فارس، پایگاه تحلیلی «استاپ وار» در مقالهای به قلم «جیمز جفری» در خصوص «هواپیماهای بدون سرنشین» از زبان یکی از افسران حاضر در جنگهای عراق و افغانستان مینویسد: خاطرم هست وقتی میخواستم به یک طالبانی که در حال جاسازی مواد منفجره در جاده بود با هواپیمای بدون سرنشین حمله کنم، کودکی در حال بازی در آن مکان بود. نزدیک بود باعث مرگ آن کودک شوم.
* جنگهای ما در عراق و افغانستان فقط به خاطر گرفتن انتقام حملات یازده سپتامبر بود
پس از بازگشت از افغانستان در اواخر سال 2009، در سال 2010 ارتش انگلستان را ترک کردم. من میخواستم تا میتوانم از بریتانیا دور باشم، به خاطر همین هم برای تحصیل به آمریکا رفتم (در حال حاضر هم در آمریکا سکونت دارم). با این کار من ناخواسته در کشوری سکنی گزیدم که خود طلایهدار ساخت و استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در دنیاست. هر روزه اخباری در مورد حمله این هواپیماها و تلفات غیر نظامیان به خاطر این حملات مخابره میشد.
هانا آرنت، تئوریسین و نظریه پرداز سیاسی، جنگها در قرن بیستم را باعث افزایش عجز ارتشها در انجام اصلیترین کاربردشان یعنی دفاع از غیرنظامیان میداند. «تجربیات من در افغانستان این مسئله را در ذهن تداعی میکند که ترک من باعث نشد من از درک اینکه نقش من به عنوان یک سرباز تغییر کرده عاجز بمانم. ما به جای این که دفاع کنیم، فقط تبدیل به انتقام جویانی بی مصرف شده بودیم. »
جنگهای ما در عراق و افغانستان پس از یازده سپتامبر تماماً انتقامهای بیهودهای بودند که ما با استفاده از آخرین تکنولوژیهای هواپیماهای بدون سرنشین، برای قدرت بخشیدن به استراتژی ناقص خود استفاده میکردیم.
هواپیماهای بدون سرنشین تبدیل به وسیله اصلی برای گرفتن انتقام میشود. هدف اصلی این هواپیماها به رابطه بین جامعه مدنی و جنگ میماند، جنگ از راه دور و در فاصلهای که منجر به خطر نشود، انجام میشود. در این حالت قتل و کشتار مردمان بسیار باب طبع اربابان جنگ خواهد شد.
* استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین عواقب وحشتناکی به بار خواهد آورد
فکر میکنید مبالغه میکنم؟ من آنجا بودم. لباس نظامی خود را پوشیده بودم و قوانین جنگهای تعاملی را یاد میگرفتم. تأثیر استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین حرف ندارد اما باید بگویم استفاده گسترده از آنها عواقب وحشتناکی دارد.
به خاطر اتکای بیشتر اوباما به هواپیماهای بدون سرنشین، هم پاکستان و هم یمن موضع خصمانهتری نسبت به غرب گرفتهاند. با بررسی میراثی که آمریکاییها برای عراقیها گذاشتهاند و چیزهایی که برای افغانها خواهند گذارد، آدم بیشتر ناراحت و افسرده میشود؛ چرا که این هواپیماها در حال پرواز بر روی آسمان پاکستان و یمن هستند و آتش مداخله را بیشتر از قبل شعلهور میکنند.
من از حماقتی میترسم که خودم پیش از این مرتکب میشدم. میترسم این حماقت ادامه یابد و هیچوقت تمام نشود و جامعه در دامی بیفتد که «جرج اورول» در کتاب «1984» هشدار داده بود: جنگیدن بیهوده بر علیه دیگران برای رسیدن به وحدت ساختگی و وفاداری به دولت.
شما راحتتر میتوانید کسی را که نمیبینید، بکشید. زمانی که من به عنوان فرمانده تانک در سال 2004 به عراق رفتم و فرمان آتش میدادم، به توپچی مؤدبانه و با تشخص فرمان میدادم. اما پنج سال بعد در افغانستان فساد زبانی و بیادبی رواج پیدا کرده بود.
* استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین به طور فزایندهای در حال افزایش است
پنتاگون از هفت هزار هواپیمای بدون سرنشین استفاده میکند و از کنگره نزدیک به 5 میلیارد دلار بودجه برای آنها درخواست کرده است. گفته میشود ژنرال «نورتون شوارتز» فرمانده نیروی هوایی پیش از بازنشسته شدن اظهار داشت: «در آینده نزدیک خلبانان و گردانندگان هواپیماهای بدون سرنشین از خلبانهایی که در کاکپیت مینشینند بیشتر خواهد شد. ما به آمدن آن روز نزدیک هستیم. »
* آسمان همه جای دنیا یک رنگ است اما ممکن است برای آمریکاییها تیره تر از قبل شود
تجاوز هواپیماهای بدون سرنشین به مناطق غیرنظامی هم در حال افزایش است. اوباما در تاریخ 14 فوریه 2012 قانونی مبنی بر اجازه استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در پروژه های تبلیغاتی و کمک به نیروی های پلیس امضاء کرد. آسمان همه جای دنیا یک رنگ است اما ممکن است برای آمریکاییها تیره تر از قبل شود. با این کار سودهای کلانی هم برای دولت سرازیر میشود. هم اکنون بازار هواپیماهای بدون سرنشین 5.9 میلیارد دلار میارزد که پیشبینی میشود تا 10 سال آینده این رقم دو برابر شود.
طی زمانی که در افغانستان بودم، ابتدا هواپیماهای بدون سرنشین توسط ایالات متحده عرضه میشد؛ چرا که ظرفیت ساخت هواپیماهای بدون سرنشین در بریتانیا ناچیز بود. البته هنوز هم ارتش انگلستان وابسته به هواپیماهای بدون سرنشین آمریکاست اما 5 تا از این هواپیماهای مسلح برای خود دارد. جالب است بدانید که هواپیماهای بدون سرنشین واقعاً پر استفاده بودند؛ در ماه مه 2012 وزارت دفاع آمریکا گزارش داد که این هواپیماها مجموعاً 34 هزار و 750 ساعت پرواز داشته و 281 موشک و بمب هدایت لیزری پرتاب کردهاند.
* انگلستان در حال افزایش هواپیماهای بدون سرنشین و کاهش تعداد پرسنل است
با کاهش تعداد پرسنل نیروهای انگلیسی، به راحتی میتوان دریافت که استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین به طور چشمگیری در حال افزایش است. البته با توجه به اینکه انگلستان بیشترین تعداد دوربینهای مداربسته در دنیا را دارد، انتظار میرود که فضولی کردن و سَرَک کشیدن به کار بقیه را با استفاده هرچه بیشتر از هواپیماهای بدون سرنشین گسترش دهد.
پیشرفت در تولید جنگ افزارهای مبتنی بر تکنولوژیهای جدید عواقب خوبی به دنبال ندارد. «کریس هجس» در کتاب خود با نام «جنگ نیرویی است که به ما معنا میدهد» میگوید: «در قرن بیستم، 62 میلیون غیر نظامی در جنگها کشته شدهاند. این تعداد نزدیک 20 میلیون نفر بیش از 43 میلیون نفر سربازی است که در جنگ حضور داشتند. »
آیا در قرن بیست و یک هم این استراتژی احمقانه کشت و کشتار تکرار خواهد شد؟ البته هنوز تا آخر این صده سالهای زیادی باقی مانده اما ما باید بسیار در مورد هواپیماهای بدون سرنشین محتاط باشیم.