چرا تلویزیون امسال سراغ شیاطین نرفت؟

شبستان، چند سالی بود که روال همیشگی تلویزیون در ماه مبارک رمضان بر ساخت سریال هایی بر مبنای ماوراء، ارواح و شیاطین در لباس انسان می‌گذشت؛ به طوری که حداقل یکی از سریال‌هایی که در شبکه‌های مختلف سیما به نمایش در می‌آمد، بر محور این موضوع بود. از سریال «او یک فرشته بود» گرفته تا «سقوط یک فرشته» که البته نظران مخاطبان همیشگی تلویزیون را به سمت خود جلب می‌کرد.

این گونه مجموعه های تلویزیونی همچون فیلم هایی که با موضوع ماورایی تولید می شوند، در جوامع مختلف محبوبیت دارند، اما اینکه سازندگان آنها چقدر از ابزارهای موجود در این زمینه بهره گرفته اند، بحثی است که باید به صورت مفصل درباره آن به صحبت نشست.


از همه اینها گذشته، صداوسیما با توجه به رسالتی که بر عهده دارد و باید در راستای تغذیه فرهنگی و اجتماعی مردم قدم بر دارد، هر سال به ساخت یا سفارش ساخت مجموعه‌های تلویزیونی اقدام می‌کند که پخش برخی از آنها که با موضوعات معنوی و دینی همخوانی داشته باشد را در ماه مبارک رمضان در نظر می‌گیرد. اما خرده‌ای که منتقدان و کارشناسان در چند سال اخیر به این نوع سریال‌ها گرفتند، فقر سوژه‌های مناسبتی ویژه در این نوع سریال هاست؛ به طوری که در این سال ها به موضوعات مختلف عاشقانه، پلیسی، ماورایی و تا اندکی ترسناک بیشتر توجه شده تا سوژه‌هایی با موضوع دینی.

به ویژه اینکه سال گذشته، انتقادات، دیدگاه ها و نظرهای بسیاری در مورد سریال های ماه رمضانی مطرح و عنوان شد که شاید مسوولان صداوسیما را به فکر انداخت تا در روند ساخت این سریال های مناسبتی تا حدودی تجدیدنظر کنند. چرا که هیچ کدام از سریال ها و مجموعه های مناسبتی امسال در ماه رمضان، حول موضوعات ماورایی و ارواح نمی‌چرخد.

با نگاهی به مجموعه های امسال تلویزیون در ماه رمضان از نظر فرم و محتوایشان، شاید بتوان به دو مجموعه از 4 مجموعه در حال پخش، اعتنایی داشت. اول مجموعه تلویزیونی «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» است که قبل از ماه مبارک رمضان به صورت هفتگی از شبکه 5 سیما پخش می‌شد، و دوم سریال «راز پنهان» است که استقبال از این دو را می‌توان به محتوای متفاوت آنها ربط داد، البته اگر کمی از جذابیت‌های بصری نداشته این دو مجموعه نیز بگذریم.

بهره‌گیری از داستان‌ها و موضوعات مختلف با فرم و ساختاری مجزا و متفاوت و استفاده از هنرپیشه‌های متعدد در هر یک از قسمت‌های «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» برگ برنده‌ای برای این مجموعه محسوب می‌شود. فلورا سام نیز که همیشه در سیر داستانی آثارش، نوآوری‌های مخصوص به خودش را داشته، این بار در «راز پنهان» هم شاهد شکوفایی این نوآوری هستیم.

«خداحافظ بچه» نیز که از پرطرفدارترین شبکه تلویزیون در شب های ماه رمضان پخش می‌شود، تاکنون با انتقادات بسیاری از کارشناسان انتظامی و اجتماعی روبرو شده است، در عین اینکه از موضوعی فانتزی استفاده کرده، اما به لحاظ ساختاری و سیر داستانی اثری در خور توجه نیست. سریال «چمدان» نیز با بازی گرفتن از شخصیت‌های طنز تلویزیونی همچون مهران غفوریان و فتحعلی اویسی، و همچنین زمان نامناسب پخش آن، چنان که باید، نتوانسته نظرها را به خود جلب کند.