چطور با دست خود 'اصلاحات' را زنده کنیم!

عصرامروز/ روح‌الله چهره‌افروز: فشارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ۸ ساله دولت سازندگی به مردم موجب شد تا سید محمد خاتمی در خردادماه سال ۷۶ با برافراشته کردن علم "اصلاحات" و سر دادن شعار "آزادی" رئیس جمهور ایران شود.

دوران پر فراز و نشیب اصلاحات آغاز شد و اصلاح طلبان با تکیه بر همین شعار روند نفوذ در مناصب سیاسی را در پیش گرفته و پس از تسخیر کرسی های مجلس ششم، دیگر پست های کلیدی سیاسی کشور را نیز از آن خود کردند.

دست مجلس ششمی ها خیلی زود برای مردم رو شد، تا پس از آن دوره، حضور اصلاح طلبان در خانه ملت کم رنگ و کم رنگ تر بشود؛ ۴ سال دوم دوره ریاست جمهوری خاتمی نیز با حواشی بسیاری همراه بود.

دیگر، مشت اصلاح طلبان برای مردم باز شده و حنای شعار "آزادی" در پیشگاه ملت ایران رنگ باخته بود که شعار "عدالت"، کاندید اصولگرایان را راهی ساختمان پاستور کرد.

پس از انتخابات سال ۸۴ کم کم اصولگرایان با اقبال مردمی مواجه شده و به جز قوه مجریه، اکثریت مطلق مجالس هفتم، هشتم و نهم را نیز تشکیل دادند. 

۴ سال نخست دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد آغاز شد و هر چه پیش می رفت حضور اصلاح طلبان در عرصه های مختلف سیاسی کم رنگ تر می شد، تا اینکه لیدرهای این جریان تدبیر جدیدی را برای بازگشت به عرصه سیاسی کشور اتخاذ کردند.

"انتحار اصلاح طلبان" در خرداد ۸۸ کلید خورد و طیف تندروی این جریان با ایجاد اغتشاشات گسترده در سطح کشور رسما "خودکشی اصلاح طلبان" را کلید زدند تا مردم ایران بیش از گذشته از این جریان رویگردان شوند.

عدم عذرخواهی اصلاح طلبان از مردم شریف ایران به دلیل اتفاقات تلخ رخ داده در کشور موجب شد تا در اسفندماه ۹۰ "نفس های آخر این حزب نیمه جان به گوش برسد" حضور چشمگیر مردم در انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی، علی رغم "تحریم" اصلاح طلبان تندرو که پس از اتفاقات خرداد ۸۸ با نام "فتنه گران" شناخته می شدند؛ زنگ خطر را برای اصلاح طلبان به صدا در آورد.

با آغاز سال ۹۱ اصلاح طلبان، تلاش خود را برای بازگشت به عرصه های سیاسی ۲ چندان کردند تا با ورود زود هنگام به انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری و اعلام مواضع مختلف و متناقض، کاندیداهای احتمالی خود را برای انتخابات پیش رو معرفی کنند.

اما مهم ترین سوالی که در خصوص حضور مجدد اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری مطرح می شود این است که " آیا اصلاح طلبان بار دیگر با شعار آزادی پا به عرصه رقابت می گذارند؟" و آیا در شرایط فعلی کشور، شعار "آزادی" می تواند پاسخگوی دغدغه های مردم باشد تا اصلاح طلبان را مجاب به بازگشت به ۱۵ سال پیش کند؟

بررسی رفتارهای انتخاباتی مردم طی سال های سپری شده از عمر دولت و مجالس اصولگرا گواه این حقیقت است که دغدغه اصلی مردم پیرامون مسائل "اقتصادی" است و اساسا شعار "آزادی" از لیست درخواست های مردم حذف شده است! پس در شرایط فعلی چطور می شود این دغدغه را در مردم ایجاد کرد؟

نکته قابل تامل در سال جاری، که سال منتهی به انتخابات دوره جدید ریاست جمهوری کشور است، حضور پر رنگ نیروی انتظامی در عرصه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و حاشیه های این حضور در سطح جامعه است؛ فارغ از بجا یا نابجا بودن برخوردهای صورت گرفته طی ماه های گذشته؛ از تعطیلی کنسرت ها تا بستن پردیس سینمایی، باید پیامدهای "فضای ایجاد شده در کشور و تاثیر آن بر انتخابات سال آینده به طور دقیق و موشکافانه بررسی شود" تا مبادا بار دیگر " آزادی دغدغه انتخاباتی مردم گردد" 

فضایی که انتشار هر روزه حجم وسیعی از تصاویر و اخبار مربوط به اعدام برخی افراد، بازسازی صحنه قتل توسط قاتل، پلمپ مکان های مختلف و ... به تقویت آن کمک می کند. 

هر چند که "اکثریت" مردم ایران با "اکثر" اقدامات ماه های اخیر نیروی انتظامی و دیگر نهادهای امنیتی موافق هستند اما نباید از سیاست "مظلوم نمایی" برخی اصلاح طلبان که مسبوق به سابقه نیز هست غافل شویم؛ همچنین نباید فراموش کنیم که بالاخره حجم وسیعی از اقدامات این چنینی می تواند در روحیه اجتماعی مردم تاثیر گذار باشد و فضای کلی کشور را برای ایجاد یک "جرقه" فراهم کند. 

احتمال آن می رود که ادامه روند فعلی در مطالبات اصلی مردم "انحراف" ایجاد کرده و امید ناامید شده اصلاح طلبان را برای بازگشت به عرصه سیاسی زنده کند و چه بسا با ایجاد جرقه ای مانند آنچه که در حادثه ۱۸ تیر ۷۸ کوی دانشگاه تهران رقم خورد، بار دیگر ورق به نفع این حزب نیمه جان برگردد!

لذا شرایط حساس کشور در سال منتهی به انتخابات ایجاب می کند که مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران با دقت بیشتری مسائل مختلف را رصد کرده و سیاست های مناسبی را اتخاذ کنند؛ چه آنکه اساسا زبان اصلاح طلبان با برخورد با "مانتوهای کوتاه"، دراز می شود و باید شرایط به وجود آمده را به بهترین نحو مدیریت کرد.

مدیریت شرایط موجود کشور به هیچ وجه به معنای تساهل و تسامح با ناهنجاری های فعلی اجتماعی نیست، بلکه به معنای "مصلحت اندیشی در شرایط زمانی موجود" است.