برای گل کردن پنالتی به دروازه بان نگاه نکنید!

ضربات پنالتي از فاصله 12 ياردي (حدود 11 متري) خط دروازه زده مي‌شوند. قدرتمندترين پنالتي‌زنان مي‌توانند ضربه خود را با سرعت حدودا 130 كيلومتر در ساعت به سمت دروازه بفرستند. اين بدان معناست كه توپ ظرف مدت 500 ميلي ثانيه به دروازه مي‌رسد. دروازه‌بان براي حركت از مركز دروازه به سمت يكي از تيرها به حدود 600 ميلي ثانيه زمان نياز دارد. به طور خلاصه، اگر ضربه پنالتي به نحو مناسبي زده شود قطعا وارد دروازه خواهد شد.

پژوهشي كه روي 138 ضربه پنالتي ديدارهاي فينال جام جهاني در فاصله سال‌هاي 1982 تا 1994 انجام شده، نشان مي‌دهد كه حتي دروازه‌بانان سطح اول جهان نيز نمي‌توانند پنالتي‌هاي خوب را مهار كنند. بر اساس اين پژوهش، دروازه‌بان‌ها تنها در 41 درصد مواقع جهت حركت توپ را به درستي تشخيص دادند كه حتي از شانس پيشامد تصادفي هم كمتر است و تنها موفق شدند 14.5 درصد ضربات پنالتي را بگيرند.

تغييري كه در سال 1997 در قانون ضربات پنالتي ايجاد شد و هدفش كمك به دروازه‌بان براي مهار ضربه پنالتي بود، حتي شرايط را بدتر كرد. تا پيش از آن سال، دروازه‌بان‌ها مجبور بودند تا زمان زدن ضربه به صورت بي حركت در مركز دروازه باقي بمانند اما اصلاح قانون به آن‌ها اجازه داد كه پيش از زدن ضربه روي خط دروازه حركت كنند. با اين حال، دروازه‌بان‌ها هنوز اجازه ندارند كه رو به جلو و به سمت زننده ضربه حركت كنند.

اين تغيير باعث شد كه زننده‌هاي ضربه پنالتي يك حركت فريبنده را با عنوان «مكث كوتاه» ابداع كنند. امروزه پنالتي‌زن‌هاي خبره با گام‌هاي خود دروازه‌بان را فريب مي‌دهند تا او پيش از ضربه به سمت يكي از گوشه‌ها حركت كند. فيفا اخيرا بندي با اين مضمون به قانون پنالتي اضافه كرده است: «فريب دادن دروازه‌بان حريف در زمان دويدن به سمت توپ براي زدن ضربه پنالتي مجاز است اما فريب دادن دروازه‌بان زماني كه دويدن به پايان رسيده است مغاير با قانون 14 بوده و يك حركت غيرورزشي محسوب مي‌شود». در حال حاضر تشخيص اينكه آيا زننده ضربه پنالتي در جريان دويدن دروازه‌بان را فريب داده يا پس از آن، بر عهده داور مسابقه است. چنانچه بازيكن مهاجم از اين قانون تخطي كند با كارت زرد جريمه و در صورت گل شدن پنالتی، ضربه تکرار خواهد شد.

يك پژوهشگر انگليسي معتقد است كه در شرايط پرفشار و پراسترس ضربات پنالتي، بهترين كاري كه زننده ضربه مي‌تواند انجام دهد اين است كه دروازه‌بان حريف را ناديده بگيرد و تصور كند كه او در آنجا حضور ندارد. گريگ وود در پژوهشي كه در نشريه "ژورنال آو اسپورتس ساينس" منتشر شده، 18 فوتباليست سطوح دانشگاهي را جمع كرده و به وسيله ابزارهايي، حركت چشمان آن‌ها را در زدن ضربه پنالتي بررسي كرده است. نتيجه اين پژوهش نشان مي‌دهد افرادي كه در زمان زدن ضربه پنالتي به دروازه‌بان خيره شده بودند در 40 درصد مواقع ضربه خود را خراب كردند ولي در مقابل پنالتي‌زنان خونسردي كه حضور دروازه‌بان را ناديده گرفته بودند تنها در 20 درصد مواقع در ضربه خود ناكام بودند.

ضربه زنندگان پنالتی باید این نکته را در نظر داشته باشند که دروازه بان برای بالا بردن شانس دریافت ضربه باید حرکات چشم و اعضای بدن (خصوصا پایین تنه) ضربه زننده را به دقت بررسی کند تا بتوانند مسیر توپ را تشخیص دهد، اما انجام این کار از سوی بازیکن هیچ فایده ای ندارد و تنها ذهن او را مشوش می کند. چرا که به هیچ وجه از روی حرکات بدن یک دروازه بان نمی توان حدس زد که به کدام سمت شیرجه خواهد زد!

وود در اين رابطه به نشريه "گاردين" انگليس مي‌گويد: «وقتي بازيكنان نگراني و استرس داشته باشند، احتمال بيشتري دارد كه حضور دروازه‌بان حواسشان را پرت كند». وي مي‌گويد كه دروازه‌بان مي‌تواند با انجام دادن حركاتي، حواس زننده ضربه را پرت كرده و باعث شود كه او پنالتي خود را خراب كند. اين پژوهشگر بروس گروبيلار دروازه‌بان سابق ليورپول را كه در جريان يك بازي اروپايي در سال 1984 با رقص پاي خود به شهرت رسيد و همچنين یرزي دودك ديگر دروازه‌بان اين تيم را كه در سال 2005 دست‌هاي خود را تكان مي‌داد به عنوان مثال ذكر مي‌كند. وود مي‌گويد: اگر دروازه‌بان كاري كند كه ترسناك به نظر برسد، مي‌تواند توجه زننده ضربه را بيش از قبل به خود جلب كند.