علت تعطیلی روزهای عزای اهل بیت(ع) ؟

روات حدیث: کم و زیاد کردن تعطیلی های رسمی ایران، چندین سال است که مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از اقدام شتاب زده مجلس پنجم در حذف تعطیلی ۲۹ اسفند که در غیبت حجت الاسلام و المسلمین ناطق نوری اتفاق افتاد تا اظهارات چند قبل محمود احمدی نژاد، رییس جمهور فعلی که از آرزوی خود برای تعطیل کردن پنج شنبه‌ها به عنوان "روز خانواده” نام برده است؛ همه به دنبال مسکنی برای معضل کم بودن بازده کاری ایرانیان بوده‌اند. مسکنی به نام حذف تعطیلات!

با نگاهی به آمار تعطیلات رسمی ایران و دیگر کشورها می‌بینیم که کشور ما از حیث تعطیلات بالاتر از دیگر کشورهاست. تعطیلات زیاد و لزوم بازنگری در آن چندین بار در دولت‌های مختلف توسط مقام معظم رهبری گوشزد شد، اما متاسفانه قوای مقننه و مجریه به آن توجهی نکردند و حتی پس از این بی‌اعتنایی برخی از مسئولین به سخن درباره افزایش آن پرداخته‌اند.

تعطیلات رسمی در کشور به چهار گونه تقسیم می‌شود. نخست روزهای جمعه است که تعطیلی پایان هفته است. دوم تعطیلات مذهبی است که شامل اعیاد مذهبی و برخی موالید و شهادت‌های معصومین علیهم‌السلام است. دسته سوم تعطیلات ملی و باستانی است که ایام نوروز و روز سیزدهم فروردین را شامل می‌شود. . روز بیست و نهم اسفند را به دلیل هم‌نشینی با این ایام در این دسته جا

می‌دهیم. گروه چهارم تعطیلات مربوط به وقایع انقلاب اسلامی است که بیست و دوم بهمن، دوازده فروردین و چهاردهم و پانزدهم خرداد در این دسته‌اند.

این نوشته در پی بررسی تأثیر سوء تعطیلات بر اقتصاد کشور و روند اجرائی امور نیست و نگارنده در این امور سررشته ندارد. اما به نظر می‌رسد درباره کاهش تعطیلات راه‌کار عاقلانه با در نظرگرفتن دغدغه‌های ایمانی و ملی مردم ارائه داد.

چنان‌چه رفت بسیاری از تعطیلات را مناسبت‌های مذهبی تشکیل می‌دهند. این مناسبت‌ها به دو دسته‎ی اعیاد و موالید که شامل چهار عید غدیر، مبعث، فطر و قربان و میلاد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم [هفده ربیع الاول]، امیرالمؤمنین علیه السلام [سیزده رجب] و میلاد حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف [نیمه شعبان] است. ایام تعطیلات سوگواری روزهای تاسوعا و عاشورا و اربعین حسینی، رحلت حضرت رسول و شهادت امام رضا علیه السلام [بیست و هشت صفر و آخر صفر] شهادت امیرالمؤمنین [بیست و یک رمضان] شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها [سوم جمادی الثانی] و شهادت امام جعفر صادق علیه السلام [بیست و پنج شوال] تعطیل است.
دلیل این تعطیلات احترام به مقام والای پیشوایان دین و بزرگداشت اعیاد دینی است و مؤمنین با برپایی مراسمات آن را گرامی می‌دارند وبه تعظیم شعائر می‌پردازند. نوع برگزاری مراسمات مذهبی در این تعطیلات متفاوت است. آئین سوگواری ایام محرم بویژه تاسوعا و عاشورا با دیگر روزها قابل مقایسه نیست. با این نگاه می‌توان مراسمات مذهبی را به دو دسته دیگر قسمت نمد. مراسماتی که در آن آئین خاص برگزار می‌شود مانند تاسوعا، عاشورا و عید فطر و مناسباتی که مراسمات آن‌ها آئین ویژه‌ای ندارد.

با توجه به نوع آئین برگزاری مراسمات می‌توان به لزوم تعطیل آنان نگاه کرد. آئین سوگواری تاسوعا و عاشورا بدون تعطیل کردن کار امکان‌پذیر نیست؛ در این روز عامه‌ی مردم به احترام این روز دست از کار می‌کشند و در آئین‌های آن شرکت می‌کنند. اما برای نمونه در روز شهادت حضرت امام صادق علیه السلام با شرکت در روضه به سوگواری می‌پردازند.

واقعیت این است که بسیاری از مردم از اکثر تعطیلات مذهبی به عنوان بزرگ‌داشت استفاده نمی‌کنند، بل‌که آن را یک روز تعطیل عادی به شمار می‌آورند و در هیچ مراسم مذهبی شرکت نمی‌کنند. از آن‌سو اکثر کسانی که در این تعطیلات به آئین‌های مذهبی می‌پردازند، در صورت تعطیل نبودن هم به آن می‌پرداختند. البته باید مراسمات آئینی گسترده مانند تاسوعا و عاشورا را جدا کرد. در واقع غرض از این تعطیلات حاصل نمی‌شود و بل‌که گاهی ضد آن محقق می‌گردد.

نکته‌ای که باید توجه داشت این است که برگزاری جشن در اعیاد یا سوگواری در شهادات نیازی به تعطیل کردن کسب و کار و ادارات ندارد. بسیاری از مراسمات در شب برگزار می‌شود و بدون تعطیل کردن روز می‌توان در آن شرکت جست. جشن یا سوگواری نیازی به تعطیلات ندارد. می‌توان در یک روز کاری به برپائی جشن یا عزا پرداخت. با توجه به تأکید دین بر کار و تلاش و خدمت به مردم تعطیل نکردن دینی‌تر به نظر می‌رسد.

می‌توان با برگزاری یک مراسم کوچک بیست دقیقه‌ای در محل‌های کار در مناسبت‌های مذهبی هم به تعظیم شعائر و برپائی مراسمات پرداخت و هم کار و خدمت به مردم را تعطیل نکرد. این گزینه هم عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد و هم به دیدگاه‌های شریعت نزدیک‌تر. در این پیش‌نهاد افراد بیش‌تری در مراسمات شرکت می‌کنند و می‌توان پیام‌های دینی را به مخاطبان بیشتری رساند.