غبار بدقولی بر سقف نقره‌ای مصلای قم

به گزارش خبرگزاری فارس از قم «در این مکان مصلی احداث می‌شود....» شاید این تابلو را در مکان‌های مختلف مشاهده کنیم ولی توجهی به معیارها و حساسیت‌های مورد نیاز در احداث مصلی نکرده‌ باشیم.

مصلی مکانی است که نماز در آن اقامه می‌شود بنابراین باید در خیابان مناسب واقع شود تا ظرفیت جمعیت فراوان برای اقامه نماز را داشته باشد و وسایل نقلیه عمومی به راحتی بتوانند نمازگزاران را جا به جا کنند و از معیارهای دیگری مانند استقامت، معماری خاص و... برخوردار باشد.

با توجه به اینکه شهر قم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است بنابراین از ابتدای انقلاب تلاش برای احداث مصلای درخور این شهر در دستور کار قرار گرفت. 

احداث مصلای قم

اقامه نماز عبادی سیاسی جمعه به عنوان یکی از گرانبهاترین ثمرات نهضت الهی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران امام خمینی(ره) است.

اوایل سال 58 ‌نماز جمعه قم در صحن اتابکی حرم مطهر حضرت معصومه(س) به امامت حضرت آیت‌الله العظمی اراکی اقامه می‌شد ولی به دنبال مشکلات فراوان مانند محدودیت مکان، ترافیک سنگین هسته مرکزی شهر و ... به مدت دو سال تا سال 60 اقامه نماز جمعه به شبستان‌ها و صحن مسجد اعظم منتقل شد.

اقامه نماز جمعه به دلایل ذکر شده در سال 60 از مسجد اعظم به زمین چمن دبیرستان امام صادق(ع) و مسیرهای منتهی آن منتقل شد و به مدت شش سال در این مکان نماز جمعه اقامه شد.

آیت‌الله شرعی در سال 58 پیگیری‌ها و اقدامات لازم مبنی بر احداث مصلایی مستقل در قم را انجام داد بنابراین نقشه بنای مصلی بر اساس مسجدالاقصی با زیربنای 15 هزار متر مربع طراحی شد.

اقامه نماز جمعه بالاخره در سال 66 به مصلای قدس که هنوز به‌طور کامل آماده نشده و در حال سفت‌کاری بود منتقل و به تدریج بسیاری از تعمیرات و نیازها در طول زمان انجام شد و بانگ اذان از بلندگوهای این مکان طنین‌انداز شد.

حسین مینایی ناظر مقیم شرکت مهندسی ابنیای نواندیش در خصوص تعطیلی اقامه نماز در مصلی می‌گوید: مصلی تنها به دلیل نداشتن ایمنی تخلیه و تعطیل شد و به هیچ وجه شایعات موجود درباره مصلی از قبیل غصبی بودن زمین آن درست نیست و شهروندان نباید به این شایعات دامن بزنند.

مقاوم‌سازی ساختمان مصلی در برابر زلزله‌

وجود امنیت در اماکن عمومی مانند بیمارستان‌ها و اماکن عمومی دیگر از اهمیت فراوانی برخوردار است تا بتوانیم از این مکان در مواقع بحران به عنوان مرکز خدمات استفاده کنیم.‌

در این خصوص آیین‌نامه مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب سال 69 و به ویژه آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب سال 78 هیئت وزیران، ضوابط طراحی استاندارد ساختمان‌ها را به صورت مشروح پیش‌بینی کرد و نهادهایی مانند شهرداری‌ها، سازمان نظام مهندسی ساختمان و شورای عالی شهرسازی و معماری مهم‌ترین دست‌اندرکاران اجرا و نظارت در این حوزه هستند.

به گفته علی محمدی مسئول ستاد برگزاری نماز جمعه استان قم مقاوم‌سازی مصلی با صرف هزینه پنج میلیارد تومانی در زمینه تقویت ستون‌ها در سال 88 به پایان رسید.

