اعمال مستحبي روز عيد قربان

عيد قربان، از بزرگ‌ترين اعياد اسلامي است كه در آن مي‌توان وحدت و يكپارچگي امت اسلامي را درك كرد. وحدتي كه حول اسم اعظم الله شكل مي‌گيرد و البته در آن ذبح هواهاي نفساني به تبعيت از باور ابراهيمي به خالق يكتا انجام مي‌پذيرد.

به گزارش جهان، امروز 26 آبان مصادف است با دهم ذي‌الحجه كه عيد قربان نام دارد. عيدي كه در اسلام بسيار عزيز است و در آن به ذبح شهوات شيطاني و هواهاي نفساني تأكيد بسيار شده است.

در اين روز حاجيان در منا بزرگ‌ترين اجتماع از امت‌هاي اسلامي را تشكيل مي‌دهند و با قرباني كردن و همچنين رمي جمرات خود را فارغ از مسايل دنيوي مي‌كنند و ديگر مسلمانان در جاي‌جاي صحنه گيتي با انجام اعمالي كه در دين سفارش شده است، روي به تضرع به درگاه خداوند مي‌كنند تا از هرگونه آلايش، پالايش شوند.
حال نگاهي مي‌اندازيم به اعمال مستحبي كه براي روز عيد قربان در كتاب شريف مفاتيح‌الجنان گردآوري شده‌اند.

غسل؛ انجام غسل در روز عيد قربان توصيه بسيار شده و حتي بعضي از علما انجام آن را واجب دانسته‎اند.

اقامه نماز عيد قربان؛ اقامه نماز عيد قربان به همان نحو كه در عيد فطر ذكر شده، است. اما مستحب است كه نمازگزار در اين روز بعد از نماز، با گوشت قرباني افطار كند.

خواندن دعا؛ براي اين روز دعاهايي توصيه شده كه پيش از نماز عيد و بعد از ذكر شوند و شايد بهترين دعاهاي اين روز، دعاي چهل و هشتم صحيفه سجاديه باشد كه با «اَللّهُمَّ هذا يوْمٌ مُبارَكٌ» شروع مي‌شود.

خواندن دعاي چهل و ششم صحيفه سجاديه؛ از جمله دعاهايي كه در اين روز قرائت آن سفارش بسيار شده است. اين دعا در صحيفه سجاديه آمده و اينگونه آغاز مي‎شود: «يا مَنْ يرْحَمُ مَنْ لا يرْحَمُهُ الْعِبادُ».

خواندن دعاي ندبه؛ دعاي ندبه در حقيقت ناله و ندبه به درگاه الهي براي تعجيل در فرج منجي عالم بشريت، امام عصر و زمان (عج) است كه خواندن آن در روز عيد قربان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است.

قرباني كردن؛ از جمله سنت‌هاي مؤكد براي اعمال روز عيد قربان است. اين عمل يادآور بردن اسماعيل (ع) به قربانگاه توسط پدرش ابراهيم (ع) براي گردن نهادن به امر الهي است. قرباني كردن همچنين نماد ذبح كردن آمال نفساني و هواهاي شيطاني است كه در ميان مسلمانان انجام مي‌پذيرد.

تكبير؛ خواندن تكبيرات براي كسي كه در منا باشد بعد از پانزده نماز كه اولش نماز ظهر روز عيد است و آخرش نماز صبح روز سيزدهم است و همچنين براي كساني كه در ساير شهرها هستند نيز بعد از ده نماز از ظهر روز عيد تا صبح دوازدهم تكبيرات را بگويند. تكبيرات بنا بر روايت صحيح در اصول كافي از اين قرار است:

«اللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَاللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ ولِلّه الْحَمْدُ اللّهُ َكْبَرُ»
«خدا بزرگتر از توصيف است، معبودي جز خدا نيست و خدا بزرگتر است، و ستايش خاص خدا است»

«اعَلي ما هَدانا اَللّهُ اَكْبَرُ عَلي ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الاْنْعامِ»
«خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائي كرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزي ما كرد از چهارپايان انعام (شتر و گاو و گوسفند)»

«وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلي ما اَبْلانا»
«و ستايش خاص خدا است براي آنكه آزمود ما را»
و مستحب است كه به مقداري كه توانايي است اين تكبيرات بعد از نمازها تكرار شود.

سفارش‌هاي ديني در انجام اعمال مستحبي براي هدايت انسان به سمت و سوي معنويت و رهايي از منجلاب‌هاي فكري است كه به ويژه در دنياي معاصر درگير آن است. بدون شك بشر با پناه بردن به دين به ارامشي حقيقي دست خواهد يافت و دست‌يابي به اين هدف تنها با انجام اعمال ديني ممكن است.