سيد سعيد صادقي/کیهان
حوزه تصميم گيري آمريكا همواره تلاش كرده تا مراكز فكري و مطالعاتي وابسته به خود را به صورت تخصصي و منطقه اي سازماندهي كند تا از اين رهگذر بتواند با تدوين سياست ها و راهبردهاي تقسيم شده منطقه اي، اهداف كلان بين المللي خود را دنبال كند. يكي از مهم ترين مراكز فكري و مطالعاتي تخصصي آمريكا، موسسه مطالعات خاورميانه واشنگتن (The Washington institute for near east policy) است كه تمركز جدي بر روي تحولات سياسي، نظامي، اقتصادي و اجتماعي كشورهاي منطقه خاورميانه دارد. از اين رو، در اين نوشتار تلاش شده تا با تبيين پيشينه تاريخي اين مركز راهبردي، اهم فعاليت هاي آن مورد بررسي و نقش آن در تدوين سياست هاي خارجي كاخ سفيد مورد بررسي و تحليل قرار گيرد .
پيشينه تاسيس موسسه واشنگتن
با ارزيابي تحليلگران برجسته آمريكايي در سقوط كمونيسم و فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، سياستمداران كاخ سفيد بر آن شدند تا براي رهبري آمريكا در جهان آينده، نفوذ خود را در جغرافياي راهبردي دنيا گسترش داده و از اين طريق اهداف هژمونيك خود را در عرصه بين المللي تأمين كنند. بر اين اساس، گروهي از سياستمداران و نظريه پردازان كاخ سفيد به همراه كهنه كاران پنتاگون و سيا، به اين فكر افتادند تا منافع آمريكا در خاورميانه را گسترش دهند، از اين رو در صدد شدند تا مراكز پژوهشي و تحقيقاتي متعددي را در حوزه مطالعات خاورميانه تأسيس كنند. بدين ترتيب در سال 1985 گروهي از امريكايي ها براي پيشبرد منافع امريكا در خاورميانه ، «موسسه واشنگتن براي سياست خاور نزديك» را تاسيس كردند.از افراد حاضر در اين گروه ، مارتين اينديك يكي از مديران آيپك ( AIPAC ) بوده است.
در طول دهه 1990 ، تمركز اصلي اين موسسه بر روي مسئله روابط سياسي اعراب و اسرائيل بود. با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و وقوع جنگ اول در خليج فارس و تغيير در اهداف استراتژيك آمريكا و تمركز آن بر روي منطقه خاورميانه، دامنه وسعت پژوهش اين موسسه در منطقه گسترش يافت.پس از حوادث يازدهم سپتامبر، باز هم دامنه مطالعات و پژوهش موسسه گسترده تر شد و با بهانه تروريسم به عنوان مشكل اصلي ايالات متحده، تمركز جدي بر روي گروه هاي جهادي اسلامي منطقه به ويژه گروه هاي شيعي قرار گرفت. البته اين موسسه و مراكز مطالعاتي وابسته به آن تمركز خود را جهت تدوين راهبردهاي كاخ سفيد در فعال كردن حوزه ديپلماسي عمومي آمريكا در منطقه قرار دادند . همچنين اين موسسه، با اختصاص منابع كلان مالي در منطقه تلاش كرده تا با بزرگنمايي موضوعاتي چون افراط گرايي اسلامي، برنامه هسته اي ايران، تروريسم و گسترش سلاح هاي كشتار جمعي به خصوص سلاح اتمي در جهت ترميم چهره آمريكا در منطقه و همچنين توجيه حضور نظامي ناتو در خاورميانه درآيد .
