مرسی: ايران‌ در برابرغرب دست‌بسته نيست

وطن‌امروز: «محمد محمد مُرسی عیسی العیاط» متولد ۵ آگوست سال ۱۹۵۱ در روستای العدوه استان الشرقیه مصر است. محمد مرسی در خانواده‌ای فقیر و کشاورز به دنیا آمد و دارای 3 برادر و 2 خواهر و هم‌اکنون متاهل و دارای 5 فرزند است. وی فارغ‌التحصیل رشته مهندسی فلزات در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه قاهره است و مدرک دکترای خود در مهندسی و محافظت از موتورهای فضاپیما را از دانشگاه کالیفرنیای‌جنوبی در ۱۹۸۲ گرفته است. او از ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۵ استادیار دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورتریج بود و در اين سال استاد دانشگاه «الزقازیق» مصر و رئیس بخش موادشناسی دانشکده مهندسی شد.

وی به عنوان یکی از اعضای کمیته مقاومت در برابر صهیونیسم در استان الشرقیه و همچنین عضو کنفرانس بین‌المللی احزاب و نیروهای سیاسی و سندیکای کارگری انتخاب شد. محمد مرسی همچنین بنیانگذار کمیته مصری مقاومت در برابر طرح صهیونیسم هم هست. مرسی از سال ۱۹۹۲ در دایره سیاسی جماعت اخوان‌المسلمین مشغول به فعالیت شد و در سال 2006 زندانی و پس از آن در منزلش به اقامت اجباری محکوم شد. این سیاستمدار مصری همچنین در ژانویه سال 2011 پس از آغاز انقلاب مردم مصر، برای مدتی بازداشت شد. مرسی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۱ ریاست حزب تازه‌تاسیس آزادی و عدالت را در انتخابات پارلمانی برعهده گرفت.

وی اکنون به عنوان موسس، رهبر و رئیس حزب «آزادی و عدالت» شاخه سیاسی گروه اخوان‌المسلمین است. این حزب تاسیس شده توسط اخوان‌المسلمین در جریان نخستین انتخابات پارلمانی پس از سرنگونی رژیم حسنی مبارک، دیکتاتور مخلوع مصر، پیروزی چشمگیری را کسب کرد. پس از رد صلاحیت نهایی «خیرت الشاطر» از سوی کمیته برگزاری انتخابات، گروه اخوان‌المسلمین در بیانیه‌ای اعلام کرد محمد مرسی به جای خیرت الشاطر، کاندیدا و نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ است و محمد مرسی همان راه و برنامه را برای حفظ منافع عالی مصر و حمایت از حقوق مردم این کشور ادامه می‌دهد. محمد مرسی پیش از این عضو دفتر ارشاد اخوان‌المسلمین بود و سال ۲۰۰۰ کاندیدای انتخابات پارلمان الشعب شد که در همان سال موفق به راهیابی به پارلمان الشعب مصر شد و سمت سخنگوی جماعت اخوان‌المسلمین در پارلمان مصر را برعهده گرفت. در سال‌های 2000 تا 2005 ریاست فراکسیون پارلمانی این گروه را در پارلمان مصر برعهده داشت. وی در سال ۲۰۰۴ «جبهه ملی تغییر» را به همراه عزیز صدقی تاسیس کرد.
بر اساس اعلام کمیته عالی انتخابات ریاست جمهوری 2012 مصر «محمد مرسی» با کسب 5 میلیون و ۷۶۵ هزار رای، نفر اول و «احمد شفیق» با کسب 5 میلیون و ۵۰۵ هزار رای، فرد دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر شدند و به دور دوم انتخابات راه یافتند.

