اما در این میان دخالتهای خارجی
اوضاع را برای سوریه پیچیده کرده است؛ اکنون برخی کشورها همچون آمریکا به بهانه
اینکه با قدرت گرفتن معارضین سلاحهای انبار شده کشتارجمعی و شیمیایی به دست
مخالفین بشار اسد که به نحوی با تفکرات القائده همسو هستند خواهد افتاد و این خطری
برای منطقه است، به دنبال دخالت نظامی در این کشور و حذف یکی از اصلیترین محورهای
مقاومت منطقه است. این تلاشهای آمریکا در حالی است که "برنت اسکوکرافت"
یک جمهوری خواه کهنه کار در سیاست خارجی ایالات متحده معتقد است آمریکا برای حل
بحران سوریه "به اندازه کافی هوشمند نیست! " و "هزینه سنگینی را
برای مداخله [نظامی] خواهدپرداخت." اسکوکرافت، که سمت مشاور امنیت ملی روسای
جمهور اسبق ایالات متحده، از جمله جورج اچ دبلیو بوش و جرالد فورد را بر عهده
داشته، بی آنکه نام کسی را ذکر کند از مشاوران جنگ طلب کاندیدای جمهوریخواه ریاست
جمهوری آیندۀ امریکا، میت رامنی در مورد ایران و سوریه انتقادکرد. وی که به دلیل
عملگرایی اش معروف است، همچنین خواستار احتیاط در برخورد با مصر، انعطاف پذیری در
مذاکرات هسته ای با ایران و روند کنترل تسلیحات برای تعدیل کاربرد جنگ سایبری شد.
در ادامه، گزیده ای از مصاحبه اسکوکرافت با خبرنگار ال-مانیتور در واشنگتن، را میخوانید:
مانیتور: دادگاه قانون اساسی حکم به این موضوع داد که یک سوم از اعضای پارلمان مصر به درستی انتخاب نشده اند و انتخابات ریاست جمهوری نیز در راه است. آیا ایالات متحده می تواند برای شکل دادن به آنچه که در این کشور در جریان است دست به اقدامی بزند یا اینکه باید بنشینیم و فقط تماشاگر باشیم ؟
اسکوکرافت: مطمئن نیستم که برای شکل دادن به آنچه درحال وقوع است باید تلاشی صورت گیرد. به ویژه که مسأله در مورد مصراست و نیروهایی که آنجا وجود دارد، برخی سنتی، برخی مدرن ... و نقش ارتش پیچیده است. ما به نوعی فراموش می کنیم که از زمان جمال عبدالناصر یک دولت نظامی برسرکار بوده است. اگر از ما بخواهند خوب باید به روش های مناسب آنها را تشویق کنیم. اما مداخله، در دراز مدت بیشتر از اینکه مفید فایده باشد باعث بروز مشکلات بیشتری می شود. ما از روی اضطراب و ناامیدی دستهامان را بهم می فشریم، اما شک دارم که این اوضاع دست آخر به راه حلی معتدل و میانه ختم شود.
مانیتور: ریچ ویلیامسون (مشاور کاندیدای جمهوریخواه ریاست جمهوری، میت رامنی) در سوریه، می گوید ما باید شورشیان را مسلح کنیم و وال استریت ژورنال می گوید ما تاکنون به آنها کمک های تدارکاتی کرده ایم و اکنون ارایۀ کمک های اطلاعاتی را مد نظر داریم.
اسکوکرافت: سوریه کشور بسیار پیچیده ای است. تنها مورد پیچیده تر ازکشور لبنان است، اما هر دوی آنها دارای مشکلات مشابه ای هستند. دخالت ما به قیمت به خطر انداختن خودمان خواهد بود. اگر اسد همین فردا هم سوریه را ترک کند باز هم این کشور بهشت صلح نخواهد شد.
چگونه می توان نیروهای خوب را شناسایی کرد؟ آیا نیروهای سنی مناسب ترند ؟ یا نیروهای غیر علوی شیعه؟ اینکه می دانیم چگونه این کار را انجام دهیم هنوز برای من روشن نیست. در مورد لیبی فکر می کردیم که کار بسیار ساده ای است اما لیبی بعد از رهائی از حکومت قذافی، هنوز گام های بسیار کمی برداشته است. درست مثل وقتی که به عراق رفتیم و مشکل عراق را حل کردیم، یا به افغانستان رفتیم و مشکل افغانستان را حل کردیم. ما برای مقابله با برخی از این مشکلات به اندازه کافی هوشمند نیستیم. ترک ها را ببینید که از همه نزدیکتر درگیر این مسأله هستند اما بسیار هم مراقبند.
