ضرورت اجراي حکم مرتد در بيانات امام و رهبر انقلاب

موضوع مقابله فقهي با اهانت کنندگان به مقدسات اسلامي، پس از انقلاب اسلامي و با برپايي نظام جمهوري اسلامي ايران به عنوان سکاندار اجراي احکام دين، شکل ديگري به خود گرفت و دلهره عظيمي در دل استکبار جهاني و جبهه کفر افکند.

از جمله اين قدرت‌نمايي‌ها استفاده از فقاهت براي اعمال قدرت و ارعاب در دل دشمن بود که مشابه تاريخي آن را در جريان تحريم تنباکو از سوي ميرزاي شيرازي به‌عنوان مرجع علي‌الاطلاق شيعيان در عصر خود مي‌توان يافت.

اما ماجراي صدور حکم ارتداد براي يک شهروند ايراني از سوي امام خميني(س) از اين قرار بود که در همزمان با "روز مادر" سال 1367، رادیوی جمهوری اسلامی ایران در سالروز تولد حضرت فاطمه زهرا(س) طی برنامه‌ای زنده از مخاطبینش سؤال می‌کند الگوی شما به عنوان زن ایرانی کیست؟ به رغم نام بردن اکثر پاسخ دهندگان از حضرت فاطمه عليهاالسلام به عنوان الگو، یکی از مخاطبان از "اوشین" به عنوان الگویش نام می‌برد و در پاسخ به گوینده که می‌پرسد فاطمه چرا الگوی شما نیست می‌گوید: «حضرت زهرا مال هزار و 400 سال پیش است. ما یک الگوی امروزی می‌خواهیم...»

امام خمینی(س) تنها ساعاتي پس از پخش این مصاحبه و اطلاع از پخش زنده اين برنامه از آنتن صدا و سيما، در نامه‌ای خطاب به محمد هاشمی، رئيس وقت اين سازمان که بدون استفاده از واژگان محترمانه‌اي چون "جناب" و "محترم" و "با تشکر" و "موفق باشيد" و... نوشته شده بود، رأساً عامل پخش برنامه را اخراج کرده و حکم تعزير و اعدام اين گونه نگاشتند:

«آقای محمد هاشمی
مدیرعامل صداوسیمای جمهوری اسلامی
 با کمال تأسف و تأثر روز گذشته (روز شنبه ۸ بهمن) از صدای جمهوری اسلامی مطلبی در مورد الگوی زن پخش گردیده است که انسان شرم دارد بازگو نماید. فردی که این مطلب را پخش کرده است تعزیر و اخراج می گردد و دست‌اندرکاران آن تعزیر خواهند شد. در صورتی که ثابت شود قصد توهین درکار بوده است، بلاشک فرد توهین‌کننده محکوم به اعدام است. اگر بار دیگر از این گونه قضایا تکرار گردد، موجب تنبیه و توبیخ و مجازات شدید و جدی مسؤولان بالای صداوسیما خواهد شد. البته در تمامی زمینه‌ها قوه قضائیه اقدام می‌نماید.» (صحیفه نور، جلد ۲۱: صفحه ۷۶)

محمد هاشمی، رئیس وقت صداوسیما در گفت‌وگو با نشريه حضور شماره بهمن 87 درباره اين ماجرا می‌گوید: «رادیو به مناسبت ولادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها یک مصاحبه‌ای داشت. زمانی بود که ما اوشین را پخش می‌کردیم. از دختر خانمی می‌پرسند الگوی شما کیست؟ می‌گوید اوشین. گوینده می‌گوید الگوی شما باید حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها باشد چرا اوشین؟ می‌گوید: حضرت زهرا، مال هزار و 400 سال پیش است. ما یک الگوی امروزی می‌خواهیم... برنامه، زنده بود و آقای جعفری‌جلوه که در رادیو بود آن را پخش کرده بود. امام به آقای میرعماد، دادستان عمومی دستور دادند که موضوع را بررسی کنند و اگر این برنامه با قصد پخش شده، افراد را اعدام کنند. چون توهین به حضرت زهرا سلام‌الله علیها بود.»

تنها 17 روز پس از صدور اين فتوا، امام خميني(س) بار ديگر در تاريخ 25 بهمن 1367 دست به قلم برده و در چند سطر کوتاه با صدور حکم ارتداد و ضرورت اعدام سلمان رشدي و ناشران مطلع از محتواي کفرآميز اين کتاب، انقلابي ديگر برپا کردند.

فتواي اعدام سلمان رشدي ناشي از اهانت نامبرده به قرآن و پيامبر اسلام(ص) بود و بدين ترتيب دو حکم ارتدادي که از سوي حضرت امام(س) صادر شده بود متعلق به دو معصوم غير امام بوده است.

حضرت امام(س) اگرچه در رساله خود، با تشريح شرايط ارتداد تأکيد کرده‌اند: «مسلمانى که به يكى از دوازده امام(ع) دشنام دهد يا با آنان دشمنى داشته باشد، نجس است» و بدين ترتيب يکي از عوامل ارتداد را مشروط به دشنام‌دادن به يکي از دوازده امام(ع) کرده بودند، اما با ارسال نامه تاريخي خود خطاب به محمد هاشمي در اواخر عمر شريف‌شان و صدور حکم ارتداد براي شهروندي که اوشين را در الگو بودن به حضرت زهرا(ع) ترجيح داده بود، به‌گونه‌اي اعلام کردند که اهانت به هر يک از چهارده معصوم(ع) حتي اگر از امامان دوازده‌گانه نباشد و جمله بيان‌شده، ظاهر دشنام‌گونه نيز نداشته باشد مي‌تواند مشمول حکم ارتداد شخص گوينده شود.

