نفوذي،فيلمي به مراتب بالاترازسطح سينماي ايران

فيلم «نفوذي» يكي از فيلم هاي تحسين شده و شگفتي ساز بيست وهشتمين جشنواره بين المللي فيلم فجر است.

به گزارش رجانيوز، به اعتراف بسياري از منتقدان و كارشناسان، اين فيلم از سطح و كلاسي به مراتب بالاتر از سطح سينماي ايران برخوردار است.

به مناسبت اكران فيلم «نفوذي»، نشستي با حضور توليدكنندگان اين فيلم در خبرگزاري فارس برگزار شد.
 

كارگردان «نفوذي» گفت: دشمن قدرت تأثيرگذاري سينما را مي‌داند. به همين دليل تمام تلاش‌اش را مي‌كند كه اين سينما قوت نگيرد. اگر به تمام دور‌ه‌ها دقت كنيد به شكل‌هاي مختلف سعي كردند جلوي سينماي ارزشي و انقلابي و دفاع مقدس را بگيرند و نگذارند رشد كند.

* شخصيت فري كافر مي‌خواهد انتقام مردم مظلوم كرد را بگيرد

«جمال شورجه» در اين نشست گفت: ما از ابتدا روي مباحث مربوط به آزادگان، جنگ، مباحث سياسي روز و فعاليت‌هاي سربازان گمنام امام زمان (ع) تأكيد داشتيم. اين قصه در وهله اول اجازه ورود به اين مباحث را مي‌داد، هر چند كتاب حكايت زمستان آقاي سعيد عاكف وارد اين جزئيات نشده است. صرفاً آنجا مي‌بينيم اين آزاده تمايلاتي براي ضربه زدن به رئيس گروه منافقين پيدا مي‌كند.

وي افزود: اين آدم خودش را براي شهادت آماده كرده بود و مي‌گفت من كه مي‌خواهم شهيد شوم، پس خوب است قبل از شهادت ضربه‌اي به اين‌ها بزنم. ما در فيلم شخصي كه عضوگيري مي‌كرد را نام نبرديم. ابريشم‌چي در آن زمان براي عضوگيري در گروهك منافقان به اردوگاه مي‌آمد. اين آزاده مي‌گفت من كمر بستم اين آدم رذل را كه كتاب‌هايي درباره‌اش خوانده بودم، بكشم. اين آدم تا نزديكي اين فرد رفته بود و از مسواكش يك جسم تيز درست كرده بود تا به او ضربه بزند و البته رسيد و ضربه‌اي به صورت او وارد كرد. با برداشتي كه از كتاب سعيد عاكف داشتيم، فيلمنامه «نفوذي» آماده شد.

اين تهيه‌كننده در ادامه اظهار داشت: بچه‌هاي وزارت براي اين كار به ما كدهايي دادند. آن‌ها گفتند شما مي‌توانيد جنايات كردستان را نشان دهيد. آن‌ها به عنوان سربازان رژيم بعث نسل‌كشي كردند. شما بياييد قصه را اين‌طور سوق دهيد كه اين فرد براي انتقام مردم كرد مظلومي كه شهيد شده بودند، اقدام مي‌كند. محور اصلي حركت فري كافر در اين فيلمنامه همين است و مي‌خواهد انتقام مردم كرد را بگيرد.

* مديريت‌هاي دوران اصلاحات تسامح و تساهل بود

شورجه ادامه داد: مقام معظم رهبري در ديدار با كارگردانان فرمودند به لايه‌هاي پرداخته نشده‌اي از جنگ ورود پيدا نشده است. ايشان اشاره‌ كردند به قبل از عمليات، بعد از عمليات، مسائل پشت پرده، فرماندهان، توطئه‌هاي بيروني و... كه هنوز به آن‌ها پرداخته نشده است. در اين زمينه ما قطره‌اي از اين دريا را نشان داديم.

شورجه در ادامه در خصوص حوزه فرهنگ در دوره اصلاحات گفت: مديريت‌هاي آن زمان تسامح و تساهل بود، خصوصاً در مبحث فرهنگ و هنر اين‌ها تحت تأثير رسانه‌‌هاي خارجي قرار گرفته بودند و الان هم اين موضوعات را القا مي‌كنند كه ايران خشونت‌طلب است. با اين تفاسير مي‌خواستند كركره‌ سينماي دفاع مقدس را پايين بكشند. ضمن اينكه فكر مي‌كردند فيلم جنگي يعني القاي خشونت.