مانیتور: با توجه به اینکه آمریکا حمایت خود را از شورشیان تشدید می کند؛ آیا هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه، حق داشته نسبت به اعزام هلیکوپترهای روسی به سوریه اعتراض کند ؟
اسکوکرافت: این یکی از
آن معضلات واقعی است. آیا ما برای توقف خشونت تلاش می کنیم یا فقط می خواهیم
جنگجویان ما پیروز شوند؟ آنچه که ما می بایست هدف بگیریم همان چیزی است که [
فرستاده سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب] کوفی عنان برای انجامش تلاش می کند، که
همان توقف خشونت هاست چرا که این خشونت مردم بی گناه را به کشتن می دهد.
مانیتور: اما روشن است که بشار اسد دیگر برای بسیاری از مردم سوریه قابل قبول نیست.
اسکوکرافت: اسد هیچگاه مورد قبول مردمش نبوده است. صرف اینکه مشکلی وجود دارد به این معنا نیست که راه حلی هم برایش وجود داشته باشد. ما برای مداخله هزینۀ سنگینی باید بپردازیم. ایجاد نزاع و درگیری حتی مشکل اصلی یعنی کشتار وحشیانۀ مردم بی گناه را نیز حل نمی کند.
مانیتور: خانم کلینتون ضمن اظهارنظر در مورد روس ها، همچنین گفت که این یک "خط قرمز" است و ایران نباید در گروه برخورد با سوریه که عنان درپی تشکیل آن است شرکت داشته باشد. با توجه به اینکه ایران امروز سرگرم گفتگو در مورد برقراری ثبات در افغانستان است، چرا باید در رابطه با سوریه چنین موضعی را اتخاذ کنیم؟
اسکوکرافت: من هیچیک از این مواضع را درک نمی کنم. اگر فقط با دوستان خود صحبت کنید، حل وفصل مشکلات بسیار سخت خواهد بود. واضح است که ایران منافعی دارد و آنها را در سوریه دنبال می کند. سوریه همواره روزنه ای برای حزب الله و حماس است. این تصور که ما بتوانیم راه حلی داشته باشیم و در آن ایران را نادیده بگیریم به خصوص برای من واقع بینانه به نظر نمی رسد. آنها می توانند همه چیز را از وضعیت فعلی سخت تر کنند.
مانیتور: دور دیگری از مذاکرات هسته ای در راه است. قرار است از ایران بخواهیم برنامۀ غنی سازی اورانیوم خودرا در ازای دریافت قطعات یدکی هواپیما به علاوۀ بخشی از سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران و ارتقاء سطح ایمنی متوقف کند، اما به هیچ وجه قرار نیست تاریخ اجرائی شدن تحریم های اروپایی علیه این کشور، یعنی پایان ماه جاری به تاخیر بیافتد. آیا پتانسیلی در این مذاکرات می بینید؟ معامله ای بهتر از این سراغ دارید که پیشنهاد بدهید؟
اسکوکرافت: فکر می کنم
برخی پتانسیل ها در این مذاکرات وجود دارد . توافقی که من مایل به دیدنش هستم.
انجام اقداماتی است که ایران را از سایرین مستثنی نکند. چیزی که می خواهم در رفتار
ایالات متحده ببینم این است که چرخه سوخت را بین المللی کند در این صورت دیگر
کشورهای فاقد سلاح هسته ای اقدام به غنی سازی اورانیوم نمی کنند. من حتی تا آنجا
پیش می روم که می گویم، خب، شما می خواهید یکی از کشورهائی باشید که فناوری هسته
ای دارند ؟ باشد، اشکالی ندارد، پس ، تاسیسات شما باید متعلق و تحت نظارت IAEA
آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
مانیتور: در مورد به تعویق انداختن برخی از این تحریم ها چه نظری دارید؟
اسکوکرافت: خطر اینجاست که ما قبلا آنها را به تعویق انداخته ایم و ایران هیچ کاری انجام نداده است. این خود نمونه ای برای داوری صحیح در این مورد است. چنانچه برای مدتی برخی از این تحریم ها متوقف شود- و مطمئن باشیم که فرصتی واقعی بوجود آمده تا بتوان یک گام جلو تر رفت – من اینکار را انجام می دهم. من قواعد سفت و سخت را پیش نمی کشم. کاری که ما باید برای انجامش تلاش کنیم این است که این روند را پیش ببریم ، آنهم به طریقی که ما را به اهدافمان نزدیک تر کند ، که ممکن است مستلزم آن باشد تا کاری کنیم که ایران احساس حقارت نکند. کاری که به حرف آسان، اما انجامش بسیار دشوار است.
مانیتور: یک بررسی جدید نشان می دهد که تصویر ایالات متحده بار دیگر در خاور میانه غرق شده است به دلیل شکست در حل و فصل مناقشات اعراب و اسرائیل و واکنش قوی در قبال استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین؛ اوباما یکی از حامیان بزرگ عملیات ویژه و هواپیماهای بدون سرنشین است، آیا این راهی است که قرار است درپیش بگیریم؟
اسکوکرافت: این اتفاقی نیست که بسیاری در خاورمیانه چنین احساسی دارند. چرا که بسیاری از رفتار های ما از اسرائیل ناشی می شود. این امر به لحاظ روحی- روانی طوری به نظر می رسد که گوئی ما پلیس، قاضی، هیئت منصفه و جلاد هستیم. آنهم بدون هیچ گونه حفاظت و حمایتی و گوئی چون ما اینکار را انجام می دهیم، پس کار درستی است.
