به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری فارس به آذربایجان شرقی، زلزله همواره با ترس، ویرانی، خرابی، آوارگی و مرگ همراه است و مردم مناطق هریس، اهر و ورزقان در استان آذربایجان شرقی یک هفته است که طعم تلخ زلزله را بارها و بارها تجربه کردهاند.
در طول یک هفته گذشته این مناطق بیش از هزار بار لرزیدهاند اتفاقی که در نوع خود کم سابقه است و زلزله 6.2 ریشتری و پس لرزههای آن موجب شده که در روستاهای مناطق زلزله زده بخش اعظمی از خانههای روستائیان تخریب شده و ما بقی منازل مسکونی باقی مانده نیز دیگر قابل سکونت نیستند.
ورزقان در فاصله 75 کیلومتری شهر تبریز واقع شده و نخستین نشانههای زلزله و ویرانی در فاصله 37 کیلومتری این منطقه مشاهده میشود.
در این بخش چند واحد روستایی به صورت کامل تخریب شده و ساکنان این روستای کوچک در حال حاضر در چادر زندگی میکنند. کمی جلوتر روستای سرند واقع شده که در این روستا که طبق گفته اهالی بیش از 600 نفر جمعیت دارد اغلب منازل مسکونی ویران شده است. خوشبختانه زلزله برای مردم سرند تلفات جانی نداشته است چرا که هنگام وقوع زلزله اغلب مردم روستا خارج از منازل خود به کشاورزی و دامداری مشغول بودهاند.
نکته حایز اهمیت این است که وام مقاوم سازی مسکن روستایی در این منطقه کلمهای غریبه نیست ولی هیچ یک از ساکنان روستا از این وام بهره مند نشدهاند و روستاییان از سختگیریهای بانک برای پرداخت این وام گلایه مند هستند.
پس از وقوع زلزله هلال احمر چادر و برخی کمکهای دیگر قرار داده در اختیار مردم این روستا است...از صفا و صمیمیت مردم این روستا همین بس که با وجود خاص بودن شرایط رسم مهمان نوازی را به جا آورده و ما را به نوشیدن چای دعوت کردند.
در ادامه مسیر عزیمت به ورزقان روستای چای کندی واقع شده است. زلزله در این روستا نیز ویرانیهای بسیاری برجای گذاشته است، اما خانه بهداشت و مسجد روستا همچنان پا برجاست.
در روستای چای کندی به گفته اهالی 120 خانوار زندگی میکنند...از دریافت وام مقاوم سازی در این روستا هم خبری نیست.
علی بیکندی روستای دیگری است که در مسیر ورزقان قرار دارد. در این روستا 60 خانوار زندگی میکنند و زلزله تمام خانههای روستا را تخریب کرده به جز شش خانه، که آنها هم با دریافت وام مقاوم سازی، باز سازی شده بود.
علی از ساکنان این روستا میگوید: زلزله در روستای علی بیکندی دو کشته بر جای گذاشته که هر دو آنها زن بودهاند.
وی در خصوص بهرهمندی ساکنان روستا از وام مقاوم سازی مسکن روستایی اظهار میکند: منزل مسکونی شش نفر از روستائیان که وام مقاوم سازی گرفتند تخریب نشده است. البته زلزله به این منازل مسکونی خسارت وارد کرده ولی این خانهها تخریب نشدهاند.
این جوان روستایی مقاوم سازی مسکن روستایی را به بستن کمربند ایمنی هنگام رانندگی تشبیه کرده و میافزاید: به ساکنان خانههایی که مقاوم سازی شدند آسیبی وارد نشده است.
پس از گذر از روستاهای مختلف سرانجام به شهر ورزقان میرسیم جایی که مرکز منطقه محسوب شده و زلزله بسیاری از خانههای آن را تخریب کرده و تخریب و ویرانی در بافت سنتی شهر بسیار بیشتر از منازل مسکونی نوساز است.
ساختمانهای دولتی از جمله فرمانداری ورزقان نیز خسارت دیدهاند و مدیریت امداد رسانی به زلزله زدگان در چند کمپ و حیاط ساختمان فرمانداری دنبال میشود.
در ابتدای ورودی ورزقان چادر هدایت کمکهای مردمی مستقر است. در این چادر آنهایی که شخصا کمکهای خود را برای اهدا به زلزله زدگان به ورزقان آوردهاند به کمپها هدایت میشوند تا کمکها به صورت منظم و با مدیریت در میان زلزله زدگان توزیع شود.
مردم ورزقان که خانههای آنها تخریب شده و یا خسارت دیده در چادرهای هلال احمر در فضاهای سبز و یا در مقابل منازل خود ساکن شدهاند. فعالیت اقتصادی در شهر تعطیل شده و فقط پمپ بنزین ورزقان فعال است.
یکی از نکات حائز اهمیت پس از وقوع زلزله توجه به مسائل بهداشتی است که اگر از این مقوله مهم غفلت شود مشکلات عدیدهای به بار میآید.