در مصاحبه‌ای که با وی انجام شد مرسی با بیان اینکه خواهان روابطی وسیع و بسیار متمایز با ایران است، عنوان کرد: در این مسیر تلاش می‌کنیم روابط حسنه‌ای با ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برقرار کنیم. آنچه در پی می‌آید متن کامل این گفت‌وگو است:

در برخی رسانه‌ها شما را به عنوان کاندیدای ایران در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری مصر می‌خوانند، نظر شما چیست؟

روابط ایران و مصر در دوران حاکمیت 3 دهه‌ای رژیم حسنی مبارک، رئیس‌جمهور مخلوع مصر دچار بحران‌ها و مشکلات عدیده‌ای شد اما به اعتقاد من این روابط و بویژه روابط دیپلماتیک و استراتژیک با ایران و همه کشورهای اسلامی در سرتاسر جهان باید با قوت دوباره از سرگرفته شود.

به اعتقاد بنده، سیاست خارجی مصر در دوران مبارک، یک سیاست خارجی کجدار و مریز بوده که بر تامین منافع رژیم صهیونیستی و آمریکا در منطقه متمرکز بوده است و به همین دلیل تاکید دارم که در روابط خارجی و سیاست خارجی «مصر انقلابي» باید به طورکلی تجدید نظر کرد.

اینجانب همچنین احتمال اجرای طرح حمله نظامی به ایران و سوریه از سوی آمریکا و انگلیس و رژیم اسرائیل را با توجه به شرایط حساسی که منطقه با آن مواجه است بعید می‌دانم و تاکیدم بر این است که ایران کشور قدرتمندی است که در برابر این اقدامات دست بسته نخواهد بود و همین موجب می‌شود غرب در اجرایی کردن این طرح، تأمل بسیار داشته باشد.

‌در صورت پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر چه برنامه‌هایی را در اولویت کاری خود قرار می‌دهید؟

این طور نیست که در صورت پيروزی در انتخابات، رئيس‌جمهور تصميم‌گيرنده باشد و بقیه هیچ‌كاره. اگر من در انتخابات رياست جمهوری پيروز شوم، هياتی از همه گروه‌ها و احزاب سياسی در مصر تشكيل خواهم داد كه اين گروه وظيفه اداره كشور و تصميم‌گيری در مسائل مهم كشور را به عهده خواهد گرفت. اعضای اين هيات از اخوان‌المسلمين نخواهند بود بلكه معاونان و مشاوران من كه در اين هيات حضور خواهند يافت از سایر احزاب و جريانات فكری مصر هستند.

طرح انقلابی‌اي که جماعت اخوان‌المسلمین ارائه خواهد داد، صرف نظر از اینکه بر اسلام و شریعت تکیه دارد، به آموزش، بهداشت و صنعت و کشاورزی توجه ویژه‌ای مبذول داشته است. به نظر من اين شرط نيست كه نخست‌وزير كه از سوی رئيس‌جمهور انتخاب می‌شود حتما از حزب آزادی و عدالت باشد، بلكه ديگر احزاب و جريان‌های فكری و افراد مستقل كه صلاحيت‌های لازم را داشته باشند، می‌توانند اين پست را به دست بگيرند. در صورتی كه رئيس‌جمهور شوم با مشورت ديگر احزاب و توافق آنها، در مجمع موسسان كشور كه وظيفه بازنگری در قانون اساسی را به عهده دارد، تجديد نظر خواهيم كرد. قانون اساسی مصر بايد اصلاح شود و اين قانون بايد هر چه زودتر تدوين شود.

اگر من رئيس‌جمهور شوم، احزاب و گروه‌های سياسی می‌توانند به برگزاری تظاهرات و راهپيمايی دست بزنند به شرطی كه به حقوق شهروندی ديگران آسيب نزنند. هيچ حقی از پليس و نيروهای نظامی مصر كه حمايت از كشور را به عهده داشتند، ضايع نخواهد شد و تنها فرماندهان و كسانی كه به طور مستقيم مرتكب خطا عليه ملت مصر شده‌اند، مورد پيگرد قرار خواهند گرفت.