حمیدصابر همیشگی، مدیر اجرایی پروژه مصلی از طرف شرکت پیمانکار در خصوص میزان مقاومت ساختمان کنونی مصلی می‌گوید: این ساختمان در برابر بزرگ‌ترین زلزله ممکن که شهر قم را تهدید می‌کند مقاوم‌سازی شده و امنیت حضور افراد در این مکان را تضمین می‌کند.

از زمانی که نماز جمعه در مصلای قدس اقامه می‌شد این مکان محصور در بین خانه‌ها و کوچه‌ها بود، در این میان علاوه بر مقاوم‌سازی و بهسازی مصلی بحث تملک نیز در دستور کار قرار گرفت تا فضای فیزیکی اطراف مصلی توسعه فیزیکی پیدا کند و بر اساس طرح موجود فضای سبز و دیگر امکانات در آن تعبیه شود.

محمدی با بیان اینکه تملکات اطراف مصلی از سال 79 آغاز شده است می‌گوید: تاکنون 8 هزار و 896 متر مربع از بناهای اطراف مصلی در قالب 67 پلاک خریداری و تملک شده است.

وی ادامه می‌دهد: تاکنون 6 میلیارد و 300 میلیون تومان برای این تملکات هزینه شده که از این میزان 4 میلیارد و 300 میلیون تومان بودجه کشوری و مابقی از محل اعتبارات استانی تأمین شده است.

مسئول ستاد برگزاری نماز جمعه استان قم ادامه می‌دهد: 12 ملک دیگر برای تملک باقی مانده که مشکل تأمین بودجه در این زمینه وجود دارد و در صورت تأمین بودجه این املاک خریداری می‌شوند.

وی در خصوص کسب رضایت مالکین تصریح کرد: کارشناسانی از طرف ما و مالک برای قیمت‌گذاری ملک اقدام می‌کنند تا مالکان با رضایت کامل در خصوص فروش ملک خود اقدام کنند.

حسین مینایی ناظر مقیم شرکت مهندسی ابنیای نواندیش با گلایه از نداشتن همکاری برخی همشهریان در زمینه تملک اطراف مصلی می‌گوید: طرح‌ مصلی به گونه‌ای طراحی شده که تنها به اقامه نماز جمعه در این مکان اکتفا نشود بلکه مانند مصلای تهران برای برپایی نمایشگاه‌های دائمی و مراسم‌ها استفاده شود ولی متاسفانه تعدادی از همشهریان با بالا بردن بیش از اندازه قیمت ملکشان سنگ‌اندازی می‌کنند.

با توجه به اینکه طرح و نقشه‌ای برای اطراف مصلی طراحی شده بنابراین تملک اطراف مصلی برای اجرای طرح ضروری است و در صورت تملک نشدن مشکلاتی در اجرای کامل طرح به وجود می‌آید.

یکی از مالکان اطراف مصلی می‌گوید: هنوز درباره تملک اقدامی نشده است، ولی در صورت اعلام و مراجعه آمادگی برای همکاری در زمینه واگذاری وجود دارد.

یکی دیگر از مالکان تصریح می‌کند: در کل مخالف تملک‌ها هستم زیرا ضرورتی به تملک وجود ندارد و محوطه مصلی کافی است.

وی با بیان اینکه مکان کنونی ملکش دارای موقعیت خاصی است گفت: به دلیل آنکه کارمندان باید با نهاد ارتباط داشته و رفت و آمد کنند مرکزیت این مکان از اهمیت خاصی برخوردار است بنابراین راضی به فروش نیستیم مگر اینکه مکانی مشابه از نظر مساحت و موقعیت در اختیارمان قرار دهند.

علت تعویق و توقف بهسازی مصلی

پروژه مصلی پس از مقاوم‌سازی به علت تاخیر در اختصاص بودجه لازم از سال 88 تا 91 متوقف شد و از نظر عمرانی پیشرفتی در آن مشاهده نشد.

اکنون تکمیل پروژه مصلی با کمک شرکت رس و شرکت ابنیه نواندیش پیش می‌رود و مرحله تجهیز سیستم سرمایش، گرمایش، روشنایی، صوت، تصویر، کف‌سازی، سقف کاذب، درهای ورودی، آسانسورها، سیستم‌های اعلام و اطفای حریق مصلی در حال انجام است.