معرفي موسسه واشنگتن
موسسه واشنگتن به عنوان اتاق فكري عمل مي كند كه هدف آن مطالعات تخصصي بر روي خاورميانه ، تمركز بر مطالعه و تحقيق بر روي مسائل خاورميانه در ارتباط با منافع آمريكا و اسرائيل است و بر سياست خارجي امريكا در خاورميانه تمركز مي كند. اين موسسه در ساختار سياسي امريكا و به ويژه در سياست خارجي ايالات متحده نسبت به خاورميانه نقش حياتي ايفا مي كنند. بنابرين موسسه واشنگتن يكي از موثرترين نهادهاي سياست خارجي ايالات متحده امريكاست و بعضي وقت ها از آن به عنوان لابي اسراييل ياد مي شود. هدف اصلي آن ابلاغ يك دستور كار خاورميانه اي اسراييل محور است. بسياري از محققان فعلي و سابق اين موسسه با نئومحافظه كاران و سازمان هايي مانند موسسه امريكايي اينترپرايز همراه بودند كه از سياست هاي«جنگ با تروريسم» حمايت مي كردند.
مناطق مطالعاتي موسسه ( Research Area )
در زمينه مناطق مطالعاتي مي توان به كشورهايي مصر، ايران ، عراق اردن ، لبنان ، افريقاي شمالي ، فلسطين ، دولت هاي خليج فارس ، سوريه و تركيه اشاره كرد.
موضوعاتي كه در رابطه با اين كشورها مورد مطالعه قرار مي گيرد عبارتند از : سياست هاي عربي و اسلامي ، دموكراسي و اصلاحات ، انرژي و اقتصاد ، خليج فارس و سياست انرژي ، مسايل امنيتي و نظامي ، فرايند صلح ، تكثير سلا هاي هسته اي ، تروريسم ، سياست ايالات متحده .
موسسه واشنگتن و فعاليت هاي آن در حوزه جنگ نرم عليه ايران
موسسه واشنگتن تمركز مطالعاتي عميقي بر روي ايران دارد، به طوري كه با ايجاد كارگروه هاي متعدد در حوزه هاي سياسي، نظامي، اجتماعي، اقتصادي و هسته اي تمركز شديدي بر روي تحولات ايران داشته است و با استفاده از كارشناسان ايراني مقيم آمريكا به دنبال ارتباط گيري با گروه هاي مخالف خارجي و داخلي ايران مي باشد . اين موسسه به دليل حاكم بودن فضاي صهيونيستي بر پژوهش ها و فعاليت هاي آن كاملا بر ضد ايران كار مي كند و براي رسيدن به اين هدف بيشتر به دنبال كارشناسان و نخبگان ايراني و جذب آنها در موسسه از طريق بورس هاي مختلف است. بايد اشاره كرد كه اين موسسه پيشتر توسط يك فرد يهودي طرفدار اسراييل تاسيس شد و بيشتر كارشناسان آن هم يهودياي طرفدار صهيونيسم مي باشند كه فعاليت هاي ضد ايراني گسترده در موسسه دارند كه از جمله آن مي توان به مورتيمر زوكرمن اشاره كرد كه يكي از وزنه هاي سنگين در حمايت از اسراييل در موسسه واشنگتن مي باشد.
