گاز نروژ در سال 2011 حدود 500 میلیارد کرون بوده است.

فارس: نروژ یکی از شفاف‌ترین اقتصادهای جهان را دارد. ابعاد و نحوه نظارت در کشور شما چگونه است؟

رقابت در بازار محصولات شدید است و اداره رقابت نروژ، بر آن نظارت می‌کند.

کارکنان نیز از امنیت شغلی خوبی برخوردارند و در عین حال، اقتصاد نروژ توان خوبی برای انطباق با تغییرات از خود نشان داده است.

فارس: اغلب کشورهای نفتی اقتصادهایی مصرف محور دارند، اما نروژ نمونه‌ای از یک اقتصاد تولید محور است. چطور باید به این نقطه رسید؟

فکر می‌کنم یک تفاوت عمده نروژ با اغلب کشورهای تولیدکننده نفت این است که ما تنها بخش کوچکی از درآمدهای نفتی را در بودجه سالانه هزینه کرده و از این طریق، ما از فشارهای تورمی و هزینه‌های عمومی بیهوده جلوگیری می‌کنیم.

فارس: به عقیده شما، اروپا به چه دلیل برای تحریم نفت ایران دوره‌ای 6 ماهه را انتخاب کرد؟ آیا قرار است در آن سررسید اتفاق خاصی رخ دهد؟

متاسفم. در جایگاهی نیستم که به این سوال پاسخ دهم.

فارس: چندی پیش، «جیوانی پیتلا» (معاون پارلمان اروپا) در مصاحبه‌ با فارس، از کاپیتالیسم(سرمایه‌داری) به عنوان نظامی وحشی و سرکش تعبیر کرد؛ آیا با این موضوع موافقید؟ چرا؟

قطعا سرمایه‌داری باید بر چالش‌هایی که در طول بحران مالی آشکار شد، نظیر طمع و موضوع بازده خاص و ریسک عام، فائق آید. سرمایه‌داری باید تحت نظارت شدید قرار بگیرد تا بتوان ثروت را افزایش دهد و از مدیریت ریسک به شیوه‌ای مسئولیت‌پذیرانه، حصول اطمینان شود.

فارس: آیا قبول دارید که نظام سرمایه‌داری و لیبرالیسم به پایان راه رسیده‌اند؟ چرا؟

خیر به نظر من نظام سرمایه‌داری با نظارت دقیق در صورت همراهی با لیبرال دموکراسی یکی از بهترین مدل‌ها برای دولت است، چراکه این‌ها مولد رشد و نوآوری بوده و ضمنا این اطمینان را به وجود می‌آورند که هرکس در کشور صدایی دارد!

فارس: فکر می‌کنید عاقبت حوزه یورو به کجا برسد؟ آیا فروپاشی در انتظار حوزه یورو است؟

مگر اینکه کشورهای حوزه یورو بخواهند به طریقی پول بیشتری به کشورهای جنوب اروپا منتقل کنند، نرخ بهره اوراق قرضه را به میزان قابل توجهی کاهش دهند، پول بیشتری چاپ کنند تا تورم ایجاد کنند و نهایتا سنگینی بدهی‌ها را تسکین دهند، در غیر اینصورت به نظر من اینکه کشورهای جنوب اروپا چطور باید در چند ماه آینده با مسائل حوزه یورو روبرو شوند، مشکل است.

فارس: آیا قبول دارید که یک جنگ اقتصادی تمام عیار جهانی در جریان است؟

نه، من این را نمی‌گویم. فکر می‌کنم هر کشوری برای رسیدن به رشد اقتصادی و به تبع آن ثروت و شغل برای شهروندان خود، تلاش می‌کند.

فارس: با این حال، قبول دارید که اروپا نیازمند بازتعریفی سیاسی اقتصادی است؟

اینکه اروپا با چند چالش اساسی روبروست، صحیح است. در کوتاه‌مدت، برخورد با بحران اقتصادی حیاتی است. در بلندمدت، اروپا نیازمند آن است تا راه‌هایی برای افزایش آمار زاد و ولد بیابد تا بتواند چالش‌های مالی ناشی از جمعیت سالخورده به خصوص در کشورهایی چون آلمان و کشورهای شرق و جنوب اروپا را کاهش دهد. دیگر مسئله ساختاری، سختگیری بیش از حد در نظارت بر بازار کار است که همین امر به نرخ بالای بیکاری که امروز شاهد آن هستیم، منجر شده است.

فارس: چرا مردم نروژ عضویت در اتحادیه اروپا را رد کردند؟

برای مردم نروژ مهم بود که حاکمیت ملی حفظ شود و اینکه نه فقط از کنترل بر کشاورزی و ماهیگیری بلکه از کنترل بر منابع طبیعی‌مان اطمینان حاصل شود.

فارس: نروژ ساختاری چند حزبی دارد؛ این قضیه، تا چه حد به موفقیت اقتصادی نروژ کمک کرده است؟

فکر می‌کنم سیستم چند حزبی نروژ یکی از اجزای مهم دموکراسی ما و روح فرهنگی نروژ است. سیستم چندحزبی ما ثابت کرده است که با رشد اقتصادی قدرتمند و مدیریت مسئولیت‌پذیر و پایدار درآمدهای نفتی در جهت منافع شهروندان نروژی، کاملا همخوان است.

فارس: نفت ایران تا چه حد برای اروپا حیاتی است؟ آیا نفت می‌تواند مبنایی برای دیپلماسی میان ایران و اروپا باشد؟

ایران به چند طریق برای اروپا، بسیار مهم است، اما مطمئن نیستم که نفت از چه طریقی می‌تواند مبنایی برای دیپلماسی میان ایران و نروژ باشد.

فارس: فکر می‌کنید جهان در پایان سال 2012 از بحران مالی رهایی می‌یابد؟ چطور؟

همانند سال 2011، من هراسان و کاملا بدبین هستم. چشم‌انداز اقتصادی هم در اروپا و هم در دیگر بخش‌های جهان منفی است. اگرچه که نسبت به بلندمدت خوش‌بین‌تر هستم.

فارس: نظر شما در مورد توسعه روابط میان ایران و نروژ چیست و دو کشور در چه زمینه‌هایی می‌توانند با هم همراه بوده و همکاری داشته باشند؟

فکر می‌کنم توسعه بیشتر در زمینه‌های فرهنگی و گردشگری، مثمرثمر باشد. همچنین توسعه روابط سیاسی و اقتصادی به پیشرفت داخلی ایران وابسته خواهد بود.

فارس: راه‌های دیگری هم برای همکاری‌های بیشتر بین ایران و نروژ چطور وجود دارد؟ مثلاً نظر شما در مورد توسعه همکاری‌های نفتی چیست؟

این موضوع را باید به وزرای امور خارجه و انرژی و نفت سپرد.

فارس: به نظر می‌رسد نبود همگرایی سیاسی در اتحادیه اروپا، مهمترین عامل بحران اقتصادی اروپا است؟ لطفا در این مورد توضیح دهید.

یک چالش مشهود حوزه یورو نبود همگرایی سیاسی و اقتصادی میان کشورهای عضو است. عدم انسجامی که میان کشورهای عضو وجود دارد، زمانی که برخی کشورها از بحران ضربه خورده‌اند، کار بر روی پول واحد را دشوار می‌کند.