شرط تهران برای پذیرش«پروتکل الحاقی»

ایران دیپلماتیک، نمایندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی دور جدید مذاکرات خود را به پایان رساندند که بنا بر گزارش‌های رسیده از وین، این نشست، پایانی بحث برانگیز و مبهم داشت.

اگر چه علی اصغر سلطانیه،‌ نماینده کشورمان در آژانس در پایان این نشست اعلام کرد که خواسته‌ها و انتظارات‌ ایران در این گفت‌وگوها کاملا لحاظ شد اما بیانیه ناامید کننده آژانس خبر از شکست این دور از گفت‌وگوها دارد. این در حالی است که فضای قبل از این مذاکرات در کنار نامه ‌نگاری‌های روز‌های گذشته مقامات ایران و گروه1+5 حاکی از آن بود که فضای مذاکرات ایران و آژانس از ماهیت فنی و تخصصی عبور کرده و وارد فاز سیاسی شده است.

بر همین اساس به نظر می‌رسد عدم کسب نتیجه در مذاکرات وین،‌ روند گفت‌وگوهای مسکو را که کمتر از دو هفته دیگر آغاز خواهد شد، در هاله‌ای از ابهام فرو خواهد برد. بر خلاف فضای مثبت پیش از بغداد، رسانه‌های بین‌المللی، فضای رسانه‌ای قبل از نشست مسکو را متشنج ساخته‌اند.

در همین خصوص، «علی‌اصغر سلطانیه» هرگونه امکان تصویب «پروتکل الحاقی» توسط ایران را منوط به حل مسایل ایجاد شده در شورای امنیت با ارجاع غیرمنصفانه موضوع ایران به این نهاد بین‌المللی دانست و به 1+5 توصیه کرد از اظهارات و اقداماتی که فضا را آلوده می‌کند، پرهیز کنند. نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه «آسیا تایمز»، درباره نشست دو روزه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اینکه در این نشست درباره ایران چه اتفاقی رخ داده است، گفت: این یکی از نشست‌های معمول شورای حکام بود که به مسایل مختلفی از جمله عضویت در آژانس، تامین هسته‌ای، اجرای توافقات، دستور کار نشست‌های آینده و ... می‌پردازد.

او ادامه داد: من هشدار دادم که چند دولت غربی می‌خواهند آژانس را از اختیاراتش منحرف و در آن دخالت کنند. آنها در تلاشند «پادمان‌های ناشی از مواد هسته‌ای» را به «پادمان‌های برگرفته از اطلاعات جاسوسی» تبدیل کنند اما آژانس یک سازمان بین‌المللی فنی است، نه یک دستگاه جاسوسی. این دیپلمات ایرانی افزود: در نتیجه بازرسان آژانس توسط چند دولت عضو مجبور به وارد شدن به فعالیت‌های جاسوسی می‌شوند.

اطلاعاتی جعلی را از دستگاه‌های اطلاعاتی برخی کشورها یا اتهاماتی را درباره فعالیت‌هایی که شامل فعالیت‌های هسته‌ای نمی‌شود، دریافت می‌کنند. سلطانیه تاکید کرد: ‌این به هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست و در نهایت به رابطه مطمئن که انتظار می‌رود میان دبیرخانه و دولت‌های عضو وجود داشته باشد، خدشه وارد می‌کند.

نماینده ایران در آژانس با اشاره به سفر اخیر «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس به ایران افزود: «‌در پی دیدار اخیر مدیرکل از تهران، ما در تلاشیم فصل جدیدی را در روابط‌مان با آژانس بگشاییم و به این دلیل نشست دیگری برای مذاکره درباره مدالیته‌ای که رویکرد ساختاری را برای پوشش دادن همه مسایل مربوط در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 آژانس درباره ایران فراهم کند، در تاریخ هشتم ژوئن برنامه‌ریزی شد.»