موسسه واشنگتن در چهارچوب مقالات و گزارش هاي راهبردي مختلف به نقد سيستم حكومتي جمهوري اسلامي ايران و فعاليت در حوزه جنگ نرم مي پردازد و به مقابله با ايران از طريق جنگ رواني تاكيد مي كند براي مثال اين موسسه ، گزارشي با موضوع استفاده از اهرم هاي اطلاعاتي براي فشار به ايران منتشر كرده است. اين گزارش به قلم «مايكل آيزنشتات » كارشناس ارشد و مدير موسسه «مطالعات نظامي و امنيتي واشنگتن » است. آيزنشتات در اين گزارش ابتدا از ديد استراتژيك از رويارويي دولت آمريكا با ايران انتقاد كرده و سپس خواستار راه اندازي يك «برنامه استراتژيك » براي قدرتمندسازي نيروهاي مخالف داخلي در ايران و ايجاد شكاف در جمهوري اسلامي مي شود، تا ايران به سمتي هدايت شود كه براي كاهش فشار خارجي كه به صورت داخلي نمود پيدا كرده از اهداف استراتژيك خود- مانند برنامه هسته اي و غني سازي خود- صرف نظر كند. وي به نقش تعيين كننده قدرت نرم اشاره كرده و معتقد است كه استفاده از كلمات، اعمال، و تصاوير تحريك كننده به عنوان بخشي از يك مبارزه دنباله دار براي ايجاد محيطي رواني در ايران بزرگترين منبع دست نخورده اي است كه آمريكا مي تواند از آن به عنوان اهرم فشار عليه جمهوري اسلامي استفاده كند. سياست گذاران آمريكا حين ارزيابي توانايي هاي ايران براي آسيب زدن به منافع آمريكا بيشتر بر قدرت سخت افزاري ايران توجه مي كنند، يعني به تسليحات نامتعارف و توانايي هاي نظامي ايران، توانايي هاي دريايي (قايق هاي كوچك، مين ها، و موشك هاي ضد كشتي)؛ و برنامه هاي موشكي/ راكتي و هسته اي اين كشور. اين سياست گذاران نقشي كه قدرت نرم - بالاخص تبليغات و جنگ رواني - در دفاع و سياست خارجي ايران ايفاء مي كند را ناديده مي گيرند.موسسه واشنگتن طي اين گزارش به زبان آيزنشتات ، پيشنهادهايي براي افزايش فشار امريكا به ايران ، ارائه مي دهد. به اين ترتيب كه جمهوري اسلامي به احتمال زياد سياست هاي كنوني خود را تغيير نخواهد داد مگر اينكه احساس كند براي متوقف كردن فشارهاي خارجي و داخلي - كه ممكن است تهديدي براي موجوديتش باشند - بايد با خواسته هاي خارجي در حوزه مسائل هسته اي موافقت كند.
حوزه تصميم گيري آمريكا همواره تلاش كرده تا مراكز فكري و مطالعاتي وابسته به خود را به صورت تخصصي و منطقه اي سازماندهي كند تا از اين رهگذر بتواند با تدوين سياست ها و راهبردهاي تقسيم شده منطقه اي، اهداف كلان بين المللي خود را دنبال كند. يكي از مهم ترين مراكز فكري و مطالعاتي تخصصي آمريكا، موسسه مطالعات خاورميانه واشنگتن (The Washington institute for near east policy) است كه تمركز جدي بر روي تحولات سياسي، نظامي، اقتصادي و اجتماعي كشورهاي منطقه خاورميانه دارد. از اين رو، در اين نوشتار تلاش شده تا با تبيين پيشينه تاريخي اين مركز راهبردي، اهم فعاليت هاي آن مورد بررسي و نقش آن در تدوين سياست هاي خارجي كاخ سفيد مورد بررسي و تحليل قرار گيرد .
پيشينه تاسيس موسسه واشنگتن
با ارزيابي تحليلگران برجسته آمريكايي در سقوط كمونيسم و فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، سياستمداران كاخ سفيد بر آن شدند تا براي رهبري آمريكا در جهان آينده، نفوذ خود را در جغرافياي راهبردي دنيا گسترش داده و از اين طريق اهداف هژمونيك خود را در عرصه بين المللي تأمين كنند. بر اين اساس، گروهي از سياستمداران و نظريه پردازان كاخ سفيد به همراه كهنه كاران پنتاگون و سيا، به اين فكر افتادند تا منافع آمريكا در خاورميانه را گسترش دهند، از اين رو در صدد شدند تا مراكز پژوهشي و تحقيقاتي متعددي را در حوزه مطالعات خاورميانه تأسيس كنند. بدين ترتيب در سال 1985 گروهي از امريكايي ها براي پيشبرد منافع امريكا در خاورميانه ، «موسسه واشنگتن براي سياست خاور نزديك» را تاسيس كردند.از افراد حاضر در اين گروه ، مارتين اينديك يكي از مديران آيپك ( AIPAC ) بوده است.
