سکانس‌های ممنوعه در فیلم‌های تحریمی

اگر نگاه دقیقی به آثارسال گذشته داشته باشیم خواهیم دید که در اکثر آثار یا موضوع اصلی خیانت بوده است و یا در داستان‌های فرعی به صورت پررنگ به این موضوع پرداخته شده است.

بسیاری از فیلمسازان معتقدند؛ باید جلوی این معضل را در سطح جامعه گرفت و مناسب‌تراست به جای تاخت و تاز به فیلمسازان موضوع طلاق‌ها و خیانت‌ها را ریشه‌یابی کرد اما نکته قابل توجه این است که نشان دادن این معضل به وسیله رسانه‌ای چون سینما چقدر می‌تواند گره گشا باشد. عده‌ای معتقدند سینما تنها باید واقعیت‌ها را به رخ بکشاند و معضل را به نمایش گذارد این درحالی است که فیلمساز می‌تواند علاوه بر تصویر معایب، با پایان‌بندی هوشمندانه مخاطب جوان خود را به سمت راه صواب و درست سوق دهد نه آن که تنها با ارایه معضل، نمایانگر خیانت در جامعه آن هم در سطح وسیع باشد.

اگر نگاهی به آمار تماشاگران سینما داشته باشیم خواهیم دید اکثر مخاطبین سالن‌های سینما جوانان هستند. از سوی دیگر این فیلم‌ها بدون هیچ رده بندی سنی وارد شبکه نمایش خانگی به صورت مجاز یا غیرمجاز خواهند شد که همین امر تاثیر بسیار مخرب‌تری را بر خانواده می‌گذارد.

با مروری به فیلم‌های تحریمی حوزه هنری خواهیم دید چهار فیلم از این شش فیلم (برف روی کاج‌ها، من مادر هستم،  من همسرش هستم، پذیرایی ساده، پل چوبی و بی خود و بی جهت) مستقیما به مسئله خیانت پرداخته‌اند در این آثار خیانت از هر دو نوع دیده می‌شود و حوزه هنری حاضر به نمایش آن در سالن‌های سینماهایش نشده است.

با مروری به این آثار قضاوت را برعهده خوانندگان مطلب می‌گذاریم.

«من همسرش هستم » خیانت در قشر مرفه جامعه

فیلم سینمایی «من همسرش هستم» روابط و معضل زناشویی در قشر مرفه را دنبال می‌کند. در ابتدای فیلم «رویا» با یک تصادف خاطره یک عشق قدیمی را روایت می‌کند و تصویری از زندگی مشترک او با همسرش را پیش چشم مخاطب می‌آورد. زن از وضعیت کنونی‌اش ناراحت است و ما تلاش‌های بی وقفه او برای زندگی روزمره و تکراری رویا را می‌بینیم و با این صحنه‌ها متوجه وضعیت دشوار زندگی این زن می‌شویم.

این فیلم اولین ساخته «مصطفی شایسته » به شمار می آید که مستقیما به موضوع خیانت مرد به زن اشاره دارد البته با این تفاوت که از داستانی کلیشه‌ای بهره برده است.  زمان طولانی از فیلم صرف تکرار ناراحتی رویا از وضعیت کنونی‌اش می‌شود و بی‌وفایی شوهر و رابطه‌ با منشی،  ارتباط با عشق سالهای دور «رویا» را توجیه می‌کند.

«نیکی کریمی» در این فیلم  نقش زنی مظلوم و یادآور شخصیت مظلوم و رنجدیده از ظلم مردان را ایفا می‌کند که بیشتر در اثار تهمینه میلانی شاهد آن هستیم. زن از زندگی ناراضی است و مرد داستان هم بی‌هیچ دلیلی به همسرش محل نمی‌گذارد و همین امر باعث می‌شود تا زن، مرد را تا حد خائن معرفی کردن خود تحریک ‌کند.

«برف روی کاج‌ها» خیانت در عشق و زناشویی

«برف روی کاج‌ها» اولین ساخته بلند سینمایی پیمان معادی به شمار می‌آید.  این فیلم  خیانت در عشق و زناشویی است. فیلم با شخصیت پردازی بسیار منسجم و دقیق، خیانت را روایت می‌کند. شخصیت «رویا» در این فیلم  به دقت در کار پردازش شده است. دردی در وجود او است که در همه فیلم جاری و ساری است.

