«بندر بن سلطان» کیست و ماموریت اوچیست؟

فارس، رسانه های عربی روز گذشته اعلام کردند که شاهزاده "بندر بن سلطان بن عبدالعزیز" طی حکمی از سوی عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان به عنوان رئیس اطلاعات عربستان منصوب شد. این پست با حفظ سمت قبلی بندر به عنوان دبیر شورای امنیت ملی عربستان به وی اعطا شده است.

بررسی سوابق فعالیت های بندر بن سلطان به عنوان یک مهره کلیدی آمریکا در ساختار سیاسی دولت پادشاهی سعودی و مسئول هماهنگی گروه‌های تروریستی سلفی در منطقه نشان از خطرناک بودن تصمیم ریاض در این انتصاب دارد و ثابت می کند که آل سعود ، عزم جدی برای مقابله با محور مقاومت در منطقه و همچنین جلوگیری از انتقال موج بیداری اسلامی به این کشور از طریق مقابله در خارج از مرزها با این انقلاب ها دارد، اما دقت در این انتصاب به راحتی می تواند دست های خارجی در تحمیل وی به سران ریاض و انگیزه های خارجی این انتصاب را نشان دهد.

زندگینامه

بندر بن سلطان بن عبدالعزیز آل سعود در ماه مارس سال 1949 متولد شد. وی بین سال‌های 1983 تا 2005 به عنوان سفیر عربستان در آمریکا فعالیت می‌کرد، شاید بتوان گفت که هیچ سفیر عرب یا شاید هیچ سفیری تا به حال به اندازه شاهزاده بندر وابسته به واشنگتن نبوده است. بندر به مدت 23 سال سفیر عربستان سعودی در آمریکا بود و در این مدت ارتباطات گسترده‌ای را با نومحافظه‌کاران آمریکایی و لابی‌های صهیونیستی در این کشور برقرار کرده است.

وی در 16 اکتبر 2005 توسط عبدالله بن عبدالعزیز ششمین پادشاه عربستان سعودی به عنوان دبیر عالی شورای امنیت ملی این کشور منصوب شد.

بندر بن سلطان تشنه قدرت

بازگشت بندر به عربستان سعودی درست چند هفته قبل از مرگ ملک فهد پنجمین پادشاه عربستان صورت گرفت. به دنبال بازگشت وی به عربستان شایعاتی منتشر شد مبنی بر آنکه بندر در تلاش است تا در دولت جدید منصبی را کسب کند، این در حالی است که کناره گیری وی از سمت سفارت عربستان در آمریکا بنا به "دلایل شخصی" اعلام شد.

بندر بن سلطان در برهه‌ای بسیار سعی کرد تا سیاست خارجه عربستان سعودی را در دست بگیرد، اما موفق به انجام این مهم نشد. وی در زمان بیماری ملک فهد شاه سابق عربستان سعودی به این کشور بازگشت، اما در جنگ قدرت پس از مرگ ملک فهد نتوانست به رده‌ای بالاتر از ریاست شورای امنیت ملی عربستان سعودی دست یابد.

در آگوست سال 2009 روزنامه فایننشال تایمز انگلیس در گزارشی از تلاش امیر بندر بن سلطان برای کودتا در عربستان سعودی خبر داد. این روزنامه با تاکید بر صحت این خبر نوشت که البته این خبر قدیمی است و در سال 2008 روی داده است.

به نوشته این گزارش، هدف از این کودتا، تنها کودتای نظامی علیه ملک عبدالله نبوده، بلکه وی قصد داشت تا کل نظام را تغییر دهد، وی در پی این اقدام قصد داشت تا خود قدرت در عربستان را در دست بگیرد. این کودتا قرار بود از پایگاه هوایی ریاض انجام شود.

ارتباطات بندر با غرب و رژیم صهیونیستی

وی در سال 1983 به عنوان سفیر عربستان در آمریکا منصوب شد و به مدت 23 سال این سمت را در دست داشت. بندر در مدت طولانی که مسئولیت سفارت این کشور در آمریکا را بر عهده داشت، با 5 رئیس جمهور آمریکایی، 10 وزیر امور خارجه این کشور، 11 مشاور امنیت ملی، 16 جلسه کنگره آمریکا و صدها سیاستمدار دیگر آمریکایی رابطه برقرار کرده است.

