خدا حافظ به ما وراء الطبیعه، سلام بر فقر سوژه!

بیش از یک دهه است که در ماه مبارک رمضان شبکه های سراسری صدا و سیما اقدام به پخش سریالهایی مناسبتی بعد ازافطار می کند، که معمولا هرساله با اقبال عمومی از جانب مردم مواجه می شود، آمار و نظر سنجی ها حاکی از آن است که افرادی که در طول سال به دلیل کمبود وقت و یا مشغله زیاد، کمتر سریال های تلوزیون را دنبال می کنند در ماه رمضان مخصوصا بعد از افطار بیشتر سریالها را پی گیری می کنند.

در این سالها که صدا و سیما اقدام به تولید و پخش سریال در ماه مبارک رمضان می کند، برخی موضوعات نقش برجسته تری داشتند، به طور مثال موضوعاتی چون طنز اجتماعی که در بیشتر کارهای رضا عطاران به کارگرفته میشد و ، موضوع دوم که بسیار در سریال ها به آن پرداخته می شد موضوع نیروی های ماورای طبیعی بود به مانند موضوعاتی چون چشم برزخی، یا ظهور شیطان در جسم انسان.

پرداخت ضعیف به ما ورا ء الطبیعه

اما گاهی در این سریالها آن قدر پرداخت به موضوعات متافیزیک و ماورای طبیعی ضعیف انجام می شد که مخاطب احساس تصنعی بودن در آنها می کرد، تا جایی که اصل موضوع که در دین به آنها اشاره شده را با تردید نظاره می کند . اوج این نکته را در سریال بسیار ضعیف 5کیلومتر تا بهشت می توان مشاهده کرد که سال پیش از شبکه 3 سیما در ماه رمضان پخش شد. که در آن مخاطب شاهد ارتباط دو روح بود یکی خانم و یکی آقا ! که رو ح خانم طلوع خورشید را در شمال نظاره گر بود صبحانه د رمنزل با پدر و مادر می خورد و در دانشگاه در کلاس تاریخ حضور پیدا می کرد و جالب این که برای رسیدن به دانشگاه سوار بر وانت می شد!

ضعف در سریال های ماورای طبیعی مسئولان را بر آن داشت تا امسال سریال های ماه رمضان را با موضوعاتی جدید تولید کنند که در آن دیگر مخاطب شاهد پرداخت ضعیف به موضوعات ماورای طبیعی نباشد. امسال در ماه رمضان شاهد پخش سریال خدا حافظ بچه از شبکه 3، سریال چمدان از شبکه 2 ، راز پنهان ا زشبکه 1 بودیم.

نقدهایی بر سریال «خداحافظ بچه»

سریال خداحافظ بچه که در این ایام از شبکه سوم پخش می شد، داستان زوج خوشبختی را روایت می کند که در انتظار تولد فرزند خود هستند ولی زندگی این زوج که لیلا و مرتضی نام دارند دست خوش نا آرامی هایی می شود و فرزند آنها مرده به دنیا می آید و متوجه می شوند که دیگر صاحب فرزند نمی شوند ... در کل موضوع سریال دغدغه زوج نازا برا بچه دار شدن است.

اما نکته قابل تامل این است که این زوج به جای درمان این مشکل به پنهان کاری از خانواده ها روی می آورند و به سراغ روش های ناسالم می روند.

در سریال خدا حافظ بچه که شاید در نگاه نخست یک درام خانوادگی باشد و وفاداری و علاقه زوجین را به هم برساند ولی در این سریال که در ساعات پر بیننده ای پخش می شد ومخاطبین بسیاری داشت، شاهد نکات بسیار مخربی برای ارکان خانواده بودیم.

پنج دستوالعمل ویژه صدا وسیما برای روزه داران؛

از جمله نقدهایی که بر سریال خدا حافظ بچه وارد است عبارتند از:

1 ) از پدرو مادرت مخفی کن!

در تفکر اسلامی خانواده وخصوصاً پدر و مادر از جایگاه ویژه ای بر خوردار است و در روایات بسیار حدیث پیرامون نیکی به پدر و مادر و استفاده از تجربیات آن ها داریم، ولی متاسفانه در این سریال شاهد این هستیم که مرتضی و لیلا مشکل بچه دار نشدن خود را از خانواده های خود پنهان می کنند و کار را به جایی می رسانند که به پدر و مادر خود دروغ هم می گویند. خواهر لیلا و مجتبی و خسرو و نازنین و ... همه از مشکل این دو مطلع می شوند الا پدر ومادر آنها!

2 )گناه کن بعدش توبه کن!

