فارس، چندسالی است که نام خلیج عدن با دزدی دریایی گره خورده است و این
موضوع باعث شده تا نیروهای دریایی ایران برای حفاظت از کشتیهای ایرانی
(همچون بیش از بیست کشور دیگر) به آن منطقه عزیمت کنند و حضوری مقتدرانه
داشته باشند.
حضور یگان دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این
منطقه دلیلی شد تا طی گفتگویی با "سردار محمد ناظری فرمانده یگان ویژه
دریایی سپاه" که در 117 روز ابتدای حضور ایران در خلیج عدن نقش اساسی ایفا
کرد، به بررسی ناگفتههایی از این حضور مستمر و مقتدرانه بپردازد.
* اولین کشتی های ربوده شده ایرانی چگونه آزاد شدند؟
سردار
محمد ناظری فرمانده یگان ویژه دریایی سپاه با اشاره به عملکرد این یگان
در خلیج عدن در مقابله با دزدان دریایی گفت: زمانی که موضوع دزدان دریایی
پیش آمد، دو کشتی از جمهوری اسلامی ایران که تحت پرچم کشورهای دیگر بودند،
توسط دزدان دریایی ربوده شد و دزدان دریایی یکی از این کشتی ها را به
منطقهای به نام "ایل" بردند.
ناظری افزود: برای بازپس گیری آنها
بعد از آنکه مقدمات اولیه صورت گرفت، قرار شد جهت مبادله، تیمی به آنجا
برود که ما به عنوان گزینه «ب» انتخاب شدیم.
وی ادامه داد: گزینه
«الف»، تیم مذاکره با آنها بود و بخاطر اینکه سابقه این کار را نداشتند و
برای اولین بار بود که به این منطقه میرفتند و از طرف دیگر، سواحل سومالی
هم مخاطرات خود را داشت و حتی ممکن بود قبایل دیگر به تیم مذاکرهکننده
حمله کنند و پولی که برای مبادله میبردند را بگیرند، ما برای تامین کشتی
آنها همراه شدیم.
فرمانده یگان ویژه دریایی سپاه خاطرنشان کرد:
دلیل دیگر حضور ما این بود که در صورتی که دزدان دریایی پول گرفته و کشتی
را آزاد نکردند ما با کسب اجازه، دست به عملیات نظامی بزنیم و کشتی و پرسنل
گروگان گرفته شده را آزاد کرده و به کشور بازگردانیم.
ناظری ادامه
داد: در ابتدا یک مشکلاتی پیش آمد و آنها نمیخواستند که ما به سواحل
سومالی برویم و گفتند که مذاکره 70 مایل بیرون از سواحل سومالی انجام شود و
مبلغ را بگیرند و کشتی را آزاد کنند ولی ما قبول نکردیم و به آنها گفتیم
وقتی میخواهیم پول را تحویل بدهیم، باید کشتی خودمان را به چشم ببینیم و
به فاصله 3 تا 5 مایل به آن نزدیک باشیم تا در صورتی که نخواستند آن را
بدهند، ما اقدام نظامی کنیم و عملیات آزادسازی را انجام دهیم.
* تکتیراندازان سپاه تمامی دزدان دریایی را تحت پوشش داشتند
وی
تصریح کرد: وقتی به آنجا رفتیم، نماینده جمهوری اسلامی مذاکره را آغاز کرد
و از ما خواست که هیچگونه درگیری نظامی نداشته باشیم و ما هم با
برنامهریزی که از قبل کرده بودیم، تمامی نفرات و رهبر دزدانی که کشتی
ایرانی را گروگان گرفته بودند در کمین انداختیم. یعنی از فاصله 15 متری، به
راحتی تکتیراندازان ما میتوانستند آنها را بزنند.
فرمانده یگان
ویژه دریایی سپاه افزود: ما تیم غواصی و تجهیزات دیگری نیز همراه خود برده
بودیم تا در صورتی که کشتی را آزاد نکردند، اقدام کنیم.
ناظری ادامه
داد: در هر صورت اجازه عملیات نظامی به ما داده نشد و نماینده جمهوری
اسلامی با آنها به توافق رسید و افسر دوم کشتی آمد و آخرین اطلاعات را داد و
پولها را برد و دزدان هم کشتی را ترک کردند و ما هم نیروهای خودمان را
بوسیله 2 قایق تندرو از فاصله 5 مایلی به آنها رساندیم و بلافاصله که دزدان
پیاده شدند، نیروهای گارد ما سوار آن کشتی شده و تامین آن برقرار شد.