معاون بهداشت شبکه بهداشت و درمان ورزقان در زمینه اقدامات صورت گرفته برای امدادرسانی به زلزله زدگان میگوید: در روز اول و دوم پس از وقوع زلزله عملیات امداد و نجات انجام شد ولی در حال حاضر کنترل مسائل بهداشتی در روستاها با جدیت دنبال میشود.
وی با اشاره به اینکه در منطقه ورزقان 45 روستا آسیب جدی دیده و 20 روستا کاملا تخریب شده است، افزود: 30 تیم پزشکی طبق برنامه ریزی در روستاها حاضر شده و در 60 روستا نیز بهورز خدمات اولیه را به روستاییان ارائه میدهند.
مسعود زارع با تاکید بر اهمیت توجه به نکات و مسائل بهداشتی اضافه میکند: اگر نتوانیم شرایط بهداشتی را در منطقه کنترل کنیم بیماریهای نظیر التور و وبا شیوع پیدا کرده و مشکلات بسیار زیادی به بار میآید.
وی تامین آب شرب روستا، جمع آوری لاشههای حیوانات، جمع آوری زبالهها و نصب دستشویی و حمام صحرایی را از جمله اقدامات در دست اجرا دانست و یادآور شد: شهرستان ورزقان طبق آمار 47 هزار و 500 نفر جمعیت دارد ولی در حال حاضر به دلیل اینکه فصل برداشت محصول است آمار ساکنان روستاها بسیار بیشتر شده است.
معاون بهداشت شبکه بهداشت و درمان ورزقان میگوید: پراکندگی روستاها کار را دشوار کرده است ولی تیمهای بهداشتی و درمانی به صورت شبانهروزی مشغول فعالیت هستند تا خدمات لازم را به زلزله زدگان ارائه دهند.
فروغی فرماندار ورزقان در خصوص آخرین وضعیت این بخش پس از گذشت نزدیک به یک هفته از وقوع زلزله میگوید: با وقوع زلزله شهر ورزقان و تمام روستاهای بخش مرکزی و 17 روستای بخش خاروانا آسیب دیدند و در بخش مرکزی در همان ساعات اولیه 12 روستا به صورت کلی تخریب شده و 25 روستا بیش از50 درصد ویران شدند.
وی با اشاره به اینکه شهر ورزقان 50 درصد آسیب دیده است، اضافه کرد: پس لرزهها موجب شد که تخریب بیشتر شده و در اثر زمین لرزه روزهای اخیر که تمام روستاهای بخش خاروانا و خود شهر آسیب دید و در حال حاضر 155 روستا در بخش ورزقان آسیب دیدهاند. همچنین در 14 روستای مسیر ورزقان به سمت خواجه آمار تلفات بسیار بالا است.
فرماندار ورزقان با اشاره به خدمات ارائه شده گفت: شش ساعت پس از وقوع زلزله روشنایی شهر ورزقان وصل شد و 48 ساعت بعد توانستیم جریان برق همه روستاها را برقرار کنیم.
وی با اشاره به اینکه آب مصرفی و گاز نیز به تدریج در شهر ورزقان و روستاها وصل شد، گفت: یکی از نکات مهم سرویسهای بهداشتی است که در این راستا کارگاهی در منطقه راهاندازی شده که در آن سرویسهای بهداشتی سیار در حال تولید است و امیدواریم که بتوانیم بخشی از نیازها را برطرف کنیم.
فروغی با اشاره به اینکه مردم با کمکهای بسیار زیاد خود توانستهاند بخشی از نیازهای مردم زلزله زده را برطرف کنند، گفت: در حال حاضر بیشتر به کالاهایی نظیر پتو، چادر، مواد شوینده لوازم بهداشتی، کلمن و... نیاز ضروری داریم.
فصل همدلی
تهران، همدان، رشت، ساری، شیراز، مراغه، قم، اصفهان، اردبیل، سنندج، زنجان و...خیل کمکهای مردمی از همه جای ایران روانه مناطق زلزله زده شده است...مردم ایران این بار هم در آزمون همدلی، وحدت و یکرنگی سربلند هستند....ترک، فارس، کرد، لر و بلوچ فرقی ندارد...مهم ایرانی بودن است.
از پتو گرفته تا اسباب بازی برای کودکان روستایی در میان کمکهای مردمی به چشم میخورد. خیلیها ترجیح دادهاند که خود کمکها را به دست زلزله زدگان و هموطنان برساند و به همین دلیل رنج سفر را بر خود خریدهاند تا با هم نوع خود ابراز همدردی کنند.
مردم ایران اسلامی مصداق عملی شعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند...» را تفسیر کردند و به حق نشان دادند که برای کمک به هموطن خود لحظهای درنگ نمیکنند...بازار دوستی، برادری، صفا و محبت میان مردم در ورزقان، هریس و اهر داغ داغ است...شما هم به این بازار سری بزنید.
------------------------------
گزارش: سید جواد اشرفی