ما در اين هشت ساله جنگ نمي‌‌كرديم، دفاع مي‌كرديم. اين كارها كاملاً هوشيارانه انجام مي‌شد و الان هم اين موضوعات را مطرح مي‌كنند و خوشبختانه فتنه سال گذشته نقاب را از چهره آن‌ها كنار زد و شخصيت‌شان مشخص شد.

* مبناي تمام توطئه‌ها نابودي انقلاب اسلامي است

تهيه‌كننده فيلم سينمايي «نفوذي» در ادامه نشست اظهار داشت: اين‌ها كمر بسته بودند انقلاب را سرنگون كنند. اين انقلابي كه امام (ره) راه انداخته بود، اين‌طور نبود كه زاييده شخص ايشان باشد، اين تفكري بود كه شيعه از قرن‌ها قبل دنبال آن بود. الان يك حكومت رسمي شيعي در منطقه به وجود آمده است. الان هم مبناي تمام توطئه‌ها اين است كه انقلاب را نابود كنند. در فتنه سال گذشته ديديم تمام رسانه‌هاي‌شان به بهانه انتخابات در خدمت شكست انقلاب بودند.

* افراد متدين در دوران مختلف با چنگ و دندان فيلم ساختند

وي اضافه كرد: الان خوشبختانه بستري فراهم شده كه مسئولان سينمايي با گروه‌ها و جناح‌هاي انقلابي با پشتوانه ارزشي همراهند. اين غير همراهي و شيطنت‌هايي كه الان از طريق خانه سينما و جناح‌ها و افراد انجام مي‌شود و تعريف‌هاي رسانه‌هاي خارجي را هم در پي دارد، بايد ما را به شك بيندازد كه دشمن چرا از شما خوشش مي‌آيد.
شورجه افزود: در دوران اصلاحات فيلمسازي براي افراد متدين و ولايي سخت شده بود. همان موقع هم بود كه سينماي دفاع مقدس دچار ركود مي‌شود. اين طيف فيلمسازي در دوره‌هاي مختلف با چنگ و دندان فيلم ساختند و توانستند خودشان را با اعتقادات‌شان نشان دهند.

* فيلمسازاني در جريان به ظاهر روشنفكري سينما و معاند با انقلاب رشد كردند

وي ادامه داد: عده‌اي عقده‌ها و كينه‌هاي‌شان از حكومت را همچنان دارند و اصلاً حكومت ديني - اسلامي و ولايت را قبول ندارند. خوشبختانه در طيف فيلمسازان زياد نيستند. فيلمسازاني در جريان به ظاهر روشنفكري سينما و معاند با انقلاب رشد كردند و به نوعي زايش داشتند و فيلمسازاني را تربيت كردند. نمونه‌‌هاي آن هم زياد است مثل فيلمسازاني كه پرونده قضايي پيدا كردند. از بيرون آن‌ها را تشويق كردند در دامن انقلاب خيانت كنند و آن‌ها هم حرف‌هاي خودشان را از زبان اين‌ها مي‌زنند و الان هم مي‌زنند. بعضي از سينماگران ما هم سينما را براي تجارت مي‌بينند و آثارشان بار و پيام ندارد و صرفاً گيشه و تجارت است. اين‌ها هم در سينماي ما كم نيستند و بخش عمده‌اي از سينماي ما را اتفاقاً همين‌ها تشكيل داده‌اند. فيلمساز‌ها وقتي وارد اولين كارهاي فيلمسازي مي‌شوند، يا به شبه روشنفكري سوق پيدا مي‌كنند يا سوق پيدا مي‌كنند به فيلم‌هاي سطحي و نازل.
جمال شورجه در ادامه گفت: ما اين طيف فيلمسازي‌ها را داشتيم،‌ داريم و خواهيم داشت. در اين فضا سياستگذاري‌هاي سينمايي بايد بسترسازي كنند كه جريان فكري انقلاب در سينما رشد و نمو پيدا كند.