صبری انوشه تحلیلگر مسایل عربستان می گوید که وی نقش مهمی در مناسبات عربستان سعودی با آمریکا دارد و بعد از ایجاد بحران میان روابط دو کشور در پی اتفاقات 11 سپتامبر این بندر بن سلطان بود که توانست این مناسبات را بهبود بخشد. ارتباط وی با لابی صهیونیستی نیز باعث شد تا تغییرات خاصی در رویکرد منطقه‌ای سیاست خارجه عربستان سعودی ایجاد شود.

شاهزاده بندر با چندین رئیس جمهور آمریکایی به ویژه جرج بوش پدر و پسر روابط نزدیکی را برقرار کرد و رابطه وی با جرج بوش پسر به اندازه‌ای نزدیک بود که نام مستعار وی "بندر بوش" شد. به طور کلی هر جایی که آمریکا می‌خواهد تحرکی از خود نشان دهد و نیاز به پول دارد، باید بندر بن سلطان ظاهر شود، چون وی پشتیبان مالی وزارت خارجه آمریکا و منتقل کننده گرایش‌های آمریکایی به خاندان پادشاهی آل سعود است . وی طراح یا مجری بسیاری از نقشه‌های آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا بوده است.

این نفوذ تا حدى است که باب وودوارد (روزنامه‌نگار مشهور آمریکایى که نقش اصلى را در افشاى رسوایى واترگیت ایفا کرد) در کتاب «طرح حمله» ادعا مى‌کند که پرزیدنت بوش پیش از آن که تصمیم خود مبنى بر حمله به عراق را با کالین پاول، وزیر امور خارجه وقت خود در میان بگذارد، آن را به اطلاع بندر بن سلطان رساند.

"اسکات مک‌لئود" رئیس دفتر مجله تایم در قاهره نیز که در بیست و دو سال اخیر به پوشش وقایع خاورمیانه و شمال آفریقا براى این مجله مشغول بوده است، درباره بندر بن سلطان مى‌نویسد: اگر بگوییم بندر بن سلطان در جهت‌گیرى‌هاى خاورمیانه‌اى سیاست آمریکا به اندازه کاندولیزا رایس نقش دارد، چندان اغراق نکرده‌ایم.

بندر در راضی کردن سریع عربستان برای موافقت با شرکت در مذاکرات مستقیم با رژیم صهیونیستی نقش اساسی دارد. وی زمینه را برای ورود به مذاکرات مستقیم با رژیم صهیونیستی که گام اول در عادی‌سازی روابط بین عربستان و اسرائیل محسوب می‌شود، موفق شده است. به عنوان مثال در کنفرانس مادرید به رغم اینکه عربستان قرار نبود حاضر شود و تصمیم بر این بود که عبدالله بشاره، نماینده شورای همکاری خلیج فارس در آن شرکت کند، بندر به نمایندگی از عربستان حاضر شد. حضور بندر در این نشست همه اعضای شرکت کننده از جمله رژیم صهیونیستی را غافلگیر کرد.

بندر در پیشبرد مذاکرات قرارداد تسلیحاتی "یمامه” انگلیس با عربستان سعودی در سال 1985 کمک بسیاری کرد. قرارداد 80 میلیارد دلاری یمامه انگلیس شامل فروش بیش از 100 کلاهک های هسته ای انگلیس به عربستان می‌شود.

انگلیس پس از امضای قرارداد برای دلالی در این قرارداد، مبلغ 2 میلیارد دلار به حساب سفارت عربستان سعودی واریز کرد که البته بندر مبالغ واریزی انگلیس را برای استفاده‌های شخصی به کار برد.

بندر طراح و مجری اقدامات تروریستی منطقه

از سال 2005 به بعد می توان بندر بن سلطان را مجری تمامی طرح‌های تروریستی در منطقه دانست که زیر نظر ریاض دنبال شده است، اغراق نیست اگر بگوییم که تمامی گروه های تروریست سلفی در منطقه تحت اشراف مستقیم وی فعالیت می کنند. وی حتی انتصاب‌های مختلف در سازمان هایی نظیر القاعده را نیز مستقیما خود بر عهده دارد، در همین راستا پایگاه خبری عراقی "براثا " سندی را منتشر کرد که نشان می‌داد بندر دو سال پیش شخصا فرمانده جدید القاعده در عراق را تعیین کرده و عناصر آن را با سلاح و پول تجهیز نموده است.

در این سند دبیرکل شورای امنیت ملی عربستان سعودی ابوسلیمان را به عنوان جانشین ابوعمر البغدادی و ابوایوب المصری که در عراق کشته شدند، به ریاست گروهک تروریستی "دولت اسلامی عراق " که شاخه القاعده در عراق است، انتخاب کرد.

