علت کارایی بی بی سی فارسی ” ضعف در مدیریت رسانه ملی”

امروزه عرصه جدال و ستیز دولتها از جنگهای نظامی به نبردهای رسانه ای کشیده شده و سپهر و گستره نبرد دیگرگون گشته است. دیرزمانی نیست که پای تلویزیون بی بی سی فارسی به خانه های برخی ایرانیان باز شده و از تاثیر این رسانه نمی توان و نمی باید غافل شد. اکنون این سوال خودنمایی می کند که راز تاثیرگذاری بی بی سی و سرّ تفاوت او از دیگر رسانه ها کدام است؟ برای فهم این تفاوت دو مثال را درنظر بگیرید:

مثال اول:

در برابر شما سپاه دشمن صف آرایی می کند، شما و سپاهیانتان نیز در برابر آنها چون کوه ایستاده اید. شما با شمشیر و سپر و کلاهخود به میدان رزم می آیید و حریف نیز با همین هیات و شمائل پای به میدان مبارزه می نهد، ضربه ای می زند، با سپر دفع می کنید و ضربه ای را شما می زنید و بدین ترتیب نبرد ادامه می یابد…

این عینا شیوه مبارزه ای است که مثلا صداوسیما ما و صدای آمریکا در پیش گرفته اند. بخش قابل ملاحظه ای از اخبار و برنامه ها به بیان قوت خودی و ضعف دشمن اختصاص می یابد و از اغراق و بزرگنمایی در قدرت خود و ضعف دشمن نیز کوتاهی نمی کنند، از همین روست که هر دو یک طرفه اخبار را مخابره می کنند. کافی است به اخبار صداوسیما در باب وضعیت کشورهای اروپایی و آمریکایی توجه کنیم، جرم و جنایت در آنجا بیداد می کند، رسانه هایشان شدیدا سانسور می شوند، مردم ناراضی هستند و تظاهراتهای آنها وحشیانه سرکوب می شود… و دقیقا همین تصویر از ایران در صدای آمریکا عرضه می شود. فقط موضوع خبر عوض شده، اصل خبر یکی است. این شیوه مبارزه گرچه روحیه رزم و ستیز را در سپاه خودی تقویت می کند اما مخاطب خنثی یا مخالفی که پای رسانه می نشیند را قانع نمی سازد، چراکه مخالف با ذهن بسته و سپری آماده در برابر رسانه می نشیند و چه بسا که اصلا رسانه را تحریم کرده و به اخبار و برنامه هایش توجهی ننماید.

مثال دوم:

شما با شمشیر و سپر و کلاهخود به میدان نبرد وارد می شوید، اما با کمال تعجب مشاهده می کنید که حریف بدون ساز و برگ جنگی به میدان آمده و به شما می گوید که بی سلاح آمده و قصد گفتگو دارد، شما چون می بینید که دشمن بی سلاح آمده "سپر را به کناری می نهید” و با او وارد گفتگو می شوید، در خلال گفتگوست که بی آنکه متوجه شوید، سوزن ریزی را به بدن شما می خلاند و فرو می کند. او به هدفش رسیده و با شما تا فردا خداحافظی می کند. فردا دوباره با همین شمائل حاضر می شود و تنها سوزن ریز دیگری را در بدن شما به جای می گذارد. به این ترتیب بی آنکه به درستی بفهمید چرا و چگونه، و با تداوم این گفتگوهاست که بدن شما مملو از سوزنهایی خواهد شد که کار شما را یکسره خواهد کرد. رقیب را بی سروصدا و بدون هیاهو و جنجال از پای درآورده است.

بی بی سی یک رسانه بی طرف است اما بی طرفی ظریف و هوشمندانه! در اکثر گفتگوهای بی بی سی، دو نظر مخالف به چالش مشغولند، در حالی که اکثر گفتگوها و مصاحبه های تلویزیونی بجز ایام نزدیک به انتخابات، یک طرفه است و شرکت کنندگان صرفا به تایید و تحکیم سخن یکدیگر مشغولند، درحالی که گفتگوها و تماسهای تلفنی بی بی سی جنجالی و چالشی است. در پی هر رخدادی صداوسیما تنها نظرهای موافق را پخش می کند حالا این اتفاق می خواهد بحث تقلب در انتخابات باشد یا هدفمندی یارانه ها یا سرشت اعتراضات سوریه یا اعدام قاتل میدان کاج تهران. اما بی بی سی این گونه نیست به طور زنده بینندگان بر روی خط می آیند و موافق و مخالف صحبت می کنند. این شیوه اثر مهمی دارد: مخاطب چون هر دو سوی نزاع را در رسانه حاضر می بیند، سپر خود را کنار می گذارد و راحت فکر و ذهن خود را در برابر آن  گشوده می سازد و دقیقا در این لحظه است که بی بی سی سوزن ریز و ظریف خود را در ذهن حریف فرو می کند.

این سوزن از کجا سر بر می آورد؟ از آنکه همواره کفه این بی طرفی بنحو ظریفی به یک طرف سنگین تر است. مثلا در انتخاب دو طرف گفتگو ظرافت به خرج داده می شود، طرفی که مدنظر بی بی سی است قوی تر است از طرفی که چندان مدنظرش نیست، پس طبیعی است که سیر گفتگو بی آنکه بی بی سی مستقیما در پی القای یک فکر یا رای به مخاطب باشد، به سوی خاصی تمایل می یابد و دقیقا همین جاست که سوزن در ذهن مخاطب می خلد بی آنکه خود بفهمد. استمرار به استماع بی بی سی، تعداد این سوزنها را زیاد و زیادتر می سازد تا جایی که کم کم مخاطب کاملا از پای در می آید.

از سوی دیگر بی بی سی خدمت دیگری را هم به حامیانش می رساند. از آن رو که حرفها و نظرات رقیب را تاحدودی انعکاس داده، بستر و زمینه شکل گیری گروه های تندرو و افراطی که معمولا مایه زمین خوردن یک جریان فکری می شوند را نیز کم استعداد کرده و لذا جریانهای میانه رو بر افراطی غلبه می یابند و در درازمدت به نفع جریان مورد نظر بی بی سی تمام خواهد شد.

نقل از” فاطر سبز"