حمایت ایران از مقاومت، زیاده‌روی ترک‌ها و تیرگی روابط

رویش نیوز - مسعود شعربافچی زاده: روابط ایران و ترکیه پس از سال‌ها و با روی کار آمدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه با ریاست جمهوری عبدالله گل و نخست وزیری رجب طیب اردوغان، رو به بهبود گرایید و این دو کشور همکاری نزدیک و مشترک خود را برای تاثیر بر منطقه آغاز کردند. همکاری ایران و ترکیه در مسائلی مانند حمایت از غزه و سیاست های ضد صهیونیستی، همچنین همکاری نزدیک ترکیه با ایران در ماجرای انرژی هسته ای و حمایت کامل ترکیه از ایران باعث نزدیکی هرچه بیشتر ایران با ترکیه شد.

 
اما این بهار زودتر از آنچه که تصور می شود به خزان رسید و مشکلات ایران با ترک ها یکی پس از دیگری آغاز شد. جرقه این اختلافات هنگامی خورد که ترکیه اجازه داد که آمریکا و اروپا در خاک این کشور سپر دفاعی موشکی خود را نصب کنند. گرچه اردوغان در مصاحبه های مختلفی اعلام کرد که ترکیه اجازه استفاده از این سپر بر ضد ایران را نخواهد داد، اما نفس نصب این سپر برای ایران قابل هضم نبوده و انتظار آن را از دوستان ترک خود نداشت؛ هرچند که قطعاً ترکیه نمی تواند جلو سوء استفاده آمریکا و متحدانش را برای استفاده از این سپر بر ضد ایران بگیرد.
 
اما این سوریه و اتفاقات درون این کشور بود که باعث شد کم کم روابط بین ایران و ترکیه به پایین ترین حد خود در چند سال گذشته برسد. بازی کردن ترک ها در پازل آمریکا و غرب و فشار برای برکناری بشار اسد، تجهیز و آموزش مخالفان سوری و کمک های مالی و تجهیزاتی به آن ها مسئله ای نبود که ایران از کنار آن به سادگی عبور کند و مسئولان مختلف ایران انتقادات تند و شدیداللحنی را خطاب به ترک ها انجام دادند.
 
در این بین حتی سفر اردوغان به ایران و دیدار وی با رهبر انقلاب- که با اصرار زیاد توانسته بود اجازه آن دیدار را بگیرد- برای بهبود روابط تاثیری نداشت و حمایت ایران از بشار اسد و تجهیز و حمایت ترکیه از مخالفان بشار این دو کشور را روز به روز از هم دورتر کرد. در همین سفر بود که اردوغان از مقامات عالی رتبه نظام شنیده بود که باید فکر برقراری مجدد امپراطوری عثمانی را از سر خود بیرون کنید و مواضع خود را هوشمندانه و در راستای منافع جامعه اسلامی اتخاذ کنید.
 
 آنچه بیش از پیش نشان می داد که ترکیه در راستای منویات آمریکا عمل می کند و دفاعش از مخالفان سوری، ایدئولوژیک و بخاطر دموکراسی نیست، سکوت یکباره ترک‌ها در قبال اتفاقات بحرین و جنایات آل خلیفه بود. اردوغان در مصاحبه ای که با شبکه دو  تلویزیون ایران داشت، اوضاع بحرین را آرام توصیف کرد که در آن اتفاق خاصی رخ نمی دهد.
 
اولین اقدام عملی ایران دراین راستا که نشان دهد، بر روی ترکیه مانند قبل حساب نمی کند و از عملکرد ترک ها رضایت ندارد، پیشنهاد برای تغییر مکان مذاکرات هسته ای از آنکارا به بغداد بود. پیشنهادی که نه تنها همسایه ترک، بلکه اروپایی ها را هم تا حدودی شکه کرد.
 
گرچه مسئولان سیاست خارجی ایران هنوز قصد دارند که در اظهارات خود روابط ایران با ترکیه را مانند گذشته جلوه بدهند، اما سردی این روابط مسئله ای نیست که بتوان آن را پنهان کرد، چنان که روزنامه ترکیه ای نیز در مقاله ای که هفته گذشته به چاپ رسانده به آن اشاره کرده و دلیل آن را هم برقراری سیستم ویزا برای تردد اتباع ترک بین دو کشور دانسته بود.
 
انتقادات مسئولان ایرانی از ترک ها نیز کم کم با جواب روبرو شد تا دو کشور نه تنها روابط حسنه قبل را از دست بدهند، بلکه به نوعی وارد یک جنگ لفظی هم بشوند. چند روز پیش بود که اردوغان در ضیافت افطاری حزب عدالت و توسعه به صحبت های سرلشگر فیروز آبادی که مسئولیت حوادث سوریه را متوجه قطر، عربستان و ترکیه کرده بود  واکنش نشان داد، صحبت های سرلشگر فیروزآبادی حتی باعث شده بود که وزارت امورخارجه ترکیه بیانیه رسمی هم در این زمینه بدهد.

در تازه ترین جدال لفظی بین مسئولان دو کشور معاون نخست وزیر ترکیه وارد قضیه شده و اظهارات تندی را علیه ایران ابراز داشته و اعلام کرده است که مقامات آنکارا از مواضع ایران در قبال ترکیه ناراحت هستند. وی همچنین ایران را متهم به همکاری با سازمان پ.ک.ک کرده است که البته به نظر می رسد این ادعا بیشتر در جواب حملات ایران به ترک ها بخاطر حمایت از مخالفان بشار مطرح شده است تا چیز دیگر. آرینچ حتی پا را هم فراتر گذاشته و ادعا کرده است که ترکیه هر اقدامی را که لازم باشد برای مقابله با تهدید ایران انجام می دهد.

مسئولان ترکیه باید بدانند و فهمیده باشند که خط قرمز ایران در بحث سیاست خارجی خود مقاومت و رویارویی با رژیم صهیونیستی است. خط قرمزی که هیچ گاه از آن کوتاه نیامده است و نخواهد آمد. دفاع ایران از سوریه در چهارچوب دفاع از مقاومت و در هم شکسته نشدن کمبرند مقاومت است. این مسئله ای است که ایران هیچ گاه بر سر آن معامله نمی کند و دست از آن نخواهد کشید. حال اگر هر کشوری - حتی ترکیه- در این راستا در برابر ایران قرار بگیرد، نمی تواند انتظار داشته باشد که ایران به خاطر روابط حسنه قبلی با آن دست از حمایت مقاومت بردارد و تسلیم خواست آمریکا و هم پیمانانش در منطقه بشود. گرچه اهمیت روابط و همکاری ایران و ترکیه بر کسی پوشیده نیست، اما جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که اهمیت آرمان حمایت از مقاومت و تقابلش با رژیم صهیونیستی از هر مسئله ای برای وی  بیشتر است.

حال باید منتظر بود و دید که با آرام شدن اوضاع در سوریه و فروکش کردن تحولات منطقه ای، آیا روابط ایران و ترکیه به حالت سابق بازمی گردد یا خیر، امری که به نظر بعید و کاملاً دور از تصور است.