"انیس نقاش" تحلیلگر مسایل منطقه ای در این زمینه می‌گوید: اقدامات بندر در حمایت آشکار و پنهان از اعضای گروه‌های تروریستی منطقه نظیر القاعده برخاسته از سیاست خارجی عربستان سعودی است و وی در این زمینه به عنوان رئیس شورای امنیت ملی این اقدامات را انجام می‌دهد.

این کارشناس مسایل منطقه‌ای اختلاف افکنی میان شیعه و سنی را یکی از مهم‌ترین اولویت‌های بندر در حمایت از گروهک‌های تروریستی در منطقه دانست و تاکید کرد که وی به نمایندگی از دولت وهابی عربستان سعی دارد تا ریشه‌های مقاومت شیعی را خشکانده و مانع از گسترش نفوذ مقاومت منطقه در این کشور شود.

بندر و دشمنی با محور مقاومت

نزدیکی بندر با لابی صهیونیستی و نومحافظه‌کاران افراطی در آمریکا موجب شده است تا وی خصومتی دیرینه از ایران و محور مقاومت در منطقه در دل خود جای دهد. وی اقدامات زیادی را در راستای دشمنی خود با ایران و محور مقاومت انجام داده است که سازماندهی جریان های تروریستی و افراط گرای اسلامی برای مقابله ایدئولوژیک و نظامی با مقاومت تنها بخشی از این فعالیت هاست.

دست داشتن در ترور "عماد مغنیه" از فرماندهان نظامی حزب الله لبنان با همکاری سازمان های جاسوسی رژیم صهیونیستی و تلاش برای ترور سید محمد حسین فضل الله مرجع فقید شیعیان در لبنان از دیگر تلاش های وی در راستای سیاست های ریاض در منطقه بوده است. اسناد موجود نشان می دهد که امیر بندر مسئولیت تامین مالی پروژه ترور عماد مغنیه را بر عهده داشته و به نوعی این عملیات را کارگردانی کرده است.

پایگاه خبری المنار در گزارشی نوشت که در سال 2006 خبری از دیدار محرمانه بین ایهود اولمرت نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی و بندر بن سلطان آل سعود، سفیر سابق عربستان در واشنگتن در هتلی در بخش غربی قدس فاش کرده بود که این دیدار در اوج حملات اسرائیل به خاک لبنان و مبارزات حزب الله صورت گرفت.

در این دیدار بندر بن سلطان به اولمرت پیشنهاد داده بود هر چقدر پول برای تامین هزینه جنگ علیه حزب الله می خواهد، می دهد اما جنگ علیه حزب الله را تا سرنگونی این حزب مقاومت متوقف نکند.

بندر بن سلطان پس از آن سرزمین‌های اشغالی را ترک کرد تا ماموریتی را که اسرائیل بر عهده وی گذاشته بود آغاز کند و این ماموریت جمع‌آوری اطلاعات درباره فرمانده نظامی حزب‌الله با نام عماد مغنیه بود. بندر بن سلطان در این راه عناصر سعودی و غیرسعودی و همچنین شبه نظامیان وابسته به سعد الحریری، رهبر جریان المستقبل و "سمیر جعجع"، رهبر حزب نیروهای لبنانی موسوم به فالانژیست ها را به خدمت گرفته بود و اسرائیل را در جریان اطلاعات درباره عماد مغنیه قرار می داد؛ اطلاعاتی که به اسرائیل در ترور مغنیه در خاک سوریه کمک شایانی کرد.

پایگاه خبری المنار در ادامه نوشت: بندر بن سلطان در ترور عماد مغنیه دست داشت و پس از آن مقامات سعودی با طرفهای زیادی تماس تلفنی برقرار می کردند تا بر نقش عربستان و به طور ویژه بر نقش بندر که دست پرورده سرویس های جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی است، سرپوش گذارند.

وی همچنین نقش عمده ای در تشدید ناآرامی های موجود در سوریه دارد، هفته نامه فلسطینی المنار اخیرا فاش کرد که مسئولیت تماسهای ریاض با ترکیه، آمریکا، فرانسه و اسرائیل به منظور ادامه تلاش‌های مشترک برای جمع‌آوری حمایت بین المللی لازم به منظور اجرای عملیات نظامی علیه ارکان قدرت ارتش سوریه با هدف تضعیف کردن آن بویژه یگانهای مسئول حفاظت از پایتخت سوریه در برابر حملات تروریست‌ها را بر عهده دارد.