* سينماي «نفوذي» يك سينماي فرهنگي تجاري است

وي در پاسخ به سؤالي در اين رابطه كه آيا «نفوذي» را جزو سينماي بدنه مي‌دانيد يا نه، گفت: سينماي «نفوذي» يك سينماي فرهنگي تجاري است. سينماي بدنه اگر به معناي سينماي مردمي باشد و به صورت سينماي سخيف و مبتذل تلقي نشود، «نفوذي» جزو سينماي مردمي است. من سينماي خيلي سطحي را سينماي مبتذل و تكراري مي‌دانم كه سوژه‌هاي كم‌مايه را به فيلم تبديل مي‌كنند؛ مثل بعضي كارهاي روتين تلويزيون كه به تازگي هم به شبكه‌هاي ويديو‌يي راه پيدا كرده‌ است. هر فيلمي كه در مسير گردونه انقلاب نيست، به نوعي دچار مشكل است.
تهيه‌كننده «نفوذي» اضافه كرد: ما سعي كرديم نفوذي از اين دست سينما باشد كه هم پيام داشته باشد و هم مردم را به يك سمت فكري خوب هدايت ‌كند.
وي افزود: 70 - 80 درصد فيلم‌هاي ما قابل پيش‌بيني است كه اين عيب فيلم است. تماشاگر از شخصيت اصلي جلو مي‌افتد. در سينما هم خيلي اوقات 30 دقيقه كه از فيلم مي‌گذرد، تماشاگر موضوع را مي‌فهمد. در مونتاژ «نفوذي»، هر چيزي كه باعث مي‌شد تماشاگر موضوع فيلم را متوجه شود، حذف يا عقب زده ‌شد. ساختار فيلمنامه هم اين اجازه را به تدوينگر مي‌داد.

* دفاتر مراجع و ائمه جمعه به‌روز باشند

شورجه در ادامه بيان داشت: الان به دليل ركود كل سينما و ازدياد اكران فيلم‌ها، فيلم به خوبي ديده نمي‌شود. من فكر مي‌كنم يك مقدار نهادهاي دولتي و انقلابي ما نسبت به اين طور آثار بي‌توجهي مي‌كنند؛ آثاري كه مربوط به اين انقلاب و تفكرات خودشان است. الان بايد بسيج يا حتي مداح‌هاي ما از اين فيلم‌ها حمايت كنند. به نظرم دفاتر مراجع و ائمه جمعه بايد به‌روز باشند و بدانند در عرصه فرهنگ چه اتفاقي مي‌افتد. الان عرصه رسانه و فرهنگ و هنر و سينماست.
كارگردان فيلم سينمايي «عمليات كركوك» اضافه كرد: من يادم هست آن زمان آقاي جنتي نمايشنامه‌اي كه از حوزه هنري پخش مي‌شد را در نماز جمعه پشت تريبون تحليل و تبليغ كردند. چرا اين اتفاق‌ها ديگر نمي‌افتد. البته يكي از اشكالات اين بود كه سينما خودش را از صف ائمه جمعه و انقلاب جدا كرد و خدماتي كه نهادهاي مختلف مي‌توانستند به هم بدهند، از بين رفت. به هر حال فيلم‌هايي اين‌چنين بايد از سوي نهادهايي مثل آموزش و پرورش، ‌سپاه، بسيج، مراجع عالي‌قدر، ائمه جمعه و نهادهايي كه مي‌توانند در ترغيب مردم مؤثر باشند، حمايت شوند. اگر اين سينما رشد و مخاطب را جذب كند، همان بدنه ناسالم سينما به سمت ساخت چنين فيلم‌هايي سوق پيدا مي‌كند. اگر دنبال مسائل مالي هم باشند، باز هم سراغ اين سينما مي‌آيند تا به پول‌شان برسند.

* از 5 فيلم پرفروش تاريخ سينماي ايران، 4 فيلم دفاع مقدسي است

شورجه ادامه داد: ما آماري گرفتيم كه نشان مي‌دهد در طول 30 سال انقلاب از 5 فيلم پرفروش تاريخ سينماي ايران، 4 فيلم آن مربوط به سينماي دفاع مقدس است ولي متأسفانه در مقطع دوران اصلاحات اين چشمه را كور كردند و نگذاشتند رشد كند. سينماي ارزشي در تمام مراحل ما نياز به حمايت دارد.