حبیب پایانی مجری طرح‌های ملی استان قم در وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: بخشی از بودجه مصوب سال 90 به مبلغ 28 میلیارد ریال سال 91 اختصاص پیدا کرد و برای سال جاری اعتبار 40 میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. 

وی خاطر نشان می‌کند: تا پایان پروژه 70 میلیارد ریال دیگر بودجه نیاز داریم تا تملک بخش‌های باقیمانده صورت گیرد و محوطه‌سازی به صورت یکپارچه انجام شود.

پروژه مصلی پس از تملک وارد مرحله محوطه‌سازی مانند جدول‌سازی، روشنایی، فضای سبز، کف‌سازی و خیابان‌کشی می‌شود.

مصلای قم دومین مصلای کشور است

ناظر مقیم شرکت مهندسی ابنیای نواندیش با بیان اینکه مصلای قم پس از مصلای تهران دومین مصلای کشور است می‌گوید: از کارشناسان متخصص در سیستم صوت، نورپردازی و تصویر مصلی استفاده شده تا افراد در داخل مصلی مشکلی در حوزه‌های یاد شده نداشته باشند.

وی می‌گوید: ورودی مصلی از طرف میدان جانبازان با سر در زیبا احداث می‌شود.

به گفته حمیدصابر همیشگی مدیر اجرایی پروژه مصلی از طرف شرکت رس از معماری متعارف بناهای اسلامی و از معمارهای برجسته در زمینه کاشی‌کاری، سنگ‌کاری، گچ‌کاری و گچ‌بری مصلی استفاده می‌شود تا کار ماندگار مذهبی به وجود آید.

اکنون 90 تا 100 نفر در این پروژه 12 تا 14 ساعت در روز مشغول کار هستند.

پایان انتظار مردم برای بازگشایی مصلی

شهروندان قمی پس از تعطیلی مصلی هر سال در انتظار بازگشایی درهای آن برای اقامه نماز جمعه هستند که در این باره نظرات دست‌اندرکاران این پروژه می‌تواند مؤثر باشد.

ناظر مقیم شرکت مهندسی ابنیای نواندیش در خصوص زمان پایان انتظار مردم برای اقامه نماز در این مصلی تصریح می‌کند: تاکنون پروژه مصلی حدود یک سوم پیشرفت داشته و تا اوایل سال آینده در اختیار نمازگزاران قرار می‌گیرد.

پایانی می‌گوید: اگر اعتبار سال 91 به طور کامل اختصاص داده شود مصلی تا آخر امسال قابل استفاده می‌شود و فقط بخش‌هایی در حوزه محوطه‌سازی باقی می‌ماند.

این سخنان در حالی است که محمدی می‌‌گوید: زمان خاصی نمی‌توان برای تکمیل و اقامه نماز در مصلی تعیین کرد بلکه نیاز به بودجه و پیشرفت کار دارد.

هر یک از مسئولان نظرات متفاوتی در خصوص بازگشایی مصلی دارند و این امر در حالی است که رئیس ستاد نماز جمعه قم چهارم اردیبهشت 88 وعده پذیرایی از نمازگزاران را تا سال 89 داده بود.

با وجود آنکه بازسازی مصلای قم مشکل بودجه دارد و هنوز به پایان نرسیده وعده ساخت مصلای نماز جمعه در پردیسان از سوی استاندار قم در دیدار رئیس و معاونان شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه 26 شهریور داده شده است.

اکنون مصلی پنجمین سال تعطیلی خود را سپری می‌کند ولی هنوز کالبدی بدون روح است و امکانات و تجهیزات لازم برای برپایی نماز جمعه‌ای با شکوه را ندارد.

این طولانی شدن زمان علاوه بر نگرانی و ناراحتی مردم به زیان مسئولان است، زیرا با افزایش زمان، هزینه‌های مصالح لازم برای این پروژه نیز افزایش پیدا می‌کند.

سال‌هاست که مردم خواه یا ناخواه چشمشان به گنبد نقره‌ای مصلای شهر خیره می‌ماند و برای برپایی نماز در این مکان لحظه شماری می‌کنند.

................................................

گزارش: ایمن‌سادات موسوی‌نژاد

...............................................