چراها و پاسخ های پشت پرده استعفای ظریف و خداحافظی با دولت چهاردهم

خبر برای اصلاح طلبان و حامیان رئیس جمهور شوک آور بود .محمد جواد ظریف رئیس شورای راهبری دولت که وظیفه مشاوره به ایشان برای انتخاب کابینه را داشت استعفا داد.این مطلب چند موضوع را در بطن خود دارد که باید به آن توجه نمود:

1- ظاهرا ایشان استعفاء دادن را تجربه ای موفق در پیشبرد کارهای خود دیده است . یادمان باشد که وی در دوران دولت روحانی هم سابقه استعفای چند باره را دارد .

2- استعفای وی حسب ظواهر رسمی و کتبی داده نشده و همچون روش جاریه ایشان به روش توئیتری اینکار را انجام داده است که یک بازی میانه سیاسی است که با کمترین هزینه یا هدف وی را تحقق می بخشد یا اینکه حیات سیاسی او را حداقل در ابتدای دولت چهاردهم خاتمه می دهد.

3- موضوع سومی که باید توجه داشت این است که شاید استعفای وی را بتوان نوعی سیاست فرار به جلو دانست که وی را از مسئولیت های مشاوره دادن ها در تشکیل دولت چهاردهم دور می سازد و راه را برای همان استراتژی "کی بود کی بود من نبودم" را میدانی سازد. چشم انداز سرنوشت سیاسی نفرات معرفی شده در مجلس بسیار ابهام آمیز و تایید صلاحیت ایشان محل تردید است لذا این استعفاء می تواند وی را از مسئولیت  نتایج رای اعتماد مجلس به این کابینه دور سازد و بار سیاسی آنرا کاملا متوجه شخص رئیس جمهور نماید.

4- نگاهی به لیست اسامی معرفی شده نشان می دهد که یکی از دلایل احتمالی استعفای ظریف می تواند این باشد که در این حرکت ، رئیس جمهور تمام و کمال به نظرات و نفرات شورای راهبری تحت زعامت ظریف  بطور کامل تمکین نکرده است در نتیجه استعفا را می توان نوعی اهرم فشار برای عملی ساختن این قول رئیس جمهور به تمکین از نظرات شورای راهبری دانست.

5- حرکات ، شخصیت سیاسی و رفتاری ظریف  این رفتارها را دور از انتظار نمی کند. وی برای حصول هدف خود از استفعاء و دیگر روشهای سیاسی را هیچوقت بایگانی نکرده که امروز هم از آن استفاده نکند . رئیس جمهور نفراتی را به صلاحدید خود انتخاب و معرفی کرده و این اصولا به شورای راهبری و شخص ظریف که مسئولیتی قانونی در این باره ندارد بر نمی گردد. شورای راهبری و رئیس آن اصولا شورایی درونی برای جریان پیروز انتخابات بوده و خود ظریف هم بارها تاکید کرده است که نقش مشاوره در انتخاب کابینه دارد در نتیجه انتخاب  شورای راهبری نیز در حد مشاوره می باشد.

6- این حرکت ظریف را می توان هم نوعی سهم خواهی و هم نوعی خط و نشان کشیدن برای رئیس جمهور دانست. سهم خواهی  از این جهت که اصلاح طلبان و اعتدالیون!  اعتقادی به بدنه اجتماعی رئیس جمهور ندارند و باورشان این است که این اصلاح طلبان بودند که وی را به پیروزی رسانده اند در نتیجه برای خود حقی فراتر از تنها انتخاب کابینه قائل هستند و این حرکت سلی می تواند آغازی باشد بر  گذر کردن از دکتر پزشکیان و بازگشت به نقش و اهداف اصلی خود اصلاح طلبان دانست . اما خط و نشان کشیدن را هم نباید از نظر دور داشت.استعفا معمولا برای دولتی ها همان نقش آبستراکسیون را ابفا می کند تا بتوانند با ضعیف کردن هدف اعتبار و مشروعیت آ« را مورد تردید قرار داد.حال این حرکت ظریف شاید بر این مبنا شکل بگیرد تا به مردم بباورانند که اگر ما و جریان ما نباشد رئیس جمهور منتخب ملت توان اداره امور را ندارد و باید تمام کارها با مشورت و همراهی ما باشد  و لاغیر

7- اگر استعفای ظریف را درباره برخی از وزیران معرفی شده قلمداد کنیم ، این امر نشان می دهد که جریان دیگری در درون دولت و حامیان آن شکل گرفته است( مجاهدین جمعه و مجاهدین شنبه و....)  که خارج از چارچوی شورای راهبری نظرات خود را به کرسی نشانده است لذا استعفای ظریف خروجی این گسل سیاسی در میان حامیان رئیس جمهور است.

8-البته باید اشاره ای هم به قانون انتصاب اشخاص در مناصب حساس و ماده دوم آن کرد که احتمالا می تواند مانعی جدی تر در برابر ادامه حضور ظریف و حتی دیگر معاونان رئیس جمهور باشد که باید منتظر بود و آخر کاراین استعفا و تبعات آنرا دید.

در مجموع ظریف غیر رسمی استعفا داده است که احتمال بازگشتش دور از انتظار نیست و بازگشت به دانشگاه هم روش همه مستعفیان و در راه ماندگان و ناراضیان سیاسی است که هر وقت همه چیز را از دست رفته ببینند می خواهند به دانشگاه برگردند که ما امیدواریم این اتفاق کاملا تحقق یابد. والسلام.