سفر برنامه ثریا به 8 استان غربی کشور برای بررسی صنایع پتروشیمی

 به گزارش رجانیوز، برنامه ثریا که به بررسی و موشکافی حوزه علم و تکنولوژی بومی می‌پردازد، به موضوع صنایع پتروشیمی پرداخت. در اين برنامه با اعلام اينكه بزرگترين خط لوله انتقال گاز اتيلن در دنيا با فاصله زياد از دومين كشور يعني كانادا به ايران تعلق دارد گفته شد كه برخلاف تصور نه تنها اين موضوع مزيتي براي كشور محسوب نمي شود بلكه به دلايل مهمي انجام اين پروژه اشتباه و غيركارشناسي بوده است.

 چهار فصل بودن كشور و نوسانات دمايي شروع و پايان خط انتقال اتيلن غرب ، اختلاف ارتفاعات فراوان در مسير انتقال خط، اشتغالزايي پايين اين طرح مانند بيشتر طرح هاي صنايع بالادستي پتروشيمي بر خلاف اشتغال زايي بالاتر صنايع پايين دستي، اشتغال افراد غير بومي به علت نياز به تخصص، و همچنيني به وجود آمدن مشكلات اقتصادي به علت بالا رفتن هزينه هاي زندگي و نيز مشكلات زيست محيطي و فرهنگي از جمله چالش هايي است كه بنا بر نظر كارشناسان، اين طرح  با آن روبروست و يا در آينده مواجه خواهد شد و اين در حالي است كه در حوزه اشتغالزايي به وجود آمدن هرشغل در صنايع بالادستي نياز به 500 ميليون تومان هزينه دارد كه اين رقم در كشاورزي حدود 5 ميليون تومان است.

بايد ذهنيت پتروشيمي يعني توسعه از ميان برود

 در اين برنامه مهندس محتشمي پور كارشناس پتروشيمي از جمله دلايلي كه اين طرح تصويب و در آينده گسترش پيدا كرد را فشار بيش از اندازه نمايندگان و تقاضاهاي مسئولان دلسوز محلي و ايجاد مطالبه در افكار عمومي و مردم استان ها با اين ذهنيت كه توسعه شهرشان صرفا با پتروشيمي محقق خواهد شد بر شمرد و گفت كه گام اول در حل مشكلات صنايع بالادستي از بين بردن اين ذهنيت مي باشد چون اين مسئله صرفا محدود به خط اتيلن نمي شود و در مناطق كويري شرق و مركز كشور با وجود نبودن شرايط مناسب از جمله آب و خوراك،  ما تعداد زيادي طرح مصوب پتروشيمي داريم 

وي با اشاره به اينكه مثلا در شهر بروجن احداث پروژه پتروشيمي به سرمايه اي نزديك 800 ميليارد تومان نياز دارد كه برابر با سرمايه كل صنايع استان است گفت آيا واقعا به جاست كه ما با اين رقم پروژه اي را ايجاد كنيم كه اشتغال خيلي پاييني هم دارد در حالي كه حتي هزينه زيربنايي رساندن اين خط به منطقه 300 ميليارد تومان است كه اين 300 ميليارد تومان مي تواند يك انقلاب صنعتي در منطقه و استان  ايجاد كند

 وي در ادمه گفت براي حل مشكل خط اتيلن نيز هنوز مي شود اقدماتي كرد چون خيلي از اين واحد ها قابليت اصلاح شدن را دارند و  مي توان تعدادي از واحدهايي را كه در اين طرح به نتيجه نرسيده اند و اصلا پيشرفتي نداشته اند تغيير استفاده و كاربري به صنايع ديگر داد.

سفر به 8 استان خواهان پتروشيمي بعد از 9 سال از تصويب

در ادامه اين برنامه مستندي تفصيلي از سفر به 8 استان از 13 استاني كه خط اتيلن از آنها عبور كرده است به نمايش در آمد در اين مستند نشان داده شد شركت پتروشيمي كاويان كه قرار است به عنوان منبع توليد خط اتيلن غرب در كشور و بزرگترين توليد كننده اتيلن در جهان باشد هنوز بعد از 6 سال به پايان نرسيده است. در شهر گچساران كه از مهمترين توليد كننده هاي نفت و گاز در كشور محسوب مي شود احداث كارخانه پتروشيمي بعد از 9 سال تبديل به موضعي چالشي شده و تنها داراي 15 درصد پيشرفت بوده است و پتروشيمي دهدشت بعد از 9 سال هنوز در حال خاك برداري براي ايجاد تاسيسات اوليه است كه بنابر گفته مردم، مسئولان وقت قول احداث اين پتروشيمي را در 1000 روز داده بودند كه چند هزار روز گذشته ولي هنوز طرح به مرحله مهمي نرسيده است همچنين تيم سازنده با سفر به شهر بروجن نشان دادند كه پتروشيمي بروجن بعد از گذشت چند سال هنوز در مرحله نصب تابلو است.

پتروشيمي سنندج نزديكترين پتروشيمي به شهر و محل سكونت مردم است كه باعث شده است زمين هاي كشاورزي روستاي اطراف از بين برود و اين روستا نيز احتمالا بايد تخليه شود. در اين ميان پتروشيمي كرمانشاه اميدوار كننده ترين مجتمع در ميان واحدهاست كه در آستانه راه اندازي است . همچنين در اين مستند نارضايتي  و نا اميدي مردم اين مناطق از عدم پيشرفت كارها و قول ها و تعهدات به سرانجام نرسيده نشان داده شد.