به نظر جنابعالی در دور دوم که سرنوشت‌سازتر از دور اول است شاهد تقلب انتخاباتی نخواهیم بود؟

با توجه به اینکه بنابر اطلاعات موثق در زمان حاکمیت مبارک بیش از 60 میلیارد دلار از کشور به سرقت رفته است، دیگر ملت مصر هرگز اجازه نخواهد داد، عوامل رژیم سابق به قدرت بازگردند.‌ همه مردم مصر در چشم و قلبم جای دارند و آنها در انتخاب رئیس‌جمهور مشارکت خواهند کرد. مردم مصر با آگاهی و بیداری از صندوق‌های انتخاباتی در برابر هر آنچه موجب تقلب در انتخابات و تغییر نتایج خواهد شد، محافظت خواهند کرد.

دیدگاه‌تان درباره روابط با اسرائیل را چطور تبیین می‌کنید؟

عضویتم در کمیته مقاومت در برابر صهیونیسم در استان الشرقیه و همچنین انتقاداتم نسبت به قرارداد صدور گاز مصر به رژیم اسرائیل را همه به یاد دارند. روابط مصر در آینده با اسرائیل به عملکرد اسرائیلی‌ها بستگی دارد، اگر آنها به تعهد خود در رابطه با توافقنامه‌های مرزی عمل کنند و به فلسطینی‌ها اجازه دهند به کشور خود بازگردند ما نیز به همان صورت عمل خواهیم کرد. شخصاً هم با مقامات اسرائیلی دیدار نمی‌کنم.

درباره نقش زنان، جوانان و اقليت‌های مذهبی در جامعه در صورت به قدرت رسیدن‌تان چه می‌گویید؟

زنان، جوانان و اقليت‌های مذهبی در آينده مصر نقش ويژه‌ای خواهند داشت. در صورت پیروزی از جوانان در نهاد ریاست جمهوری استفاده خواهم کرد و جایگاه زنان در جامعه مصر جایگاهی تثبیت شده است حقوق زنان با حقوق مردان برابر است و زنان نیز از حقوق مشابهی همچون مردان برخوردارند و این موضوع نه تنها درباره زنان که درباره پیروان دیگر ادیانی که در مصر زندگی می‌کنند، نیز صدق می‌کند. به بیان دیگر نباید هیچگونه تبعیض یا تمایزی بین پیروان یک آیین با پیروان یک دین گذاشت، مگر بر اساس آنچه که در قانون اساسی آمده باشد.

زندگی شخصی و سطح اقتصادی خانواده شما چگونه است؟

من مانند هر مصری دیگری زندگی خود را می‌گذرانم؛ من در يك دستگاه آپارتمان استيجاری ساده زندگی می‌کنم و اوقات فراغت خود را مانند بسیاری از مصری‌ها به سواحل شمالی مصر در «اسکندریه» و «مطروح» و «العین‌الساخنه» می‌روم و در روز جمعه همه خانواده گرد هم جمع می‌شویم. من داراي 5 فرزندم، 4 پسر و يك دختر. ‌دخترم و پسر بزرگم متاهل هستند و به اين ترتيب من دارای 3 نوه هستم.

همسرم به خاطر من موفق نشد تحصيلات دانشگاهي خود را به پايان برساند و در تمام طول اين سال‌ها همواره در كنار من بوده و يكی از اعضای بنيانگذار حزب آزادي و عدالت است و بالطبع بايد بگويم نقشی مثبت و اساسی را در زندگی‌ام ايفا می‌كند.

من و همسرم دارای شناسنامه و تابعيت مصری هستیم اما پسرم احمد و دخترم شيما دارای تابعيت آمريكايی‌اند، چون من در دوره‌ای از زندگی‌ام در آمريكا بودم و آنها در آن زمان در آمريكا به دنيا آمدند. من از سال 1985 در مصر اقامت دارم و از آن زمان تاكنون هيچگاه به آمريكا سفر نكرده‌ام.