نکته قابل تامل دراین سریال وجود دفتری است که این زوج، گناهان خود را در آن می نویسند وخود را برای انجام گناه این گونه راضی می کنند که بعداً به گناه خود اعتراف می کنند، و نا خود آگاه این حس را به مخاطب القاء می کنند که می شود گناه کرد و بعد از انجام گناه توبه کرد و در واقعه ترس از گناه وقبح آن را در ذهن مردم از بین می برند.

واما ظاهراً این نکته را نویسنده فراموش کرده است که زمان پخش سریال در ماه رمضان است، یعنی ماه توبه و طلب مغفرت از خداوند! نه این که آموزش دهند چگونه می شود گناه کرد و وقتی کار انسان راه افتاد، آن وقت توبه کرد !

3 ) بچه بدزد!

خداحافظ بچه به سازمان بهزیستی که محل نگهداری از بچه های بی سرپرست است نگاه درستی نداشته است و همان گونه که در یکی از قسمتهای سریال شاهد بودیم به راحتی لیلا در زمان غفلت کارمندان بهزسیتی داشت اقدام به دزدیدن یکی ازکودکان بهزیستی می کرد که مامور حراست بطور تصادفی متوجه این سرقت شد. آیا در واقعیت نیز چنین است؟ یعنی بهزیستی اینقدر در نگهداری کودکان ضعیف عمل میکند؟ بعید به نظر می رسد...

4 )شهرستانی های ساده لوح!

نکته دیگری که نه تنها در این سریال بلکه در بسیاری از برنامه های صدا وسیما متاسفانه شاهد آن هستیم، نوع نگاهی است که نسبت به شهرستانی ها وجود دارد. اغلب شهرستانی ها را مردمی با لهجه هایی خنده دار و بسیار ساده لوح نشان می دهند، بطور مثال در یکی از قسمتهای سریال مردم روستایی به نام سرخ دره را به تصویر کشیده شده که مردمانی بسیار ساده دارد، بطوریکه همگان منتظر ندیده نه نه نصرت هستند تا او بهشتی شود! و در یکی از سکانس ها شاهد صحنه ای هستیم که یک زن روستایی بااشتیاق فراوان با لیلا سخن گفته و ازخاطرات کودکی او تعریف می کند، ولی لیلا اظهار بی اطلاعی می کند و برابر محبت زن روستایی حتی یک لبخند هم نمی زند و با وی با سردی برخورد می کند.

5 ) واما زن دوم...

نکته دیگری که مناسب برای یک خانواده ایرانی نیست وجود ازدواج موقت بدون اطلاع خانواده و زن اول مرد است، که متاسفانه پرداختن به آن درسریال ها وفیلم هادرحال رواج است. دراین سریال نازنین زن موقت خسرو بوده در شرایطی که زن اول خسرو اطلاعی نداشته، نازنین بدون اطلاع خسرو بچه دار می شود و وجود این بچه را ابزاری می کند برای باج گرفتن از خسرو، بطور مثال در صحنه ای شاهد بودیم که نازنین خسرو را تهدید می کند که خانه ای به بزرگی زن اول خسرو می خواهد وگرنه همه چیز را به شهین(زن اول خسرو) می گوید.

حمایت مدیران صدا وسیما

این در حالی است که تولید و پخش سریال خدا حافظ بچه با وجود نکات منفی که در خود جای داده است وذکر بخشی از آنها رفت، مورد حمایت مدیر شبکه سوم قرار می گیرد. علی‌اصغر پورمحمدی در گفت‌وگو با فارس می گوید : خداحافظ بچه با اختلاف زیادی ازدیگر سریال‌ها در نظرسنجی بالاتر بوده است، این سریال پرمخاطب‌ترین سریال سیما بوده و این که سریال «خداحافظ بچه» در مجموع سریال شیرین و جذابی بود که در راستای تبلیغ علاقه‌مندی به بچه‌دار شدن در خانواده‌ها ساخته شد و افزایش و قدر دانستن فرزندان را تبلیغ کرد.

شایان ذکر است که صدا وسیما از زمان آغاز پخش سریال های مناسبتی ماه رمضان، سریال های بسیار موفق و قوی هم از نظر موضوعی، کارگردانی، بازیگری و... را درکارنامه خود دارد، به طور مثال سریال میوه ممنوعه، صاحب دلان و... که بسیار نزد مردم مقبول واقع شده بودند و تاثیرات بسیار مثبتی روی مردم گذاشتند و دارای پیام های بسیار آموزنده ای بودند. امیدواریم در سالهای آتی شاهد تولید و پخش سریال هایی با مفاهیم متعالی و همخوان با تعالیم تفکر اسلامی باشیم.