استعفای غیرمنتظره ظریف: بازی سیاسی یا فشار برای سهم‌خواهی؟

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه خبری 598، خبر استعفای محمد جواد ظریف، رئیس شورای راهبری دولت، برای اصلاح‌طلبان و حامیان رئیس‌جمهور شوک‌آور بود. ظریف که وظیفه مشاوره به رئیس‌جمهور در انتخاب کابینه را بر عهده داشت، به‌طور غیررسمی از سمت خود کناره‌گیری کرد. این استعفا چند نکته قابل توجه دارد:

1. ظاهراً ظریف تجربه موفقی در استفاده از استعفا به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف خود دارد. او در دولت روحانی نیز سابقه چندین بار استعفا را دارد.

2. این استعفا به صورت رسمی و کتبی اعلام نشده و همچون گذشته، از طریق توییتر انجام شده است. این رویکرد می‌تواند یک بازی سیاسی با هزینه کم باشد که یا هدف او را محقق کند یا به حیات سیاسی‌اش در آغاز دولت چهاردهم پایان دهد.

3. شاید این استعفا نوعی "فرار به جلو" باشد که ظریف را از مسئولیت‌های مشاوره‌ای در تشکیل دولت چهاردهم دور می‌سازد و به او امکان می‌دهد تا از مسئولیت نتایج رای اعتماد مجلس به کابینه معرفی‌شده شانه خالی کند و بار سیاسی آن را بر دوش رئیس‌جمهور بیندازد.

4. بررسی اسامی معرفی‌شده برای کابینه نشان می‌دهد که یکی از دلایل احتمالی استعفای ظریف می‌تواند عدم تمکین رئیس‌جمهور به نظرات شورای راهبری تحت زعامت ظریف باشد. این استعفا شاید به عنوان اهرمی برای فشار به رئیس‌جمهور جهت پایبندی به قول‌های داده‌شده به شورای راهبری تلقی شود.

5. رفتار و شخصیت سیاسی ظریف چنین اقداماتی را غیرمنتظره نمی‌سازد. او همواره از استعفا و روش‌های سیاسی دیگر به عنوان ابزارهای خود استفاده کرده است. رئیس‌جمهور نفراتی را به صلاحدید خود انتخاب و معرفی کرده و این انتخاب اصولاً به شورای راهبری و ظریف که مسئولیت قانونی در این باره ندارند، مربوط نمی‌شود.

6. این اقدام ظریف می‌تواند هم به عنوان نوعی سهم‌خواهی و هم به عنوان خط و نشان کشیدن برای رئیس‌جمهور تلقی شود. اصلاح‌طلبان و اعتدالیون به قدرت بدنه اجتماعی رئیس‌جمهور اعتقاد ندارند و معتقدند که پیروزی او مدیون حمایت آنان است. بنابراین، انتظار دارند نقش بیشتری در دولت ایفا کنند و این استعفا می‌تواند آغاز فاصله گرفتن از دکتر پزشکیان و بازگشت به اهداف اصلی اصلاح‌طلبان باشد.

7. اگر استعفای ظریف به برخی از وزرای معرفی‌شده مربوط باشد، این امر نشان می‌دهد که یک جریان دیگر در درون دولت شکل گرفته است که خارج از چارچوب شورای راهبری عمل می‌کند. استعفای ظریف می‌تواند نتیجه این شکاف سیاسی میان حامیان رئیس‌جمهور باشد.

در نهایت، استعفای ظریف غیررسمی است و احتمال بازگشت او دور از انتظار نیست. بازگشت به دانشگاه نیز روشی است که بسیاری از مستعفیان و ناراضیان سیاسی در پیش می‌گیرند. امیدواریم این اتفاق رخ دهد. والسلام.