وي در ادامه تصريح كرد: الان فيلمي توقيفي داريم كه من مي‌دانم آقاي شمقدري و سجادپور تلاش بسياري مي‌كنند رفع توقيف شود. البته اشكال فيلم بايد رفع شود تا فيلم اكران شود. فيلم‌ها را به نماينده‌هاي مجلس و علما نشان مي‌دهند تا هم از ظرفيت‌هاي سينما آگاه شوند و هم اگر موضوعي مدنظرشان نبود، تذكر داده شود. بالاخره بايد يك سري موضوعات رعايت شود، مثلاً روحاني را به صورت سخيف‌ترين افراد نشان مي‌دهند. در حالي كه روحانيت در كشور ما جايگاه و منزلت خاصي دارد. بله ممكن است روحاني در حوزه داشته باشيم كه هزار خبط و خطا داشته باشد ولي اين موضوع نبايد به صورت فيلم دربيايد. فيلم نشان داده شده ديدگاه نظام مي‌شود، چون از فيلترهاي حكومت رد مي‌شود و بايد يك مقدار رعايت شود.

اين كارگردان با بيان اين كه يكي از ويژگي‌هاي فيلم، همگرايي و زندگي عوامل بود، در خصوص بازيگرها گفت: بازيگرهاي تيزهوش، فيلمنامه را كه مي‌خوانند متوجه مي‌شوند كه در فيلم مي‌توانند خودشان را نشان بدهند. من يادم هست يك كاري انجام مي‌دادم. براي نقش اصلي از آقاي جمشيد هاشم‌پور دعوت كرديم. ايشان آمدند و گفتند مي‌خواهم خواهشي از شما بكنم كه يك نقشي را كه 3- 4 سكانس بيشتر ندارد، به من بدهيد. به ايشان گفتيم بابا اين نقش اول است ولي آقاي هاشم‌پور دنبال بازي مؤثر بودند و آن را انتخاب كردند.

* جريان پشت پرده منجر به حذف سينماي دفاع مقدس شد

«مهدي فيوضي» در اين نشست، گفت: اگر سينماگري بخواهد دنبال اطلاعات در زمينه دفاع مقدس برود، حتماً به آن مي‌رسد. درست است كه ورود به آن سخت است ولي وقتي كه وارد شوي كار راحت مي‌شود.
وي در خصوص سينماي دفاع مقدس در دوران گذشته افزود: حدود 10 - 15 سال پيش، يك‌خطي پشت پرده بود و كاملاً سعي كرد طوري با سينماي دفاع مقدس برخورد كند كه انگيزه‌ها را كاهش دهد. به شكل‌هاي مختلف در بحث تحقيقات و پژوهش‌ و توليد، فشارها و سخت‌گيري‌ها و اذيت‌ها شروع شد و فيلمساز مي‌گفت من ديگر به سراغ سينماي دفاع مقدس نمي‌روم. فردي مثل مهاجراني آن زمان درباره دفاع مقدس گفت ما جنگ برادر در مقابل برادر نداريم. اين موضوع در ظاهر يك حركت انسان‌دوستانه بود ولي در باطن به حذف سينماي دفاع مقدس منجر شد.

* در تمام دوره‌ها سعي كردند جلوي سينماي ارزشي و انقلابي را بگيرند

فيوضي ادامه داد: دشمن ما به خوبي قدرت تأثيرگذاري سينما را مي‌داند. به همين دليل تمام تلاش‌اش را مي‌كند كه اين سينما قوت نگيرد. اگر به تمام دور‌ه‌ها دقت كنيد به شكل‌هاي مختلف سعي كردند جلوي سينماي ارزشي و انقلابي و دفاع مقدس را بگيرند و نگذارند رشد كند. برعكس يا مسئولان ما قدرت سينما را نمي‌دانستند و يا اين كه مي‌دانستند و در همين خط فعاليت مي‌كردند. طوري مي‌شد كه بعداز سال‌ها يك فيلمساز كه ريشه انقلابي دارد معاون سينمايي وزارت ارشاد مي‌شود، يك دفعه بي‌بي‌سي كه خودش را نرم نشان مي‌دهد، دستپاچه مي‌شود و برنامه خيلي تندي عليه معاون سينمايي تهيه مي‌كند.
فيوضي در ادامه بيان داشت: آن‌ها نمي‌خواهند سينما به دست افراد انقلابي بيفتد ولي حالا افتاده و تمام تلاش‌شان را مي‌كنند تا اين سينما را از بين ببرند.
وي ادامه داد: هاليوود، فيلمسازاني كه در راستاي سياست‌هايش فعاليت مي‌كنند را جذب مي‌كند و تمامي امكانات را به آن‌ها مي‌دهد ولي متأسفانه مسئولان كشور ما اطلاعات خوبي در اين زمينه ندارند كه از نيروهايي كه در اين راستا فعاليت مي‌كنند، حمايت كنند. اگر مسئولان اين موضوع را درست بشناسند، از طريق سينما مي‌توانند خيلي از اهداف انقلاب را نشان دهند.