خیانت شوهر «رویا» بدون اینکه زن هیچ اطلاعی از آن داشته باشد، شکل می‌گیرد. زندگی روال عادی‌اش را طی می‌کند و در این میان زن متوجه خیانت مرد می‌شود. در رابطه زناشویی رویا و همسرش آخرین فردی که متوجه این خیانت می‌شود یک طرف رابطه عاشقانه زن و شوهری است، درحالی که دوست صمیمی‌اش نیز از این خیانت مطلع است. فیلم پرسش‌های فراوانی را مطرح می‌کند و مخاطب را به تفکر وا می‌دارد.

در این فیلم جزئیات نیز حساب شده و دقیق است، موسیقی در  این فیلم  نقش تعیین کننده‌ای دارد. رویا یاد می‌گیرد که زندگی‌اش را از نو کوک ‌کند و سعی می‌کند با پاک کردن جای انگشتان شاگرد خیانت‌کارش زندگی را از نوآغاز کند. «رویا» پس از مدتی دوباره زندگی را با آزادی و استقلال آغاز می‌کند و این استقلال را در چند دقیقه رانندگی‌اش در ماشین برادر همسایه‌اش به وضوح می‌توان دید او تصمیم می‌گیرد زندگی را به نوعی دیگر آغاز کند در حالی که مرد خیانت‌کار به راحتی بازمی‌گردد و با ادای جملاتی از او می‌خواهد که او را ببخشد...

«پل چوبی» معلق میان لحن سیاسی و عاطفی

«پل چوبی» ساخته مهدی کرم‌پور، بین دو لحن سیاسی و عاطفی در نوسان است و همین امر اجازه نمی‌دهد برخی از موقعیت‌ها به درستی از آب درآید. درحالی که شخصیت اصلی داستان خواهرش در زندان است و شرایط حاد سیاسی در کشور دیده می‌شود اما او با خیال راحت همراه با محبوب قدیمی‌اش به گردش می‌رود! با تماس تلفنی درباره وضعیت همسرش در دوبی رابطه‌اش را به راحتی با او به هم می‌زند. اما در پایان داستان همه چیز به خوبی و خوشی شکل می‌گیرد از سفارش مجدد کار به فردی که ساختمان را سست بنا کرده تا حضور همسر قهر کرده در شمال!

دروغ و پنهان‌کاری در زندگی زناشویی ، حوادث پس از انتخابات، مهاجرت دانشجویان اخراجی شاکله اصلی این فیلم را تشکیل می‌دهد و در نهایت نیز همه چیز ختم به خیر می‌شود.

«من مادر هستم» ملودارمی تلخ و تیره اجتماعی

فیلم در باره یک خانواده‌ طبقه‌ متوسط  است یک درام تلخ و تیره اجتماعی‌، این فیلم نیز بر اساس خیانت ساخته و روایت می‌شود. خیانت داستان خانواده‌ای است که متوجه می‌شوند دخترشان مورد تجاوز قرار گرفته است با این تفاوت که این معضل میان خانواده دو دوست و رفیق چندین ساله رخ داده است. این درام شهری تیره و تلخ شرایط جامعه  را به بدترین شکل ممکن روایت می‌کند.

با دیدن اولین بار فیلم تلخی‌اش در ذهن‌ مخاطب باقی خواهد  ماند، این فیلم ملودرام جنایی و تلخ اجتماعی است، که برروی مخاطب تاثیرگذار خواهد بود.

در تمام این فیلم‌ها واقعیت‌های نه چندان خوشایند خانوادگی‌ دیده می‌شود، تعهدشکنی‌هایی بزرگنمایی می‌شود که فراگیر نیست و شاید تنها تعداد اندکی از میان 75 میلیون جمعیت ایران مبتلا به آن باشند و مسئله‌شان طلاق، خیانت، توطئه،جنایت، دروغ‌گویی و پنهان کاری باشد. شاید تزلزل‌های اخلاقی و انسانی تنها در میان قشر اندکی از مردم دیده شود اما تولید این نوع آثار همانگونه که در بالا نیز ذکر آن رفت باید با نظارتی دقیق و مناسب صورت می‌گرفت تا تعدد آن نشان از فراگیر بودن معضلات در جامعه و بی اعتمادی میان خانواده‌ها نباشد. فیلم‌هایی که به قصد گوشزد به مسئولین و خانواده‌ها ساخته شد این قدر پرتعداد است که تنها نشانگر عدم نظارت دقیق مسئولین از یک سو و  نمایش بی قید و شرط آن‌ها تنها بی اعتمادی میان خانواده‌ها را در جامعه ترویج خواهد کرد.