کاتالیزورشرقی‌برای‌غنی‌سازی‌اورانیوم‌ایرانی

مشرق؛ از پنجره طبقه بیستم هتل "گلدن رینگ" مسکو، به رودخانه بزرگ شهر می نگریستم که دوستی، دستی به شانه ام زد و گفت: «می دانی که روس ها برای کشتی رانی، نه تنها در این رودخانه، که در رودخانه پهناوری چون ولگا، تا بهار هم نیاز به ماشین های یخ شکن دارند و به همین دلیل تخصص و علاقه عجیبی به شکستن و ذوب کردن یخ ها دارند اما همزمان برخی گردشگران غربی و کودکان، از آب شدن یخ ها خشمگین می شوند و ترجیح می دهند به جای اجازه دادن به حرکت روان تر کشتی ها، وقت خود را با سرسره بازی و اسکیت و پاتیناژ تلف کنند.»

هتل "گلدن رینگ" مسکو در چند متری ساختمان غول آسای وزارت خارجه روسیه قرار دارد؛ هتلی که امروز (دوشنبه) محل مذاکراتی است که در کانون توجه رسانه ها و سیاستمداران غربی و شرقی و صهیونیستی از یک سو و جمهوری اسلامی ایران و ملت و دولت آن از سوی دیگر است؛ مذاکرات گروه 1+5 متشکل از روسیه، چین، آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا با هیئت مذاکره کننده ایرانی به ریاست سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران درباره مسائل هسته ای و غیرهسته ای؛ مذاکراتی که خبرنگاران غربی، اصرار عجیبی دارند از آن با عنوان "Talks" (گفت وگو) نام ببرند؛ شاید علت آن این باشد که می دانند در مذاکره بحث، دادن و گرفتن امتیاز است و در این مورد خاص، کمترین امتیازی که غرب باید به کشورمان بدهد، اعتراف به حق مسلم ایران در پذیرش غنی سازی برای مصارف صلح آمیز است.

طرف غربی در این مذاکرات، یک دستور کار بیشتر ندارد و آن هم موضوع "غنی سازی 20 درصدی اورانیوم در ایران" است، موضوعی که اتفاقاً طرف ایرانی هم دوست دارد با در نظر گرفتن سه مؤلفه "اقتدار"، "منطق" و "ابتکار عمل" بر سر آن، با غربی ها به گفت وگو بنشیند اما مشکل آنجاست که برای بحث بر سر این دستور کار، از پذیرش مدالیته و چارچوب برای نظم و نسق بخشیدن به مذاکره، طفره می رود و این، معضلی است که کار را تا حدود زیادی برای طرفین دشوار کرده است.

هیئت ایرانی که رئیس آن، نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیز هست، به نمایندگی از ملت ایران، متعهد شده است که از حق مسلم خود برای غنی سازی 20 درصدی اورانیوم برای استفاده در مصارف مدنی، کوتاه نیاید اما همزمان اعلام کرده که می تواند درباره این موضوع، گزینه هایی را مورد بررسی قرار دهد مشروط بر آنکه طرف غربی، اولاً این حق مسلم و بدیهی را به رسمیت بشناسد و ثانیاً تحریم های بیهوده و تکراری خود علیه مردم ایران را حذف کند.

سعید جلیلی همان گونه که در سخنرانی اخیر خود در مجلس شورای اسلامی و نیز در تماس تلفنی که به اصرار کاترین اشتون، رئیس هیئت مذاکره کننده غربی انجام شد، اعلام کرد؛ دستور کاری شامل پنج موضوع را برای طرح در نشست مسکو در نظر دارد؛ اول آنکه مذاکرات باید شامل موضوعات غیرهسته ای مانند بحرین نیز باشد و برای مثال، دست کم، حق مردم این کشورها برای برخورداری از انتخاب دموکراتیک حکومت خود علناً به رسمیت شناخته شود.

دستور کار دوم جمهوری اسلامی ایران همان گونه که جلیلی در سخنرانی خود در مجلس اعلام کرد، تأکید بر حق مسلم ایرانیان در برخورداری از فناوری غنی سازی اورانیوم و لغو تحریم هاست.

دستور کار سوم که می توان گفت مبنای تداوم مذاکرات خواهد بود و عدم تعیین آن در مذاکرات مسکو, تداوم مذاکره در آینده را منتفی خواهد کرد، موضوع تعیین مدالیته و چارچوب روند مذاکرات متقابل است.

دستور کار چهارم و پنجم هم شامل تأکید بر حقوق و تکالیف ایران در چارچوب توافقنامه پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی است که از بدیهی ترین مسائل برای اعضای آژانس به شمار می آید.

اکنون ایران چشم به ایستگاه مسکو دوخته است؛ ایستگاهی که می تواند در صورت عدم لغو تحریم ها از سوی طرف غربی و عدم تصویب مدالیته و به رسمیت شناخته نشدن حق ایران در برخورداری از غنی سازی 20 درصد، ایستگاه آخر باشد؛ ایستگاهی که چه بسا هیئت ایرانی را به پیاده شدن از قطار مذاکرات و تداوم غنی سازی نه تنها از نوع 5 درصد، بلکه از نوع 20 درصد و بالاتر از آن در داخل کشور تشویق کند.

در این میان، روس ها که تخصص عجیبی در شکستن یخ ها دارند می توانند نقش کاتالیزوری را داشته باشند که به طرف غربی بقبولاند که حق مسلم ایران در این خصوص را به رسمیت بشناسد وگرنه با ایرانی صاحب فراتر از غنی سازی 20 درصد مواجه خواهد شد.

به دوستی که آن بالا درباره تخصص روس ها در شکستن یخ ها صحبت می کرد، گفتم: هتل گلدن رینگ که اکنون در طبقه بیستم آن ایستاده ایم و امروز مذاکرات در آن برگزار می شود اگرچه هتلی مستطیلی با 20 طبقه است اما چند طبقه دایره ای بالاتر از طبقه بیستم هم دارد و میهمانان آن می توانند با پله و آسانسور به طبقات بالاتر از آن هم  بروند تا دورنمای زیباتری از افق مسکو داشته باشند!