وی
در ادامه گفت: به دلیل اینکه کشتی مدتی آنجا مانده بود، سیستم سکان آن
دچار مشکل شده بود که توسط نیروهای ما مشکلش رفع شد و کشتی به سمت بندر
سلاله عمان حرکت کرد و آن جا کار بازسازی و ادامه تعمیرات صورت گرفت.
فرمانده
یگان ویژه دریایی سپاه اظهار داشت: در پایان این ماموریت، برخی پرسنل
کشتی که ایرانی بودند با پرواز به کشور بازگشته و پرسنل خارجی هم به
کشورهای خودشان رفتند و اولین ماموریت نیروهای ویژه دریایی سپاه در مقابله
با دزدان دریایی خلیج عدن به پایان رسید. در این ماموریت نیروهای شناوری
منطقه یکم و تکاوران آن همراه نیروهای ویژه بودند.
* دومین کشتی ایرانی ظرف یک ساعت آزاد شد
ناظری
درخصوص دومین ماموریت یگان ویژه دریایی نیز گفت: 6 ماه بعد، کشتی دوم در
منطقهای به نام "کاراتا" ربوده شد اما با تدابیری که اتخاذ کردیم در عرض
یک ساعت اقدامات صورت گرفت و آزادسازی انجام شد و کشتی به ایران بازگشت.
* استقرار تکاوران ویژه سپاه در ورودی و خروجی خلیج عدن
وی
گفت: پس از این دو ماموریت، مسئولین کشور به این نتیجه رسیدند که درست
نیست هر 6 ماه غرامتی بدهیم و کشتی را آزاد کنیم و این موضوع از نظر نظامی
هم سؤالبرانگیز بود. لذا تصمیم گرفته شد که یگان ویژه دریایی سپاه با
برنامه ریزی منسجمی وارد عمل شود.
فرمانده یگان ویژه دریایی سپاه
ادامه داد: با تدبیر سردار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه قرار شد یک کشتی
به صورت ایستگاه در "بابالمندب" و یک کشتی هم در انتهای خلیج عدن در
نزدیکی کشور عمان در دریای عربی مستقر شود و تمام کشتیهایی که از ایران
میآمدند از ما گارد امنیتی بگیرند و آنهایی هم که از شرق آسیا میآمدند
از ایستگاه دیگرمان تیم میگرفتند و تامینشان برقرار بود و در ایستگاه
بابالمندب تیم را پس میدادند به گشت ما. پیمودن فاصله این دو ایستگاه
بواسطه سرعت کشتیها از 3 تا 5 روز طول میکشید.
* 117 روز حضور مقتدرانه سپاه در خلیج عدن
ناظری
با اشاره به طوفانی بودن دریا در زمان انجام این ماموریت و دشواری کار
نیروها برای تامین کشتی های ترانزیتی، گفت: این ماموریت سپاه 117 روز طول
کشید و بعد از 10 روز، یک ناو گروه دریایی ارتش نیز به خلیج عدن آمد.
وی تصریح کرد: در این ماموریت، طی انجام چند عملیات، دزدان دریایی نتوانستند کشتیهای ایرانی را بربایند.
* با توجه به تغییرات خلیج عدن، وضعیت خطرناکتر شده است
فرمانده
یگان ویژه دریایی سپاه در ادامه به بررسی موقعیت منطقه خلیج عدن پرداخت و
افزود: خلیج عدن وضعیت بخصوصی دارد و پل ارتباطی بین آفریقا و آسیا محسوب
می شود و عریضترین قسمت آن 92 مایل است. منطقه سومالی هم به صورت ایلاتی
است و هر ایل و قبیلهای منطقه، بارانداز و اسکله مخصوص خود را دارد و
حکومت مرکزی چندان تسلطی بر این مناطق ندارد.
ناظری گفت: شغل مردم
سومالی دزدی دریایی نیست بلکه اینها ماهیگیران دیروز هستند که امروز بر اثر
فقر، مبادرت به این کار میکنند و از طرف دیگر از تمام دنیا آن جا هستند و
ثروت آنها را غارت میکنند و از منابعی که در دریا و سواحل سومالی وجود
دارد بهره میبرند و هیچ سهمی به ملت محروم این کشور نمیدهند.
وی
ادامه داد: با توجه به این مسایل و نیز تغییرات آن منطقه، وضعیت خطرناکتر
شده است و امروز این آبراه، خطرناکترین آبراه دنیا است و این وضعیت توسعه
نیز پیدا کرده است.