طراح پروژه: فقط يك جابه جايي صورت گرفت

 مهندس نعمت زاده مدير اسبق شركت ملي پتروشيمي و طراح اصلي اين پروژه ميهمان تلفني اين برنامه بود. نعمت زاده با اشاره به اينكه در سال 81 جلسه اي در سازمان برنامه و بودجه تشكيل شده و از چند وزير دعوت به عمل آمد براي محروميت زدايي از استان هاي غربي كشور و ما هم اين طرح را ارائه داديم و گفتيم اگر دولت هزينه انتقال خط را بپذيرد مي شود آن را اجرايي كرد البته كار كارشناسي و مطالعات اصلي ما مربوط به احداث اين واحد ها در عسلويه و ماهشهر بود و تنها يك جابه جايي صورت گرفت ولي براي آن نيز مطالعات انجام گرفت .

وي با بيان اينكه بعد از ما افرادي آمدند كه با ترديد به اين طرح ها نگاه مي كردند باعث شد كه بعضي قراردادها لغو شود و كار به اينجا بكشد در صورتي كه ما تذكرات لازم را داده بوديم.

وي همچنين اضافه كرد اگر اين طرح به استانها مي آمد باعث توسعه و رشد صنعتي فناوري و نيروي انساني در اين استان ها مي شد

مسئول دولتي: ادامه طرح غير كارشناسي بود

مهندس پرويز صحاف زاده معاون مدير برنامه ريزي و توسعه شركت ملي نفت كه ميهمان حضوري برنامه ديشب ثريا بود در پاسخ به اين سوال كه چرا رشد پتروشيمي در كشور متوازن نبوده است و به صنايع داراي ارزش افزوه بالا كمتر توجه و سرمايه گذاري شده گفت از همان ابتدا نمي شد به اين سمت برويم و در اين صنايع بيشتر بر اساس نياز بازار سرمايه گذاري مي شود

وي با اشاره به اينكه از برنامه چهارم موضوع صنايع تكميلي در پتروشيمي كليد خورد افزود در برنامه پنجم اين موضوع اجرايي شد و در برنامه ششم ميزان محصولات پايه تپتروشيمي از 25 محصول به 70 محصول افزايش پيدا خواهد كرد

صحاف زاده همچنين درباره خط اتيلن غرب نيز گفت ما ادامه دهنده پروژه تصويب شده اي بوديم و به نظر مي رسد اگر طرح اوليه اين پروژه را بتوان توجيه كرد اما ادامه كار غير كارشناسي شده و به علت فشارهاي موجود سياسي و نمايندگان  بوده است.

چابهار مثل عسلويه خواهد شد

صحاف زاده در پاسخ به سوال مجري كه رويكرد آينده دولت در اين زمينه چه خواهد بود با توجه به اين كه در يكي دو سال گذشته نيز آقاي رييس جمهور مخالفت خودشان را با طرح هاي بالادستي اينچنين اعلام كرده اند گفت : در بحث نگاه به آينده صنعت پتروشيمي مطالعات آمايشي از سال گذشته انجام شد و نتيجه اين گزارش آمايشي نشان داد استانهاي حاشيه خليج فارس و درياي عمان براي توسعه پتروشيمي ظرفيت خوبي دارند و با همين رويكرد قرار است چابهار به عنوان قطب آينده پتروشيمي مطرح شود و انتقال خط اتان از عسلويه به چابهار به عنوان توسعه پتروشيمي در اين مناطق مطرح مي باشد  و خط گاز طبيعي نيز كه از خط لوله صلح منشعب مي شود به آنجا منتقل مي شود و در چابهار قطب بزرگي هم وزن عسلويه ايجاد خواهد شد

فرزاد مخلص الائمه مدير كل نظارت نفت سازمان بازرسي كل كشور ديگر ميهمان تلفني اين برنامه بود كه با اشاره به طرح خط اتيلن غرب گفت  پروژه هاي اينچنيني در كشور دو مشكل اصلي دارند يكي عدم رعايت مطالعات آمايش سرزمين و يكي نبود راهبرد جامع انرژي در كشور كه ما تهيه اين طرح را پيشنهاد داديم و در برنامه پنجم نيز آمد و دولت موظف به تهيه اين راهبرد در طول شش ماه شد ولي هنوز خبري از آن نشده است

كاتاليست ها : انرژي هسته اي دوم

در اين برنامه همچنين برخي از دستاوردهاي صنعت پتروشيمي كشور نيز به نمايش در آمد افزايش ظرفيت توليد در صنعت پترووشيمي از سال 69 تا 90  از  5.7 ميليوتن تن در سال 69 به 54.5 ميليوتن تن در سال 90  وپيش بيني افزايش به 100 ميليون تن در سال 94 و نيز دو برابر شدن سهم صادرات پتروشيمي در صنايع غيرنفتي از سال 84 تا 90 از جمله اين دستاوردها بود

همچنين در اين برنامه مستند ديگري نشان داده شد از توليد يكي از دستاوردهاي مهم پتروشيمي كشور يعني كاتاليست ها كه مورد تحريم كشورهاي صاحب فناوري توليد اين كالا  مي باشد

 كاتاليستها به نوعي انرژي هسته اي دوم محسوب مي شود و در صورت نبود كاتاليست بيشتر مجتمع هاي پتروشيمي و پالايشگاهي و فولاد تعطيل خواهند شد و در حال حاضر نيز با كاتاليست هاي توليدي مي شود گفت فرآيند بنزين سازي در كشوركاملا بومي شده است

گفتني است برنامه تلويزيوني ثريا كاري از گروه دانش و اقتصاد  شبكه اول سيما هر چهارشنبه حدود ساعت يازده شب از اين شبكه به صورت زنده پخش مي گردد و پايگاه اطلاع رساني اين ببرنامه sorayatv.ir  است كه مستندات برنامه در اين پايگاه قابل مشاهده است.