داود اوغلو در بحران سوریه به دنبال چیست

فارس، حسنی محلی تحلیلگر سایت الانتقاد در مقاله ای به گره خوردن سرنوشت سیاسی احمد داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه، به بحران سوریه اشاره کرده و می‌نویسد: به نظر می‌رسد که سقوط حکومت سوریه، راه را برای نخست‌وزیری داوود اوغلو باز می‌کند اما عکس ماجرا نظریه پرداز سیاست خاجی ترکیه را - به ویژه پس از انتشار اخباری مبنی بر احتمال عزل وی - از صحنه خارج خواهد ساخت.

این تحلیلگر در ادامه می نویسد: جورسال تاکین معاون رئیس حزب جمهوری خواه ملّت که از احزاب مخالف دولت حاکم ترکیه است، پیش بینی کرده که داود اوغلو از سمتش عزل خواهد شد زیرا ترکیه را وارد ماجرای سوریه کرده و اردوغان تلاش می‌کند او را کنار بزند.

داود اوغلو طراح سیاست ترکیه در قبال لیبی و سوریه است

داود اوغلو مدتی است از سوی احزاب مخالف و بسیاری از تحلیلگران رسانه‌ای، مورد انتقاد شدید قرار گرفته، زیرا به نظر آنها وی با همراه کردن نخست وزیر با خود، سیاست ترکیه در قبال سوریه را طراحی کرده و مسئولیت شکست مفتضحانه سیاست ترکیه در مورد سوریه و کل منطقه به عهده اوست. بسیاری از منتقدان به موضع ترکیه در قبال لیبی استناد می کنند و می گویند: نخست وزیر در ابتدا مخالف سرسخت دخالت ناتو و غرب بود و اظهار داشت که ترکیه به شدت در برابر این امر می‌ایستد، اما یک هفته بعد از موضع خود عقب‌نشینی کرد و علت هم تماس تلفنی هیلاری کلینتون با داود اوغلو بود که توانست به گونه‌ای وزیر خارجه ترکیه را با وعده منافع بزرگ برای ترکیه و حزب عدالت و توسعه، با موضع واشنگتن همراه سازد. 

دروغ بزرگ قطر و عربستان در مورد اوضاع سوریه

پس از این تماس، آنکارا به سرعت اردوگاههای پناهندگان سوریه و عناصر ارتش سوریه – را که هنوز حتی یک نفر از آنها هم به ترکیه نگریخته بود – دایر کرد. مهمترین اقدام ناگهانی ترکیه در همان آغاز بحران، این بود که به اپوزیسیون سوریه اجازه داد نخستین کنفرانس خود را در شهر آنتالیا برگزار کند. هنگامی که قطر و عربستان هم مستقیماً درگیر بحران سوریه شدند دخالت ترکیه در امور این کشور هم آغاز شد و مشخص شد که قطری‌ها و سعودی‌ها از همان ابتدا در مورد جزئیات اوضاع داخلی سوریه و محاسبات مربوط به سقوط حکومت این کشور، به داوود اوغلو دروغ گفته اند.

پولهای قطر و عربستان، ترکیه را وارد بازی سوریه کرد

داوود اوغلو مشتاقانه این دروغها را پذیرفت و تحت تأثیر دروغ‌های مخالفان سوری حاضر در ترکیه، در همه سخنان خود اعلام کرد که بشار اسد حداکثر ظرف سه ماه سقوط کرد، بی آنکه متوجه این حقیقت باشد که بسیاری از این مخالفان با کشورهای غربی در ارتباطند و با هدف درگیر کردن ترکیه در ماجرا، از سوی غرب مورد استفاده قرار گرفته اند. عربستان و قطر در زمینه ورود ترکیه به بحران سوریه، نقش مهمی را بازی کردند و با چراغ سبز آمریکا که مایل بود ترکیه را به خاطر داشتن مرزهای طولانی با سوریه، در خط مقدم جنگ علیه این کشور قرار دهد، کمک‌های عظیم مالی خود را در اختیار ترکیه قرار دادند. علاوه بر این ترکیه برای اعزام جنگجو و اسلحه به سوریه، موقعیت بسیار بهتری نسبت به کشورهای عربی هم مرز با سوریه دارد زیرا ترکیه، کشوری غیر عربی و دارای روابط استراتژیک با سوریه است و اکنون دشمن شماره یک و سرسخت حکومت علوی سوریه است غافل از اینکه هم اکنون 20 میلیون علوی در ترکیه زندگی می کنند.