وی درباره گزارشاتی که مدعی پاکسازی در «سایت پارچین» است، گفت: متاسفانه ما در حدود 10 سال گذشته شاهد نمونه‌های بسیاری از چنین جنجال‌های بی‌اساسی که مبتنی بر اطلاعات جاسوسی بی‌پایه و اساس هستند، بوده‌ایم. به عنوان مثال در سال 2004 من بازرسان آژانس را در سایتی همراهی کردم که در گزارشات جاسوسی مبتنی بر تصاویر ماهواره‌ای به آن اشاره شده و جنجال‌ زیادی در آن زمان درباره یک معدن اورانیوم مخفی یا تاسیسات غنی‌سازی و امثال آن به راه انداخته بود اما بازرسان به وضوح تایید کردند که آن ادعا‌ها غلط بود و آن سایت یک کارخانه معمولی بود که هیچ چیز مشکوکی در آن وجود نداشت.

سلطانیه در پاسخ به این سوال که آیا تقاضای آژانس برای بازرسی از پارچین در دستور کار چارچوبی جدید برای همکاری قرار دارد، گفت: همان‌طور که گفتم همه مسایل مطرح شده در ضمیمه گزارش نوامبر در این مدالیته پوشش داده خواهد شد.

در ادامه «آسیاتایمز» این سوال را مطرح کرد که «با توجه به اینکه تقاضای آژانس فراتر از توافق پادمانی فعلی با ایران است، آیا مدالیته جدید در حکم اجرای بالقوه پروتکل الحاقی توسط ایران نیست و اگر این‌طور است شانس اینکه ایران در آینده به طور رسمی پروتکل الحاقی را بپذیرد، چقدر است که سلطانیه پاسخ داد: ایران به مدت دو سال و نیم «پروتکل الحاقی» را به اجرا درآورد تا اینکه به شکلی ناعادلانه به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده شد. سپس مجلس به دولت دستور داد همکاری با آژانس را در چارچوب توافق پادمان محدود کند. بنابراین هرگونه امکان تصویب دوباره پروتکل الحاقی به حل مسایل در رابطه با شورای امنیت بستگی دارد.

نماینده دایم ایران در آژانس در پاسخ به این سوال که آیا اجرای مدالیته جدید به امکان رفتار معمول با پرونده هسته‌ای ایران منجر خواهد شد یا خیر، گفت: ما مصمم هستیم با دبیرخانه، به‌ویژه مدیرکل، تعاملی عمیق داشته باشیم با این انتظار که این مساله فورا پایان یابد. او تاکید کرد: متاسفانه مساله ایران سیاسی شده و با طرح بسیاری از مسایل قدیمی و نامربوط آلت دست واقع شده است.

این دیپلمات ایرانی افزود: ما چند سال قبل توافق‌ دیگری - یک برنامه عمل - با آژانس داشتیم که خواستار برخورد معمول با مساله ایران پس از حل کلیه مسایل باقیمانده بود که در واقع همگی به نفع ایران حل شد اما متاسفانه این اتفاق فقط در نتیجه دخالت‌ برخی دولت‌ها رخ نداد. وی گفت: ایران یکی از قاطع‌ترین بازرسی‌ها در تاریخ آژانس را با توجه به بیش از چهار هزار نفر‌ - روز بازرسی و صد بازرسی اعلام شده در ایران داشته است. این بازرسی‌ها تایید کرد که حتی یک گرم از مواد هسته‌ای ما به سوی اهداف نظامی منحرف نشده و گزارشات مختلف مدیرکل فعلی و مدیرکل پیشین نیز این را تایید می‌کنند.

این دیپلمات ایرانی درباره اینکه آیا به نشست مسکو خوشبین است یا خیر، تصریح کرد: در آستانه نشست مسکو به طرف مقابل توصیه می‌کنم از هرگونه اظهارات و ابتکاراتی که می‌تواند به ایجاد فضای منفی منجر شود، خودداری کند.