در طول دهه 1990 ، تمركز اصلي اين موسسه بر روي مسئله روابط سياسي اعراب و اسرائيل بود. با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و وقوع جنگ اول در خليج فارس و تغيير در اهداف استراتژيك آمريكا و تمركز آن بر روي منطقه خاورميانه، دامنه وسعت پژوهش اين موسسه در منطقه گسترش يافت.پس از حوادث يازدهم سپتامبر، باز هم دامنه مطالعات و پژوهش موسسه گسترده تر شد و با بهانه تروريسم به عنوان مشكل اصلي ايالات متحده، تمركز جدي بر روي گروه هاي جهادي اسلامي منطقه به ويژه گروه هاي شيعي قرار گرفت. البته اين موسسه و مراكز مطالعاتي وابسته به آن تمركز خود را جهت تدوين راهبردهاي كاخ سفيد در فعال كردن حوزه ديپلماسي عمومي آمريكا در منطقه قرار دادند . همچنين اين موسسه، با اختصاص منابع كلان مالي در منطقه تلاش كرده تا با بزرگنمايي موضوعاتي چون افراط گرايي اسلامي، برنامه هسته اي ايران، تروريسم و گسترش سلاح هاي كشتار جمعي به خصوص سلاح اتمي در جهت ترميم چهره آمريكا در منطقه و همچنين توجيه حضور نظامي ناتو در خاورميانه درآيد .
معرفي موسسه واشنگتن
موسسه واشنگتن به عنوان اتاق فكري عمل مي كند كه هدف آن مطالعات تخصصي بر روي خاورميانه ، تمركز بر مطالعه و تحقيق بر روي مسائل خاورميانه در ارتباط با منافع آمريكا و اسرائيل است و بر سياست خارجي امريكا در خاورميانه تمركز مي كند. اين موسسه در ساختار سياسي امريكا و به ويژه در سياست خارجي ايالات متحده نسبت به خاورميانه نقش حياتي ايفا مي كنند. بنابرين موسسه واشنگتن يكي از موثرترين نهادهاي سياست خارجي ايالات متحده امريكاست و بعضي وقت ها از آن به عنوان لابي اسراييل ياد مي شود. هدف اصلي آن ابلاغ يك دستور كار خاورميانه اي اسراييل محور است. بسياري از محققان فعلي و سابق اين موسسه با نئومحافظه كاران و سازمان هايي مانند موسسه امريكايي اينترپرايز همراه بودند كه از سياست هاي«جنگ با تروريسم» حمايت مي كردند.
مناطق مطالعاتي موسسه ( Research Area )
در زمينه مناطق مطالعاتي مي توان به كشورهايي مصر، ايران ، عراق اردن ، لبنان ، افريقاي شمالي ، فلسطين ، دولت هاي خليج فارس ، سوريه و تركيه اشاره كرد.
موضوعاتي كه در رابطه با اين كشورها مورد مطالعه قرار مي گيرد عبارتند از : سياست هاي عربي و اسلامي ، دموكراسي و اصلاحات ، انرژي و اقتصاد ، خليج فارس و سياست انرژي ، مسايل امنيتي و نظامي ، فرايند صلح ، تكثير سلا هاي هسته اي ، تروريسم ، سياست ايالات متحده .