مانیتور: آیا بهتر نیست دست نگهداریم ویا تعداد را کاهش دهیم؟ آنها مردم ( مناطق تحت کنترل) القاعده را می کشند.
اسکوکرافت: این سوال بزرگی است . اصولا بحث هواپیماهای بدون سرنشین موضوعی بسیار پیچیده ای است. اگر روزی این هواپیماها بر آسمان ایالات متحده پرواز کنند چه خواهیم کرد؟ این مسئله است که در این کشور به بحث گذاشته نشده است. جنبه های متعددی از آنچه که ما "جنگ با ترور" می خوانیم خود به یک مشکل جدی مبدل شده است. این به درک سنتی ما از جنگ باز می گردد که بسیار با آنچه که در حال حاضر انجام می دهیم متفاوت است. در هر میدان جنگی، یک سری قوانین وجود دارد که به رسمیت شناخته شده است. ما همچنان که در صحنۀ این جنگ پیش می رویم قوانینی را ابداع می کنیم که کاملا یکطرفه اند.
مانیتور: درمورد حملات سایبری چطور ؟
اسکوکرافت: باید به کل مسئلۀ سایبر مانند بحث سلاح هسته ای به شیوه ای تدریجی نگاه کنیم. در ابتدا، سلاح هسته ای تنها یک سلاح بزرگتر بود ، مال ما بود و خیلی جالب و فوق العاده بود . اما کم کم متوجه شدیم که این تسلیحات تهدیدی برای تمدن بشرند و به همین ترتیب، سایبر نیز کلیت شیوۀ زندگی ما را تهدید می کند. و شاید وقت آن باشد که آنچه برای کنترل سلاح های هسته ای انجام شده ، و ممکن است مانع از بروز یک جنگ هسته ای تمام عیار شود ، درمورد جنگ سایبری نیز پایه ریزی شود.
مانیتور: یک سیستم کنترل تسلیحات؟
اسکوکرافت: بله
مانیتور: شما به اسرائیل اشاره کردید ، با توجه به سیاست داخلی کشورمان چه کنیم تا بتوانیم اسرائیل را از حمله به ایران منصرف کنیم و بار دیگر این کشور را به تعامل با فلسطینی ها ترغیب کنیم.
اسکوکرافت: در مورد ایران باید ماهیت حساس این موضوع را در رویارویی با منافع ایالات متحده روشن کرد. مسئله فلسطین تاکنون تحت الشعاع بهار عرب قرار گرفته است. حدس خود من این است که قرار نیست بیشتر از این طول بکشد . اگر بهار عرب واقعا ندایی برای کسب کرامت انسانی است، پس فلسطینی ها نمونۀ بارزی هستند و در مورد آنها مشکلات بیشتری نیز وجود دارد . راه حل بطور کلی مشخص است. دولت [جرج دبلیو] بوش به این راه حل نزدیک شد، اما ایالات متحده هرگز نگفت که شرایط واقعا عادلانه است و ما از آن حمایت می کنیم. اگر ما اینکار را انجام می دادیم ، اروپایی ها هم به ما می پیوستند و بدین ترتیب هر دو طرف را تحت فشارمی گذاشتیم. روز به روز بیشتر بعید به نظر می رسد که دو طرف به خودی خود بتوانند به توافقی مناسب و ماندگار دست یابند. آنها باید بتوانند به مردم خود بگویند، ما چندان هم علاقه مند به انجام اینکار نیستیم ، اما آمریکایی ها ما را وادار به انجام آن کرده اند.
مانیتور: شما در جائی اشاره کردید که سلطنت های عربی تاکنون بیشتر از و بهتر از به اصطلاح جمهوری های منطقه در برابرحجمه بهارعربی تاب آورده اند. آیا گفته در دراز مدت نیز قابل دفاع است؟
اسکوکرافت: پادشاهی ها، سنت بیشتری پشت سر خود دارند که شاید به مشروعیت آنها می افزاید. اگر از اردن بگذریم ، پادشاهی ها به طور کلی ثروتمندترند و برخی از آنها که این ثروت فراوان را به وفور برای حفظ قدرت خود بکار می گیرند. هر کشوری شرایط خاص خودش را دارد و با دیگری متفاوت است. بهار عرب همه را هدف قرار داده است اما واکنش هریک به ساختار داخلی هر کشور بستگی دارد. ما با یک فرایند طولانی سرو کار داریم و این مرحله احتمالا مرحله سوم یا چهارم تکامل خاور میانه است.