این هفته‌نامه به نقل از برخی منابع فاش کرد که یک هیئت امنیتی و نظامی ترکیه اخیرا با سفر به عربستان سعودی با بندر و برادرش خالد بن سلطان ملاقات کرد و این هیئت در جریان حضورش در ریاض درباره افزایش اقدامات تحریک‌آمیز و تروریسم علیه ملت سوریه و استفاده از سناریوهای جدید برای ایجاد گسست بین مردم و رهبری سوریه در پرتو شکست سناریوهای توطئه آمیز بحث و گفت‌وگو کرد.

حدود پنج ماه پیش نیروهای امنیتی سوریه "ناصر العریفی" سرهنگ سعودی و دیپلمات سابق سفارت عربستان در دمشق را به اتهام مشارکت با تروریست ها در ارتکاب جرم علیه ملت سوریه بازداشت کردند. این فرد اطلاعاتی، تحت امر بندر بن سلطان کار می کرد و اذعان کرده که برای ریختن خون مردم بی گناه سوریه از بندر دستمزد گرفته است. بنا بر این گزارش، العریفی پیش از این در مقام یک دیپلمات در سفارت عربستان در دمشق فعالیت کرده است و ماموریت او در سال 2009 به پایان رسیده بود. العریفی به بهانه تحصیل فرزندان خود در مدارس سوریه در سوریه مانده و در شهر حمص اقامت گزیده بود.

وی به تسهیل تردد افسران اطلاعاتی سعودی به شهر حمص سوریه و نقش جنایتکارانه عربستان و به ویژه بندر بن سلطان در سوریه و همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی غربی علیه سوریه اعتراف کرده است.

نقش بندر بن سلطان برای مقابله با موج بیداری اسلامی

با آغاز موج بیداری اسلامی در  کشورهای عربی و به خطر افتادن منافع و موجودیت حاکمیت ریاض در سایه انقلاب های عربی، بندر به عنوان مهره اصلی مقابله با این موج مردمی انتخاب شد، وی فعالیت های گسترده ای را در راه مقابله با این روند دنبال کرد و البته در این راستا مانند سایر رویکردهای قبل به صورت کامل سناریوهای غرب را در تحولات منطقه دنبال می کرد، عمده دخالت‌های عربستان سعودی در موج انقلاب های مردمی بویژه در مصر ، یمن و بحرین و همچنین دست داشتن این کشور در بروز ناآرامی و بحران در سوریه از سیاست های بندر بن سلطان است، وی با ابزار سازمان های تروریستی که در اختیار دارد، به خوبی در این زمینه ایفای نقش می کند و از دلارهای نفتی سعودی نیز در این راستا کمک می گیرد، نقش بندر بن سلطان زمانی در تحولات بیداری اسلامی پررنگ تر شد که غرب به این نتیجه رسید که تنها با جریان های انحرافی و افراط گرای اسلامی است که می تواند با موج بیداری اسلامی برگرفته از اسلام ناب به مقابله بپردازد.

بندر در این راستا ، هماهنگی های زیادی را با محور توطئه گر غرب در منطقه انجام داده است، هفته‌نامه فلسطینی المنار تابستان گذشته و در اوج انقلاب مصر نوشت که بندر بن سلطان و "حمد بن جاسم" در دوحه با یک تیم چهار نفره آمریکایی که سه نفر از آنها از دستگاه‌های امنیتی و یک نفر نیز مسئول بلندپایه وزارت خارجه آمریکا بود، دیدار و درباره اوضاع مصر و کنار زدن این کشور از نقش‌آفرینی در منطقه گفت‌وگو کردند.

بن سلطان و بن جاسم در این دیدار گزارشی از طرح‌های عربستان و قطر برای ایجاد فتنه و آشوب در مصر و کارشکنی در برابر برقراری ثبات در این کشور ارائه کردند. در این طرح عربستان و قطر بر تداوم حمایت‌های مالی دوحه و ریاض از ایجاد فتنه و آشوب در مصر به منظور سرگرم کردن نهادهای دولت این کشور به اوضاع داخلی تاکید کردند.  بر اساس این گزارش دوحه و ریاض همچنین در تماس دائمی با گروهای محلی مصر هستند تا فتنه و آشوب در این کشور تداوم یابد و به این ترتیب مانع بازگشت آرامش و ثبات به مصر شوند.

در این گزارش همچنین به نقش سفارتخانه‌های عربستان و قطر و ارتباط آنها با سفارت آمریکا در قاهره به منظور تحقق اهداف مشترک ایجاد ناامنی در مصر اشاره شده است. در همین راستا بود که مدتی بعد مردم انقلابی مصر با حمله به سفارت عربستان سعودی در قاهره سعی در تصرف آن داشتند.

