این که چرا مواضع آقای مرسی درباره سوریه چنان بود که عنوان کرد بحث این یادداشت نیست و مجال دیگر میطلبد. اما سخنرانی آقای مرسی بخشهای مختلفی داشت که کاملا با مواضع ایران منبطق بود در حالیکه از بین نکات مهم سخنان وی فقط به بحث سوریه اشاره شد که ریا کاری رسانه های غربی را نشان میدهد به عنوان مثال، شبکه الجزیره در گزارشی از مراسم افتتاحیه اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران نوشت: محمد مرسی در سخنان خود نظام سوریه را رژیمی سرکوبگر و فاقد مشروعیت توصیف کرد .
شبکه بی بی سی عربی نیز ضمن نقل بخش هایی از مراسم افتتاح نشست سران به سخنان مرسی اشاره کرد و به نقل از رئیس جمهوری مصر اعلام کرد که گروه های معارض سوریه باید وحدت خود را در برابر رژیم سوریه حفظ کنند. وسپس با دعوت کارشناسان شبکه به تحلیل و تفسیر این موضوع پرداخت و تلاش داشت این نکته را به مخاطب بقبولاند که مرسی با ایران هماهنگ نیست.
شبکه فرانس ۲۴ عربی نیز سخنان محمد مرسی علیه نظام سوریه را در صدر اخبار خود قرار داده واعلام کرد محمد مرسی در نشست سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در تهران گفت : همبستگی با مردم سوریه در برابر رژیم سرکوبگر دمشق یک واجب اخلاقی است.
شبکه العربیه نیز بصورت گزینشی و بدون اشاره به سخنان محمد مرسی در باره حق ملت فلسطین در داشتن یک دولت مستقل اعلام کرد: مرسی نظام سوریه را فاقد مشروعیت بین المللی دانست .
این موارد در حالی بود که در سخنان مرسی، نکات مهم و کلیدی دیگری بود که عامدانه مورد توجه این رسانه ها قرار نگرفت جالب اینکه بجز مساله سوریه - که آن نیز دلایل خاص خود را دارد- بقیه مواضع مرسی با مواضع ایران منطبق است که در ذیل به برخی از آنها اشاره میکنیم:
1-موضوع انقلاب مصر در ۲۵ ژانويه نکته ای بود که در سخنان رییس جمهور مصر برجستگی خاصی داشت.
وی گفت: این انقلاب نقطه عطفي براي بیداری اسلامی در سرزمین اعراب بود. قبل از انقلاب مصر، انقلاب تونس را داشتيم و بعد از انقلاب ما انقلابها در ليبي و يمن بود .
2- تاریخچه و نقش مصر در جنبش: جنبش غيرمتعهدها توانسته در گذشته مشاركت فعالانهاي با حضور مصر داشته باشد. در زمان عبدالناصر كه توانست اراده ملت مصر را محقق سازد و هيمنه خارجي را بشكند و جنبش غيرمتعهدها جان گرفت.
3- تشکر از ایران و تاکید بر هماهنگی: محمد مرسی در بخش ديگري از سخنانش از ايران به خاطر برگزاري شانزدهمين اجلاس غيرمتعهدها قدرداني كرد.
مرسي افزود: مصر تلاشهاي خود را
همچنان ادامه ميدهد و هماهنگي با كشور برادر ايران در طول رياست سه ساله را دنبال
ميكند تا بتوانيم دستاوردهاي خود را در ۵۰ سال گذشته بيش از پيش تقويت كنيم،
مطمئنيم رياست ايران در اين جنبش در سه سال آينده با موفقيت همراه خواهد بود و
خواهد توانست اهداف و خواستههاي ملتها را محقق كند، ملتهاي جهان چشم اميدشان به
ملتهاي ما است.
4- تاکید بر تقش جنبش غیر متعهد ها و اصول
حاکم بر آن:محمدمرسي
در ادامه سخنانش در نشست سران اجلاس غيرمتعهدها تاكيد كرد: عدم تعهد بايد ايفاي
نقش محوري خود را در اين لحظات حساس انجام دهد تا بتواند اهداف جنبش را در زماني
كه با مسائل و مشكلاتي زيادي روبرو است براي دستيابي به استقلال و تماميت ارضي خود
ادامه دهند.
