اخیرا زمزمه هایی به گوش می رسد که اقتصاد مقاومتی همان ریاضت اقتصادی در حال گسترش در غرب و فضای اقتصاد کاپیتالیستی است. بنابر این برای نشان دادن تفاوت شرایط اقتصادی ایران و غرب و عظمت تدبیر دیرپای امام خامنه ای در برابر دستپاچگی و بی تدبیری طراحان اقتصادی غرب، نکاتی کوتاهی تقدیم می شود.
الف. ریاضت اقتصادی یا اقتصاد ریاضتی؟ ابتدا اینکه بین ریاضت اقتصادی
(Austerity plan) و اقتصاد ریاضتی تفاوت است. در ریاضت اقتصادی، مردم سختی اقتصادی تحمل می کنند و چه بسا اقتصاد هم بهبودی نیابد؛ مثل آنچه در یونان اتفاق افتاده است. اما اگر هوشمندی به خرج داده شود، به جای وارد کردن سختی به مردم، متفکرین ریاضت می کشند تا برنامه های اقتصادی ای طراحی کنند که هم به مردم فشار نیاورد و هم اقتصاد بهبود یابد. به هر حال اقتصاد ریاضتی ویژگی هایی دارد که به برخی از آن ویژگی های اصلی اشاره می شود:
1. شرایط رویش طرح ریاضت اقتصادی: در شرایط کسری بودجه، بحران اقتصادی و شیب تند سقوط شاخص های اقتصادی.
2. هدف طرح ریاضت اقتصادی: کاهش هزینه های خود و جبران کسری بودجه.
ب. مقاومت اقتصادی یا اقتصاد مقاومتی؟ مقاومت اقتصادی هم به معنای آن است که بار سختی مشکلات اقتصادی بر روی دوش مردم قرار بگیرد نه طراحان برنامه های اقتصادی و دستگاه اجرایی. اما اقتصاد مقاومتی آن است که بار سختی ها بر دوش طراحان، برنامه ریزان و مجریان طرح اقتصادی است و مسلما تفاوت فاحشی بین این دو طرح است. اینک به مولفه های اصلی «اقتصاد مقاومتی» نگاهی می اندازیم:
1. شرایط رویش طرح اقتصاد مقاومتی: درهم شکستن موانع دست یابی به افقهای شکوفای اقتصادی؛ در این راستا امام خامنه ای می گوید: «كشور دارد پيشرفت ميكند. ما افقهاى بسيار بلند و نويدبخشى را در مقابل خودمان مشاهده ميكنيم. خب، بديهى است كه حركت به سمت اين افقها، معارضها و معارضههائى هم دارد. بعضى از اين معارضهها انگيزههاى اقتصادى دارد، بعضى انگيزههاى سياسى دارد؛ بعضى منطقهاى است، بعضى بينالمللى است.»
2. هدف طرح اقتصاد مقاومتی؛ امام خامنه ای یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی را چنین بیان می کند: «اقتصاد مقاومتى ...؛ يعنى اقتصادى كه همراه باشد با مقاومت در مقابل كارشكنى دشمن، خباثت دشمن؛ ... همين شركتهاى دانشبنيان ... يكى از بهترين مظاهر و يكى از مؤثرترين مؤلفههاى اقتصاد مقاومتى است.»
نقل قول های مستقیمی که در بخش مولفه های
«اقتصاد مقاومتی» در جدول زیر آمده است، از بیانات امام خامنه ای در پایگاه مجازی دفتر حفظ و نشر آثار امام خامنه ای است.
[1]. درایت امام خامنه ای در جهت دهی به فضای کلان اقتصادی کشور در طی شیب نرم با فرهنگ سازی: «ما چند سال پيش «اقتصاد مقاومتى» را مطرح كرديم. ... اقتصاد كشور ما براى آنها نقطه مهمى است. هدف دشمن اين بود كه بر روى اقتصاد متمركز شود ... اين شعارهاى سال حلقههائى بود براى ايجاد يك منظومهى كامل در زمينه مسائل اقتصاد؛ يعنى اصلاح الگوى مصرف، مسئلهى جلوگيرى از اسراف، مسئلهى همت مضاعف و كار مضاعف، مسئله جهاد اقتصادى، و امسال توليد ملى و حمايت از كار و سرمايهى ايرانى.»