العالم، سران کشورهای عربی و غربی در طول چند ماه گذشته طرحها و ایدههای
مختلفی برای پایان دادن جنگ خودساخته در سوریه ارائه دادهاند که همه این
طرحها از سوی طرف سوری رد شده است که آخرین آن مربوط به طرح امیر قطر است
که توسط یک فرستاده عربی برای مقامات سوریه فرستاده شد، اما با پاسخ
تحقیرآمیز سوریها مواجه شد.
بر اساس این گزارش، دوست مشترك بين
امير قطر و رئيس جمهور سوريه كه او نيز يك رئيس عربي است گلهمندي امير قطر
را منتقل كرد مبني بر اينكه رئيس جمهور سوريه از هر گونه گفتگو با او
درباره اوضاع كشورش در مكالمه تلفني خودداري كرده و بشار اسد با اين رفتارش
گويا ميخواست به امير قطر بگويد كه نيازي به طرح تو ندارم بلكه به
عذرخواهي تو نياز است.
چند روز قبل بدور از نگاهها، تلاش قطر براي
كوبيدن درهای سوريه و بازگشت حداقلی از روابط بين دو كشور مجدداً صورت
گرفت. يك منبع آگاه به روزنامه الاخبار اعلام کرد كه چند روز قبل يك شخصيت
عرب به طور ناگهاني و غيرمنتظره وارد فرودگاه دمشق شد و وقت فوري از رهبري
سوريه خواست تا پيامي از دوحه با عنوان «طرح قطر براي حل بحران داخلي
سوريه» براي آن ارائه كند.
بر اساس این گزارش، طرح قطر از چند بند
تشكيل مي شود. نخست آشتي ميان دو كشور و پشت سرگذاشتن صفحه بحران بين دو
طرف و گشودن درها به روي مرحله جديدي از همكاري كه در چارچوب آن دوحه تلاش و
طرحي را براي حل بحران داخلي سوريه رهبري كند. دوم طرح قطر، نقشه راهي
متشكل از چند بند پيشنهاد ميكند كه مهم ترين آنها آوردن يك نخست وزير سني
از اخوان المسلمين در سوريه است، اينكه قطر مخالفان سوريه را به برگزاري
كنفرانسي در دوحه دعوت كند و قطر متعهد مي شود كه در اين كنفرانس فشاري
عليه مخالفان سوريه اعمال كند تا گفتوگو با نظام سوريه را بپذيرند.
اين
طرح بندهاي ديگري ارائه و پيشنهاد مي كند كه برخي تضمينها از نظام در
داخل سوريه براي مخالفان فراهم كند كه به نظام براي انتقال از فضاي درگيري
با نظام به فضاي گفتوگو و همكاري مثبت كمك ميكند.
دمشق پاسخ مختصر و يك كلمه اي به طرح دوحه داد و آن «نه» بود.
منابع
سوري مي گويند دمشق به نقش ميانجي قطر براي حل بحران سوريه چشم باور ندارد
بلكه اميدوار است كه قطر به صراحت اعلام كند كه از سياست مسلح كردن
مخالفان و همدستي با طرحها و برنامههاي خارجي براي ضربه زدن به ثبات
سوريه عقب نشيني كرده است و خارج از اين موضوعات، دمشق وقتي براي شنيدن هيچ
سخن ديگري از قطر ندارد.
اين منابع افزودند آشكار است كه دوحه به
نمايندگي از ديگر كشورها با اين پيام قصد دارد نبض سوریه را بسنجد و به
واكنش دمشق پي ببرد كه آيا با «طائف سوري» براي آشتي ملي همانند طائف
لبناني كه اوايل دهه نود قرن گذشته در عربستان براي متوقف كردن جنگ داخلي
لبنان صورت گرفت، موافقت مي كند.
اين منابع گفتند چند ماه پيش چنين
طرحي به طور تفصيلي از سوي كشورهاي عربي منطقه و غربي با ميانجيگري مسكو
به سوريه ارائه شده بود و دمشق نيز در آن موقع اين طرح را رد كرد. در اين
پشنهاد از نظام سوريه خواسته شد كه با حضور در كنفرانس «طائف سوري» در هر
كشوري كه نظام سوريه ميخواهد موافقت كند تا در اين كنفرانس اين نتايج بدست
آيد. تشكيل نظام سياسي جديد و توزيع قدرت براساس طايفهاي به طوري كه نخست
وزير مسلمان و از طايفه سني و رئيس مجلس نمايندگان از كردها يا مسيحيان و
رئيس جمهور از مسلمانان علوي باشد.
به گفته اين منابع، اين پيشنهاد
كه دمشق با آن مخالف است بارديگر از طريق طرح قطر كه چند روز پيش به دمشق
ارائه شد، مطرح شد تا شانس خود را براي عملي شدن آزمايش كند.
اين
منابع افزودند علل ديگري وجود دارد كه قطر را در اين لحظه به تلاش براي
ازسرگيري روابط خود با سوريه سوق مي دهد كه مهم ترين آنها اطمينان قطر از
اين موضوع است كه شانس سقوط نظام سوريه از طريق دخالت خارجي يا منطقهاي
نظامي يا انساني صفر و بلكه كمتر از صفر شده است. تركيه از پافشاري كشورهاي
خليج فارس بر آن براي ايجاد منطقه امن در سوريه طفره رفته است و انجام
دادن اين اقدام را به تامين پوشش بينالمللي و عربي و اسلامي علني منوط
كرده است و در زمينه اسلامي تركيه ميخواهد كه سازمان كنفرانس اسلامي
بيانيه اي صادر كند و از تركيه بخواهد دخالت و منطقه امن در سوريه ايجاد
كند.
منابع سوريه تاكيد كردند كه آمريكا ديگر به ادامه هرج و مرج
در سوريه به طور گسترده اهميت نميدهد و معتقد است كه سرنگوني نظام به
ايجاد جبهه سلفي اسلامي جديد در سوريه منتهي خواهد شد. يك منبع آگاه سوري
ميگويد آنچه در شبه جزيره سينا و افزايش فعاليت سلفي مسلح روي مي دهد
عملاً دولت باراك اوباما به ويژه فرماندهي ارتش آمريكا را آشفته و نگران
كرده است به طوري كه هفته گذشته در منطقه سينا تلاشي براي ربودن نظاميان
اسرائيلي از سوي گروهي در اين منطقه صورت گرفت اما با شكست مواجه شد و اين
تلاش علني نشد.
اين منابع به الاخبار گفتند كه در چند روز آينده
تلويزيون سوريه مصاحبه دهها خارجي را پخش خواهد كرد كه در درگیریهای اخیر
این کشور بازداشت شدهاند. آنها در كنار مخالفان مسلح در سوريه مي جنگيدند
و در ميان آنها افراد ليبيايي، يمني، كويتي، مصري وجود دارد.
اين
منبع آگاه سوري در پايان گفت استفاده برخي كشورها از گروههاي غير سوري در
سوريه فاش و بر همگان آشکار شده است. همچنين ناتواني از سرنگوني نظام براي
كساني كه اين برنامه را دارند، واضح و روشن شده و توطئه كم كم خنثي ميشود و
حمايت كشورها از آن از بين ميرود.