وي گفت: اصول دهگانه جنبش حمايت از منافع سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ديني ملتهاي عضو را بايد دنبال كند و نقشه سياسي و روابط ميان كشورها و تركيب بينالمللي كه بايد داشته باشد را دنبال كند. جنبش توانسته است اصول خود را حفظ كند و از اصول اساسي و ريشهاي خود منحرف نشده است. جنبش توانسته است از منافع كشورهاي در حال رشد حمايت كند و با استقلال در ايجاد چتر حمايتي وسيع بينالمللي موفق شود و نظام بينالمللي جديدي را ترسيم كند. آنچه كه همچنان به دنبال حفظ اصول آن هستيم و ميخواهيم از كشورهاي تازه استقلاليافته حمايت كنيم و اهداف جديد جنبش را براساس اصول مثبت و مخالفت با بلوكبندي پيش ببريم و مفهوم صحيح استقلال را نشان دهيم.
5- رد نظام تک قطبی:رييس جمهور مصر تاكيد كرد: نبايد قبول كنيم كه ريشههاي بينالمللي براساس نظام چند قطبي باشد بايد اصول چند جانبهگرايي را در مديريت روابط بينالملل قبول كنيم بر اين اساس مصر معتقد است كه يكي از اصول اساسي نظام و سيستم جديد جهاني كه ميخواهيم اساسا در تقويت همكاري كشورهاي در حال توسعه و اصلاح نهادهاي مديريت جهاني باشد كه عدالت مشاركت در تصميمگيري را تضمين كند، در ابعاد سياسي، اقتصادي و اجتماعي
6-اصلاح و توسعه شورای امنیت و رد حق وتو:اولين گام اصلاح و توسعه شوراي امنيت به صورت همه جانبه است تا بتوانيم فعاليت بيشتري در اداره جهان داشته باشيم. به نحوي كه مصوبات و قطعنامههاي آن اعتبار بيش از پيش داشته باشد. محمد محمدمرسي درباره حق وتو نيز گفت: حق وتو نبايد مانع دستيافتن به راهحلها براي بحرانهاي بينالمللي شود.
7- مسایل و مشکلات کشور های آفریقایی:مرسي در ادمه به مسائل آفريقا اشاره كرد و گفت: استعمار ظلم تاريخي بود كه در آفريقا وجود داشت كه مورد قبول نيست.
8- تاکید بر افزایش اختیارات و نقش مجمع
عمومی سازمان ملل:وي تاكيد كرد: بايد نقش مجمع عمومي در سازمان ملل فعال شود و
همكاري آنها را در مسائل امنيت و ثبات بينالمللي افزايش دهيم كه سازمان ملل بيان
كننده آرا ونظريات اكثريت كشورها باشد همانطور كه در ماههاي گذشته نمونههاي زيادي
را در شوراي امنيت داشتهايم.
9-تاکید بر مساله فلسطین و تاکید بر حق فلسطینیان: رييسجمهور
مصر همچنين، به مساله فلسطين اشاره كرد و گفت: مساله فلسطين از ابتدا در راس
اولويت جنبش غيرمتعهدها بوده و است تا بتوانيم به راهحل عادلانه و همهجانبه دست
پيدا كنيم و ملت فلسطين بتوانند به حقوق قانوني خود كه حق تامين سرنوشت و تشكيل
دولت مستقل است، برسند.وی ادامه داد: امروز ميخواهيم حمايت
و پشتيباني سياسي خود را نسبت به شناسايي دولت مستقل فلسطين و سازمان ملل متحد به
عنوان يك كشور دائم و عضو اين سازمان اعلام كنيم. بويژه به دنبال آن هستيم تا
موضوع زندانيان سياسي فلسطيني كه در شرايط سخت هستند و توسط اشغالگرها اين وضعيت
به آنها تحميل شده است را حل كنيم. ما با توجه به احكام بينالمللي و حقوق بشر، ميخواهيم
كه اين احكام درباره ملت فلسطين محقق شود.جنبش ما همبستگي خود را با زندانيهاي فلسطيني اعلام ميكند و
از هرگونه تحرك در شوراي امنيت سازمان ملل براي عضويت فلسطين به عنوان كشوري مستقل
در اين سازمان حمايت ميكند.رييسجمهور مصر همچنين از احزاب و
گروههاي فلسطيني خواست تا وحدت صفوف خود را حفظ كنند و گروهها با افكار مختلف به
صلح و آشتي ملي رجوع و به دنبال اختلافات كوچك ميان خود نباشند و به جاي آن بر
مقاومت عليه اشغالگر پافشاري كنند.
