اشتباه در تحلیل؛ آفتی که گریبان خواص را می‌گیرد

دکتر کامران باقری لنکرانی -  استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز:

«سعى کنیم در تحلیل‌هامان، در شناخت حوادث، دچار خطا و اشتباه نشویم. بدانیم که آمریکا و صهیونیسم دشمنان امت اسلامىاند؛ سردمداران رژیمهاى جبار، دشمنان امت اسلامىاند. اگر دیدیم در یک جائى آن‌ها در یک جهت قرار گرفتند، بدانیم که آن جهت، جهت باطلى است، جهت غلطى است؛ دچار خطاى در تحلیل نشویم» - بیانات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مد ظله‌العالی در خطبه‌های نماز عید سعید فطر ۱۴۳۳

در برهه‌هایی که سیر وقایع اجتماعی شتاب می‌گیرند و یا معضلات و مشکلات در جامعه رخ می‌نمایند، بازار تحلیل‌ها و اظهار نظر‌ها هم داغ می‌شود و هر کسی به گمان خود سعی می‌کند تا با تحلیل وقایع به شناخت عمیق‌تر آنچه که می‌گذرد و به تسریع در برون رفت از مشکلات کمک کند. درست در همین مواقع شیاطین هم بیکار نمی‌مانند و تلاش می‌کنند تا با ترویج نظرات خود حتی از زبان دلسوزان، مسیر وقایع را به سمتی که خود می‌خواهند به پیش ببرند. 

یکی از مهم‌ترین ابزار آن‌ها برای این هدف تغییر نگرش‌ها و ترویج نا‌امیدی، تردید در آرمان‌ها و در یک کلام تحلیل اشتباه است. گلایه‌های امام راحل رضوان الله تعالی علیه از کسانی که بلندگوی منافقین می‌شدند و در تحلیل‌هایشان‌‌ همان نظرات را ترویج می‌کردند و در ایامی که امت بیش از همیشه به امید و پایداری احتیاج داشت دل‌ها را خالی می‌کردند یکی از تلخ‌ترین خاطرات انقلاب اسلامی است، موضوعی که قلب استوار آن مرد بزرگ را که هرگز در برابر مستکبرین کوچک‌ترین تزلزلی نداشت، می‌آزرد تا آنجا که به کنایه به این شعر شیخ شیرازسعدی علیه الرحمه استناد می‌فرمودند: سعدی از دوستان فریاد

اشتباه در تحلیل، آفتی است که گریبان خواص را می‌گیرد و معمولا عامه مردم با بصیرت مومنانه خود و با ولایت مداری در تشخیص کمتر اشتباه می‌کنند و علایم و نشانه‌ها را زود‌تر می‌بینند و مسیر را گم نمی‌کنند چرا که «بالنجم هم یهتدون.»

وقایع شگرفی و با شتابی بی‌سابقه در جهان در حال وقوع‌اند. امام مجاهدان و عارفان در آغاز این قرن پیش بینی فرموده بودند که این قرن، قرن غلبه مستضعفان بر مستکبران خواهد بود و امروز نتایج سحر آن صبح دولت، علیرغم ناباوری و انکار نظام استکباری هر روز تلولو بیشتری می‌یابند. انکاراین موج امید و جهاد برخاسته از ایمان و تردید در ریشه وحیانی این مجاهدات، نتیجه‌ای جز نا‌امید کردن خیل امت اسلامی که نگاه‌شان به ایران اسلامی به عنوان آغازگر و الهام بخش این موج خیزش و بیداری اسلامی است دربر نخواهد داشت.

در این ۲۰ ماه فرصت‌های فراوانی در بسیج جهان اسلام در برابر مستکبران از دست رفت و اگر نبود نقش آفرینی رهبر معظم انقلاب اسلامی ادام الله ظله العالی که مبتکرانه، با رهنمود‌های خود امید و استقامت را در این مسیر نورانی جهاد زنده نگه داشتند و با تدابیر خود ابهام‌ها را بر طرف کردند چه بسا سناریوی دشمن در شکست این موج تاکنون به ثمر نشسته بود.

درچنین شرایطی در داخل نیز دشمن بیرونی و ضعف و سستی درونی برخی از افراد موثر، دست به دست هم داده و آن‌ها را تحریص کرده که برای دستمال‌های کوچک خود قیصریه‌ها رابه آتش بکشند و برای امتیاز گیری‌های خرد، به خود اجازه دهند منافع ملی و دستاوردهای انقلاب اسلامی رابه گمان تحت فشار قرار دادن مسولین و اجبار آن‌ها به انجام درخواست‌های نوعا غیر مهم خود، زیر سوال ببرند و خوراک کافی برای دشمنان این مردم و انقلابشان فراهم کنند. نگاهی به بسامد تکرار برخی از اظهار نظر‌ها در رسانه‌های معاند، هشدار به ساده انگارانی است که بی‌توجه به منافع ملی و تکالیف الهی، حرف می‌زنند و بر انتشار آن حرف‌ها هم اصرار دارند.

البته جمع دیگری هم هستند که کلان نگری خود را از دست نداده‌اند و منافعی را هم برای خود نمی‌جویند، اما دلخوری‌ها و دلشکستگی‌هایشان و مشاهده امور خلاف توقع، آن هارا به تحلیل‌های اشتباه کشانده است. همه ما باید این هشدار الهی را جدی بگیریم: 

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلَّـهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ - اى کسانى که ایمان آورده‌اید، براى خدا، حق گفتن را بر پاى خیزید و به عدل گواهى دهید. دشمنى با گروهى دیگر وادارتان نکند که عدالت نورزید. عدالت ورزید که به تقوى نزدیک‌تر است و از خدا بترسید که او به هر کارى که مى‌کنید آگاه است

دولت دهم، دستاوردهای مهمی داشته است و البته با حواشی و معضلاتی نیز روبرو بوده که چه بسا اگر آن حواشی نبودند امروز کارنامه قوی تری را از این دولت شاهد بودیم و برخی از معضلات اقتصادی که امروز با آن روبرو هستیم، ابعاد محدودتری داشتند. اما این انصاف نیست که تمام معضلات را بر عهده دولت بیندازیم و با تحلیل غلط، راه کار‌های مغایر با قانون ارایه کنیم. نباید فشار مشکلات ما را به تخاصم بکشاند.

ما همه سرنشینان این کشتی هستیم و تنها با همدلی و همراهی است که می‌توانیم این مسیر رابه پیش ببریم. داستان دلسوزان انقلاب، قصه آن مادر واقعی در برابر مادر دروغین و قضاوت امیرالمومنین علیه السلام است. دلسوزان واقعی انقلاب، بهانه به دست دشمن نمی‌دهند، مشابه دشمن تحلیل نمی‌کنند و مروج نومیدی نمی‌شوند. نظام مبتنی بر ولایت بن بست ندارد و ان شالله با عبور از مشکلات زمینه ساز طلوع آن خورشید عالم تاب خواهد بود.