فرمانده یگان ویژه دریایی سپاه تصریح کرد: این
وضعیت قبلا فقط در خلیج عدن وجود داشت اما الان دامنه آن به شمال جزیره
مالدیو و دریای عمان هم رسیده است بطوریکه در چند مورد، کشتیهایی در
"رأسالحد" دزدیده شده و حتی در جنوب جاسک هم برخی موارد را داشتیم و
عملیاتی که طی آن ناوگروه ارتش، کشتی چینی را نجات داد هم در همین منطقه
بود.
* افزایش ماموریتهای سپاه آن طرف خط استوا
ناظری
با بیان اینکه در طول این مدت، هیچگاه ماموریت ما قطع نشده است، گفت: حتی
ماموریتهای آن طرف خط استوای ما بیشتر هم شده و برای تامین کشتیهایی که
متعلق به خطوط جمهوری اسلامی هستند، نیروهای تامینی حضور دارند.
* پوشش مسیر کشتی ایرانی توسط "بلک هاوک" آمریکایی
وی
درخصوص نحوه تعامل با دیگر کشورها ازجمله آمریکا در این ماموریتها افزود:
هیچ درگیری با نیروهای آمریکایی نداشتیم بلکه آنها با ما همکاری داشتند.
به
عنوان مثال یک بار که با یک کشتی غیرنظامی از سومالی میآمدیم، یک بالگرد
"بلک هاوک" آمریکایی آمد بالای سر کشتی ما و من به کاپیتان گفتم از آنها
سؤال کن که چه کار دارند؟ کاپیتان گفت این بالگرد نظامی است و ما
نمیتوانیم کاری کنیم.
من گفتم نه اشکالی ندارد با آنها تماس بگیر و
بگو که فرمانده یگان ویژه میگوید مطلبی پیش آمده؟ کاپیتان تماس گرفت و
خلبان بالگرد هم اعلام کرد که از نیروهای تامینی پیمان CTS150 (پیمان
جلوگیری از دزدی دریایی در خلیج عدن) است و این بار او از ما سؤال کرد که
آیا کاری دارید؟ که من گفتم بله جلوتر برو و ببین آیا دزدان دریایی در مسیر
راه ما هستند یا خیر؟ بالگرد آمریکایی هم رفت و بعد از نیم ساعت برگشت و
گفت تا 50 مایلی مسیر شما را سرچ کردم و خبری نیست.
فرمانده یگان
ویژه دریایی سپاه تصریح کرد: این یک روش جاری برای همه است یعنی وقتی کشتی
وارد کریدور خلیج عدن میشود، توسط نیروهای ائتلاف مانیتور میشود و البته
خیلی از کشورها هم در این منطقه به صورت مستقل، کشتیهای کشورشان را اسکورت
میکنند از جمله ایران، چین، ژاپن، هند و ...
* دزدان دریایی سومالی برای شیوخ عربستان، یمن و امارات کار میکنند
ناظری
ادامه داد: کشورهای عضو پیمان CTS150 پوشش بخشی از این آبراه را به عهده
دارند. آبراهی که ناوگروههای ارتش جمهوری اسلامی ایران هم در بخشی از آن
حضور داشته و آن را پوشش میدهند.
وی افزود: در این منطقه چون خطر
دزدی دریایی یک خطر جهانی است، همه به یکدیگر کمک میکنند تا جایی که حتی
یک بار ناو فرانسوی با نیروهای ما تماس گرفت و اعلام کرد که در نزدیکی شما
یک شناور دزدان دریایی دیده شده و حواستان به آن باشد. همچنین یکبار کشتی
آمریکایی که در دریای عمان با خطر مواجه شد، ناوگروه ارتش جمهوری اسلامی به
کمک آن رفت.
فرمانده یگان ویژه دریایی سپاه درخصوص دزدان دریایی
سومالی نیز گفت: دزدان دریایی خلیج عدن یک سری ماهیگیران ساده هستند که
اسپانسرها و سرهرمهای اصلی آنها شیوخ امارات، یمن و عربستان هستند و این
غائله را آنها به پا کردهاند.
ناظری اظهار داشت: آنها بدون اینکه
شناخته شوند پول، سلاح و تجهیزات را در اختیار سومالیها قرار میدهند تا
آنها اقدام کنند و کشتیها را بدزدند.
وی افزود: البته برخی از
دزدان دریایی، نظامیان خبرهای هستند که حتی به سیستم ناوبری شناورهای
سنگین هم آشنا بوده و پس از ربایش، با کمپانیهای صاحب کشتی تماس میگیرند و
درخواست پول میکنند.
ناظری تصریح کرد: در عملیاتهای صورت گرفته
توسط یگان ویژه دریایی سپاه، هیچ یک از نیروهای ما شهید نشده و تنها در
یکی دو مورد جراحتهای سطحی داشتیم.