10-تاکید بر حق کشورها در قالب NPT و خاور میانه عاری از سلاح هسته ای: وي در ادامه، به برخي ديگر از چالشهاي پيشروي جنبش عدم تعهد اشاره و بر نقش محوري جنبش در اجلاس بازنگري معاهده NPT در ۲۰۱۰ و نيز پيشنهاداتي كه در رابطه با خاورميانه عاري از سلاح هستهيي پس از آن مطرح شده است تاكيد كرد و افزود: با وجود توافق بر سر عاريسازي همه منطقه از سلاح هستهيي و ديگر سلاحهاي كشتار جمعي، اما چالشهايي فراروي ماست كه تحقق يك منطقه عاري از سلاح هستهيي را دشوار ميكند. همه كشورها در خاورميانه به معاهده NPT پيوستهاند، جز اسرائيل. بر ما واجب است تا در موضع خود نسبت به عاريسازي منطقه از سلاح هستهيي پافشاري كنيم و ثابت قدم باشيم.مرسي درباره حق استفاده از انرژي صلحآميز هستهيي خاطر نشان كرد: مصر در موضع خود مبني بر حق استفاده از انرژي صلحآميز هستهيي براي همه كشورها توام با احترام به تعهدات بينالمللي از جمله معاهده NPT تاكيد دارد.
این موارد و موارد بسیاری دیگر، شاکله سخنان مرسی را تشکیل میداد که البته نکات فوق در سخنان وی - در بسیاری از موارد -با مواضع ایرا ن و حتی سخنان رهبر انقلاب در افتتاحیه اجلاس ،منطبق است. اما از بین همه، فقط مواضع وی در باره سوریه توسط بر خی رسانه ها،بر جسته شد وهدف هم این بود که با این کار نشان دهند که مواضع مصر با ایران فاصله دارد.
در این زمینه نیز لازم است به چند نکته فهرست وار اشاره شود
1-بدون شک آقای دکتر محمد المرسی و در کل، انقلاب مصر هم برای ایران ،هم برای غرب ،رژیم مبارک نمیشود.به عبارت بهتر، مصر جدید نه کینه مبارک نسبت به انقلاب اسلامی را خواهد داشت نه سر سپردگی به آمریکارا و این مساله،فی نفسه برای ایران موفقیت است، زیرا یک دشمن کینه طوز به یک دوست تبدیل شده که در بسیاری از موارد با ایران هماهنگ است؛ کما اینکه در برخی موارد هم اختلاف نظر باشد. واز سویی یک نوکر سر سپرده ،برای آمریکا ،تبدیل به یک نظام مستقل شده است و این یعنی شکست برای غرب
2-بدیهی است، ایرا ن انتظار ندارد که کشورهای انقلابی در جزء جزء مواضع خود، سیاست های ایران را دنبال کنند و از خود اراده ای نداشته باشند. این همان خوی استکباری است که انقلاب اسلامی با آن مخالف است. بلکه آنچه مهم است استقلال کشور ها در برابر غرب است که اگر این اتفاق رخ دهد –که در حال رخ دادن است- پیروزی بزرگی برای انقلاب اسلامی است. از این رو نباید توقعات افکار عمومی را نسنجیده بالا برد، زیراکه، در صورت عدم تحقق،نتایج زیان باری دارد.
مواضع مصر علیه سوریه دلایل خاص خود را دارد واین اختلاف نظر نباید باعث شود نکات مشترک و اساسی دیگر ،بین ایران مصر انقلابی نادیده گرفته شود به عبارت بهتر سیاست یا همه یا هیچ راه غلطی است که باید سعی شود در آن گرفتار نشویم. مواضع مصر نسبت به دولت سوریه ممکن است از نظر ما غلط باشد اما به دلیل آن ،نمیتوان مواضع مثبت و منطبق آن کشور را نا دیده گرفت