موسسه واشنگتن و فعاليت هاي آن در حوزه جنگ نرم عليه ايران
موسسه واشنگتن تمركز مطالعاتي عميقي بر روي ايران دارد، به طوري كه با ايجاد كارگروه هاي متعدد در حوزه هاي سياسي، نظامي، اجتماعي، اقتصادي و هسته اي تمركز شديدي بر روي تحولات ايران داشته است و با استفاده از كارشناسان ايراني مقيم آمريكا به دنبال ارتباط گيري با گروه هاي مخالف خارجي و داخلي ايران مي باشد . اين موسسه به دليل حاكم بودن فضاي صهيونيستي بر پژوهش ها و فعاليت هاي آن كاملا بر ضد ايران كار مي كند و براي رسيدن به اين هدف بيشتر به دنبال كارشناسان و نخبگان ايراني و جذب آنها در موسسه از طريق بورس هاي مختلف است. بايد اشاره كرد كه اين موسسه پيشتر توسط يك فرد يهودي طرفدار اسراييل تاسيس شد و بيشتر كارشناسان آن هم يهودياي طرفدار صهيونيسم مي باشند كه فعاليت هاي ضد ايراني گسترده در موسسه دارند كه از جمله آن مي توان به مورتيمر زوكرمن اشاره كرد كه يكي از وزنه هاي سنگين در حمايت از اسراييل در موسسه واشنگتن مي باشد.
موسسه واشنگتن در چهارچوب مقالات و گزارش هاي راهبردي مختلف به نقد سيستم حكومتي جمهوري اسلامي ايران و فعاليت در حوزه جنگ نرم مي پردازد و به مقابله با ايران از طريق جنگ رواني تاكيد مي كند براي مثال اين موسسه ، گزارشي با موضوع استفاده از اهرم هاي اطلاعاتي براي فشار به ايران منتشر كرده است. اين گزارش به قلم «مايكل آيزنشتات » كارشناس ارشد و مدير موسسه «مطالعات نظامي و امنيتي واشنگتن » است. آيزنشتات در اين گزارش ابتدا از ديد استراتژيك از رويارويي دولت آمريكا با ايران انتقاد كرده و سپس خواستار راه اندازي يك «برنامه استراتژيك » براي قدرتمندسازي نيروهاي مخالف داخلي در ايران و ايجاد شكاف در جمهوري اسلامي مي شود، تا ايران به سمتي هدايت شود كه براي كاهش فشار خارجي كه به صورت داخلي نمود پيدا كرده از اهداف استراتژيك خود- مانند برنامه هسته اي و غني سازي خود- صرف نظر كند. وي به نقش تعيين كننده قدرت نرم اشاره كرده و معتقد است كه استفاده از كلمات، اعمال، و تصاوير تحريك كننده به عنوان بخشي از يك مبارزه دنباله دار براي ايجاد محيطي رواني در ايران بزرگترين منبع دست نخورده اي است كه آمريكا مي تواند از آن به عنوان اهرم فشار عليه جمهوري اسلامي استفاده كند. سياست گذاران آمريكا حين ارزيابي توانايي هاي ايران براي آسيب زدن به منافع آمريكا بيشتر بر قدرت سخت افزاري ايران توجه مي كنند، يعني به تسليحات نامتعارف و توانايي هاي نظامي ايران، توانايي هاي دريايي (قايق هاي كوچك، مين ها، و موشك هاي ضد كشتي)؛ و برنامه هاي موشكي/ راكتي و هسته اي اين كشور. اين سياست گذاران نقشي كه قدرت نرم - بالاخص تبليغات و جنگ رواني - در دفاع و سياست خارجي ايران ايفاء مي كند را ناديده مي گيرند.موسسه واشنگتن طي اين گزارش به زبان آيزنشتات ، پيشنهادهايي براي افزايش فشار امريكا به ايران ، ارائه مي دهد. به اين ترتيب كه جمهوري اسلامي به احتمال زياد سياست هاي كنوني خود را تغيير نخواهد داد مگر اينكه احساس كند براي متوقف كردن فشارهاي خارجي و داخلي - كه ممكن است تهديدي براي موجوديتش باشند - بايد با خواسته هاي خارجي در حوزه مسائل هسته اي موافقت كند.
اخبار ویژه
پیامهای مغرضانه، خطرات تحلیلگرانه!
روایت صحیح از نحوه مدیریت انرژی در دولت شهید رئیسی؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