حضرت امام خميني(س) علاوه بر اين در يکي از ديدارهاي خود رسماً اعلام کرده بودند: «آنکه اسلام را مسخره مي‏کند اگر متعمّد باشد، مرتد فطري [يعني مسلماني است که کافر شده] است و زنش برايش حرام است؛ مالش هم بايد به ورثه داده بشود؛ خودش هم بايد مقتول باشد.» صحيفه امام خميني(س)، جلد 14، ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي

امام خميني(س) در کتاب تحريرالوسيله نيز در توضيح ارتداد فطري توضيح داده اند: «ارتداد فطري آن است که دست کم يکي از والدين شخص، پيش از انعقاد نطفه فرزند، مسلمان بوده باشد اما فرزند پس از سن بلوغ از اسلام خارج شود.»

از سوي ديگر، پايگاه اطلاع رساني دفتر مقام معظم رهبري نيز در توضيح اصطلاحات فقهي فتاواي معظم له در باب تعريف مرتد فطري از ديدگاه حضرت آيت الله خامنه اي آورده است:

«مرتد فطرى، كسى است كه هنگام انعقاد نطفه او پدر يا مادرش مسلمان بوده اند و خودش نيز مسلمان بوده وسپس مرتد شده است.»

در سؤال 337 از کتاب اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبري، در بخش "ولايت فقيه و حکم حاکم" نيز در پاسخ به پرسشي مبني بر اينکه «آيا مجازات‌هايى که براى مرتد و کفّار حربى وضع شده، از امور سياسى و مسؤوليت‌‏هاى رهبرى‏ است يا اينکه مجازات‌هاى ثابتى تا روز قيامت هستند؟»
ايشان در پاسخ به اين سؤال، طي فتوايي رسماً تأکيد کرده‌اند: «حکمِ شرعىِ الهى است.»

امام‌ جمعه‌ تهران، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در خطبه‌اي که ظهر تاسوعاي سال 1379 ايراد کردند نيز توضيح مبسوطي درباره صدور حكم‌ قتل‌ برخي‌ افراد از سوي‌ پيامبر(ص‌) در صدر اسلام بيان فرموده و در ادامه با اشاره به صدور حكم‌ ارتداد سلمان‌ رشدي‌ از سوي‌ حضرت‌ امام(س‌)، به ضرورت بيان صريح و آشکار حکم ارتداد اين قبيل افراد پرداختند.

حضرت آيت الله خامنه اي همچنين در خردادماه سال 1369 در ديدار جمعي از روحانيون، مسؤولان و اقشار مختلف مردم درباره ضرورت اجراي حکم سلمان رشدي مرتد، نويسنده کتاب آيات شيطاني تأکيد کردند: «حكم امام در مورد سلمان رشدي بر آيات الهي متكي است و همانند آيات الهي مستحكم و غير قابل خدشه است، اين مسأله راه حل ساده اي دارد و گرهي نيست كه باز نشود. سلمان رشدي يك مجرم است و حكم الهي بايد در باره ي او به اجرا درآيد. اين مجرم را بايد به دست مسلمانان انگليسي بدهند تا حكم الهي در مورد او اجرا شود. سلمان رشدي موجودي است كه بر حسب آيات الهي و احكام قطعي اسلامي به مجازات محكوم شده و اين حكم بايد در مورد او اجرا شود.»

در احکام اسلام آمده است که اگر مرتد فطری، مرد باشد علاوه بر برخی از احکام مدنی مانند فسخ پیمان نکاح و جدایی از همسر بدون نیاز به طلاق و تقسیم اموال بین ورثه، به اعدام محکوم است و توبه اش، از جهت ظاهری، پذیرفته نمی شود؛ یعنی اگر با اعتقاد و باور قلبی توبه کند، خدای متعال می پذیرد و نماز و عبادتش صحیح است اما بر جریان حکم اعدامش تأثیر ندارد. بر همين اساس بود که حضرت آيت الله خامنه‌اي، طي اطلاعيه‌اي که در سال 1369 در خصوص حكم اعدام نويسنده كتاب آيات شيطاني صادر کردند؛ خاطرنشان کردند: «حكم اسلام در مورد نويسنده كتاب آيات شيطاني همان‌گونه كه حضرت امام رضوان‌الله تعالي فرمودند "اگر توبه كند و زاهد زمان هم گردد" ثابت است و چنين تشبثـاتي كه با همياري بعضي افراد به ظاهرمسلمان صورت مي‌گيرد،‌ تغييري در اين حكم الهي نخواهد داد.»

رهبر معظم انقلاب اسلامي همچنين در بهمن ماه سال 1371 در ديدار علما، فضلا، طلاب و روحانيون، طي سخناني، حمايت دولت هاي اروپايي از سلمان رشدي مرتد را حاكي از توطئه غرب براي اهانت به اسلام دانسته و تصريح کرده بودند: «چگونه ممكن است دولت هاي اروپايي براي جانِ فرد مزدوري چون اين نويسنده مرتد دل بسوزانند؟»

اکنون و با تکيه بر تجربه بزرگ تاريخي از فتاواي امام خميني(س) درباره شهروند هتاک ايراني و سلمان رشدي، به نظر مي‌رسد "صدور حکم ارتداد" براي افراد مرتد، ابزاري قدرتمند در دست و قلم و بيان مراجع عظام تقليد است که مي‌تواند سرنوشت کافران و مرتدان و دشمنان اسلام و قرآن و اهل‌بيت(ع) را به دوزخ ختم کند و به نظر مي‌رسد با گستاخ‌تر شدن روزافزون دشمنان اسلام، اين ابزار از کارآمدي بيشتري نسبت به گذشته برخوردار شده است.

منبع: مشرق