رئیس پارلمان ترکیه: در بحران سوریه، به دام کشورهای دیگر افتادیم

این تحولات کافی بود تا ترکیه را هر چه بیشتر وارد همه ابعاد امنیتی و سیاسی و حتی مذهبی – قومی سوریه کند تا جاییکه تبعات بحران کردهای سوریه آرام آرام دامن ترکیه را هم گرفت. جمیل شیشاک رئیس پارلمان ترکیه در این مورد می گوید: « دیگران ما را باد کردند و آنگاه در موضوع سوریه، تنها گذاشتند.» این بدان معنا نیست که داود اوغلو به سخنان رئیس پارلمان، قانع شده باشد بلکه علی رغم عقب نشینی نسبی غرب، موضوع خصمانه خود علیه سوریه را ادامه داد. در همین حال قطر و عربستان نیز پس از رو شدن دروغ‌هایشان برای مسئولان ترک، از ترکیه فاصله گرفتند و تماس‌های اندک امیر قطر با اردوغان و اخیرا ملک عبدالله، نشانه همین امر است. با این همه داود اوغلو از موضع خود در قبال سوریه عقب ننشسته است زیرا معتقد است در مسیر حق و صحیح قرار دارد و به همین دلیل به انتقادات داخلی علیه خود اهمیت نمی دهد؛ این در حالی است که تمامی انتقادات مطرح شده نشان می دهد که عموم محاسبات تاکتیکی و راهبردی داود اوغلو در موضوع سوریه و منطقه از همان آغاز، اشتباه بوده است.

اطلاعات ترکیه، قطر و عربستان درباره اوضاع سوریه، سطحی است

ترکیه و کشورهای عربی، از داشتن کارشناسان خبره در مسائل سوریه محرومند و به همین سبب همه تحلیل‌های آنان در مورد واقعیتهای سوریه، سطحی بوده و از چارچوب اخبار و مقالات رسانه های غربی یا گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل فراتر نمی‌رود؛ این اطلاعات با حجمی انبوه در اختیار رسانه های ترکیه قرار می گیرد و بیشتر اطلاعات آنها درباره سوریه، برگرفته از تبلیغات شبکه الجزیره، العربیه و سایت‌های ارتباط جمعی وابسته به اپوزیسیون سوریه است. به عنوان مثال هنگامی که اردوغان به راهنمایی مشاور یا وزیر خارجه اش، واژه «لباس شخصی ها» را به کار برد، متوجه این مطلب نشد که ارتش و نیروهای امنیتی ترکیه نیز برای مقابله با تظاهرات مسالمت آمیز از عناصر غیرنظامی استفاده می کنند و در جنوب شرق این کشور، حدود 100 هزار کرد در چارچوب همکاری با ارتش ترکیه علیه پ ک ک، به محافظت از روستاهای کردنشین می پردازند.

اگر اردوغان به اشتباهات اوغلو پی ببرد، او را عزل می کند

مهمترین سؤال حال حاضر در عرصه سیاست و رسانه های ترکیه این است که: اردوغان تا چه وقت، بار گران سیاست وزیر خارجه اش را که هزینه های سنگین امنیتی، سیاسی، اقتصادی، روانی و استراتژیک در برداشته، به دوش خواهد کشید؟ برخی اطلاعات حاکی از تسلط داوود اوغلو بر نزدیکان اردوغان است و آنها نمی توانند حقیقت اوضاع سوریه را صراحتاً به نخست وزیر منتقل کنند؛ که اگر چنین کنند داود اوغلو و کارنامه آکادمیک او که برای محاسبات سیاسی آینده نگرانه اش مورد سوء استفاده وی قرار گرفته، توسط اردوغان از صحنه حذف خواهند شد.

اوغلو به دنبال تسخیر پست نخست وزیری است

برخی احتمال می دهند که اگر اردوغان در تابستان 2014 رئیس جمهور شود داود اوغلو نخست وزیر جدید ترکیه خواهد شد اما به شرط اینکه با تحمل هزینه های ویرانی همه منطقه، شایستگی سیاسی خود را از طریق براندازی حکومت سوریه به اثبات برساند؛ درست است که موفقیت اوغلو در این امر مستلزم ویرانی گسترده و هزینه های سنگین برای ترکیه، سوریه و منطقه است اما تنها چیزی که برای وی اهمیت دارد این است که آمریکایی ها او را کسینجر خاورمیانه منتها با کلاه قرمز عثمانی و ستاره های آبی، نام نهاده اند.