منابع اطلاع رسانی همچنین فاش کردند که نیروهای اشغالگر سعودی در بحرین نیز با دستور بندر بن سلطان کار می کند و در این کشور اقدام به آزار و اذیت شیعیان بحرین نمودند، اسلام تایمز نوشت که در پی دستور "بندر بن سلطان بن عبدالعزیز" نیروهای سعودی اقدام به آزار و اذیت شیعیان نموده و آنان را مجبور به ترک منازل خود نمودند.

آیا انتصاب بندر سیاست های ریاض را تغییر می دهد

سوابق بندر بن سلطان نشان می‌دهد که انتصاب وی به عنوان رئیس سازمان اطلاعات عربستان سعودی پیام مهمی برای کشورهای منطقه به شمار می رود، شاه سعودی با این اقدام نشان داد که همچنان به دنبال ضربه زدن به موج بیداری اسلامی در کشورهای عربی برای جلوگیری از انتقال این موج به عربستان سعودی است، علاوه بر اینکه عزم جدی عربستان برای مداخله جویی های بیشتر در بحران سوریه را نیز به اثبات می رساند، چرا که بندر در سالهای اخیر به عنوان مهره اصلی عربستان برای دخالت در اوضاع داخلی سوریه فعالیت کرده است، برخی رسانه های منطقه با اشاره به همین موضوع اعلام کردند که اعطای سمت جدید به بندر بن سلطان در راستای موفقیت‌های وی در جبهه مقابله با محور مقاومت بویژه سوریه در سالهای اخیر بوده است که تازه ترین موارد آن را می‌توان در انفجار مقر امنیت ملی سوریه  و کشته شدن سه نفر از نزدیکان بشار اسد در این انفجار دید.

این انتصاب همچنین می تواند سیاست‌های ریاض را بیش از پیش به آمریکا نزدیک کند و وابستگی مقامات آل سعود به توطئه های کاخ سفید در منطقه را افزایش دهد، عبدالله بن عبدالعزیز با این انتصاب ثابت کرد که نمی تواند زیر فشارهای آمریکا برای دادن اختیارات بیشتر به مهره های مد نظر کاخ سفید  طاقت بیاورد و باید به دیکته های واشنگتن در امور داخلی خود تن دهد. البته شاید بتوان گفت که  این انتصاب بی ارتباط با پشت صحنه انتخاب ولیعهد جدید برای عربستان سعودی نیز نبوده است، چرا که گفته می شود کاخ سفید از رسیدن بندر بن سلطان به این سمت حمایت می کرد، اما عبدالعزیز بنا به دلایلی از جمله وصیت عبدالعزیز بن آل سعود موسس خاندان سعودی موفق به اجرای این خواسته آمریکا نشد.

سمت جدید بندر می تواند عربستان سعودی را یک گام دیگر به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی نزدیک کند، چرا که وی سابقه همکاری‌های امنیتی متعددی با اسرائیلی ها داشته و افشای دیدارهای وی با مقامات صهیونیستی می‌تواند خاندان آل سعود را به افشای روابط خود با اسرائیل ترغیب کند. این همان چیزی است که غرب و اسرائیل از این انتصاب به دنبال آن بودند.

انتخاب بن سلطان و کودتای نرم در عربستان

البته با وجود تمایل ریاض به این انتصاب، تمامی مولفه های این انتصاب نشان می دهد که این اقدام یک انتصاب غربی و صهیونیستی بوده و با توصیه آمریکا صورت گرفته است، چرا که بندر که یک سر و گردن زبده تر و زیرک تر از شاهزاده های تن پرور سعودی است، می تواند بیش از پیش سیاست های کاخ سفید را در عربستان و منطقه اجرا کند

پایگاه نهرین نت در این باره نوشت که آمریکا بعد از گذشت سالها به طور مستقیم پرونده امنیتی را در عربستان به دست گرفته است و انتخاب بندر بن سلطان به ریاست سازمان اطلاعات این کشور زیر فشار و به دستور کاخ سفید بوده است.

 از سوی دیگر در صورت مرگ عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی با تمایل شدیدی که بندر به افزایش قدرت دارد و با در دست داشتن دو بازوی امنیتی در عربستان که همان شورای امنیت ملی و سازمان اطلاعات این کشور است، به راحتی می تواند با اجرای کودتایی نرم تحت حمایت آمریکا و اروپا، سلمان بن عبدالعزیز را سومین ولیعهد ناکام سعودی لقب دهد و خود به جای عبدالله بر تخت پادشاهی بنشیند.