* حسن ايوبي با جابه‌جايي سكانس‌ها فيلم را خوش‌ريتم كرد

كارگردان «نفوذي» در خصوص سينماي بدنه افزود: به نظر من دو نوع سينماي بدنه داريم. يكي سينماي بدنه سالم و ديگري سينماي بدنه ناسالم. سينماي بدنه سالم سينمايي است كه مخاطب را جذب مي‌كند و در ميان حرف‌هايي كه مي‌زند، پيامي را منتقل مي‌كند.
وي در ارتباط با تدوين فيلم گفت: آقاي ايوبي خصوصيتي دارند و آن اين است كه اگر فيلمي را دوست داشته باشند، صاحبش مي‌شوند و مثل كارگردان و نويسنده هرچه در توان دارند، مي‌گذارند. آقاي ايوبي در اين فيلم سكانس‌ها و پلان‌‌هايي را جابجا كردند كه ريتم كار را بهتر كرد و نزديك به 20 دقيقه زمان فيلم كمتر شد. اين كوتاه‌ كردن فيلم باعث شد «نفوذي» خوش‌ريتم‌تر شود و تماشاگر تا انتها روي صندلي بنشيند.
با اين كار قصه عوض نشد ولي يك حلقه‌هاي اضافي كه اگر مي‌گذاشتيم ممكن بود ذهن تماشاگر منحرف شود يا موضوع لو برود، از بين رفت.

* اسامي و شخصيت بازيگرها خاكستري انتخاب شد

فيوضي در ادامه بيان داشت: ما در اسامي بازيگرها هم طوري عمل كرديم كه داستان لو نرود. مثلاً فريدون كيافر اسمش قبلاً عباس بود. اگر تماشاگر از همان اول عباس را مي‌ديد مي‌گفت اين همان شخصيت مثبت فيلم است. براي اينكه خاكستري شود و زود لو نرود، نوشتيم فريدون؛ همين‌طور انتخاب «قاسم‌ زارع». با توجه به اينكه قاسم‌ زارع اكثراً نقش‌هاي مثبت ايفا مي‌كند، اين نقش را طوري انتخاب كرديم كه تماشاگر تا آخرين لحظه حس نكند كه اين نقش منفي است.
وي در ادامه بيان داشت: يكي از بزرگان ما مي‌گويد اگر مرد خانه‌اي از دنيا برود، ‌خانواده از هم نمي‌پاشد ولي اگر زن خانه‌اي از دنيا برود، خانواده‌ از هم مي‌پاشد. اين فيلم اقتدار و مقاومت زن‌ها را نشان مي‌دهد. خانم مقانلو به خوبي اقتدار را نشان داد و بچه‌هايش را بزرگ و علاوه بر آن اميد هم داشت.

* دو كارگردان بايد ارتباط خوبي با هم داشته باشند

وي در خصوص كار با يك كارگردان ديگر گفت: بايد دو كارگردان ارتباط خوبي با هم داشته باشند تا بتوانند نتيجه خوبي بگيرند. من و آقاي كاوري از سال 64 با هم آشنا شديم و با هم تئاتر كار مي‌كرديم. به احمد گفتم بيا سينما، ‌زياد در تئاتر بودي. در «نفوذي» از لحظه اول بازنويسي با هم مشاوره داشتيم ولي چون احمد قلم خوبي داشت كار بازنويسي را انجام مي‌داد.
اين كارگردان در پايان تصريح كرد: در دكوپاژها شب قبل فكر مي‌كرديم و به يك چيزي مي‌رسيديم. صبح سرصحنه بحث مي‌كرديم و به يك تفاهم مي‌رسيديم. آقاي كاوري چون بازيگر بود و بازيگرداني هم مي‌دانست با بازيگرها صحبت مي‌كرد.

«‌نفوذي» نمونه خوبي براي فيلمسازان اولي است

محمود گبرلو در ابتداي اين نشست گفت: ‌نفوذي نمونه خوبي براي فيلمسازان اولي است كه از نسل انقلاب هستند و در مسير ديدگاه فرهنگي انقلاب حركتي را شروع كرده‌اند. مخصوصاً در شرايطي كه فيلمسازان «نفوذي» مي‌توانستند به سمت فيلم‌هاي ساده‌انديش بروند، اين كارگردانان مسير سينمايي خود را خوب شروع كردند.
وي در ادامه تصريح كرد: معمولاً فيلمساز‌هاي اول يا به سمت فضاي روشنفكري متمايل مي‌شوند يا به سمت ساده‌پسندي. بنابراين آينده درخشاني براي خودشان ثبت نمي‌كنند. نفوذي توانسته تماشاگر را جذب كند و يك ساختار حرفه‌اي براي خودش داشته باشد. اگر اين فيلم را در عرصه دفاع مقدس تعريف كنيم، فيلمي است كه به خوبي توانسته ارزش‌هاي واقعي و دروني سال‌هاي دفاع مقدس را از بعد معنوي و اخلاق‌گرايانه منتقل كند.

* فيلمسازان اجتماعي ما با نگاه سياه و پوچ‌گرايانه فيلم مي‌سازند

گبرلو ادامه داد: نكته ديگري كه بايد اشاره كرد اين است كه احمد كاوري و مهدي فيوضي وارد سينماي اجتماعي شدند. متأسفانه ضعف سينماي پس از انقلاب ما در عرصه اجتماعي اين است كه مطابق با واقعيت‌هاي روز فيلم نمي‌سازيم و اگر مطابق روز بسازيم، بسيار اغراق شده و سياه‌نمايي شده مي‌سازيم. «نفوذي» وارد مسائل اجتماعي شده كه كمتر در سينما وجود دارد و ناديده گرفته شده است. ما فيلمساز اجتماعي داريم ولي اين فيلمسازها نگرش‌شان نسبت به جامعه سياه‌ و پوچ‌گرايانه است.

* تماشاگر در «نفوذي» با يك اسير واقعي روبه‌روست

اين منتقد با بيان اينكه «نفوذي» علاوه بر ورود به عرصه دفاع مقدس و ژانر اجتماعي وارد سياست هم شده، ‌افزود: «نفوذي» يك فيلم سياسي به‌روز هم هست؛ هرچند كارگردان كمتر سعي كرده به اين حوزه وارد شود.
وي در ادامه تصريح كرد: ويژگي «نفوذي» اين است كه يك مسير مشخصي را گرفته و حركت كرده و شهداي گمنام و اسرايي كه از درون ارزشمند بودند را به تصوير كشيده است. «نفوذي» وضعيت دروني اسرا و صداقت و صميمت و انگيزه آن‌ها را خوب نشان داده و تماشاگر را با خودش همراه مي‌كند. تماشاگر وقتي از سينما بيرون مي‌آيد احساس مي‌كند با يك اسير واقعي روبه‌رو بوده است.

«امير جعفري» با بازي در «نفوذي»‌ بازي واقعي‌‌اش را نشان داد

گبرلو با بيان اينكه علاوه بر بسياري از خصوصيات خوب فيلم نفوذي، يكي از خصوصيات فيلم تدوين آن است، اظهار داشت:‌ هنرمندان گاهي اوقات پايين‌تر از سطح مردم تحليل مي‌كنند و مردم جلوتر از آن‌ها هستند.
وي در خصوص بازي‌هاي اين فيلم گفت: فكر مي‌كنم بازي «نسرين مقانلو» خيلي زيباتر از بازي «امير جعفري» بود. بازي امير جعفري بيشتر به كارگرداني مربوط مي‌شد اما نسرين مقانلو به طور فردي يك بازي قدرتمند و حسي را نمايش داد. از بازي امير جعفري هم نمي‌شود گذشت و به نظرم امير جعفري با اين فيلم گفت امير جعفري سينماي ايران اين امير جعفري است.