نگاهی دیگر به شکاف طبقاتی در ترکیه

به گزارش پایگاه خبری 598، به نقل از تسنیم: این روزها در ترکیه، مردم این کشور در حال سپری کردن تعطیلات 9 روزه عید سعید قربان هستند. تعطیلاتی که برای اولین بار در دهه‌های اخیر، با دو وضعیت عجیب و بی‌سابقه روبرو بود.

اول این که اغلب تجار و دامپروران ترکیه که ده‌ها هزار راس گوسفند و گوساله را برای فروش در بازار دام قربانی به غرب ترکیه برده بودند، با کامیون‌های خالی بازنگشتند و به خاطر پایین آمدن قدرت خرید مردم، دام‌ها روی دستان آنان ماند. دوم این که تحقیقات یک موسسه معتبر نظرسنجی در ترکیه، نشان داد که حتی تعطیلات طولانی 9 روزه هم کسی را ترغیب به سفر نکرد و جمعاً فقط 4 درصد از مردم حاضر شدند به مناسبت عید، برای دیدار با خانواده و اقوام خود به سفرهای داخلی و خارجی بروند.

اما با این حال، مقامات حزب عدالت و توسعه می‌گویند، مردم در رفاه و آرامش هستند و استفاده از کلمه «فقر»، نشان از رویکرد خصمانه و اغراق‌آمیز مخالفین دارد.

برخی از سران مرکز سیاست گذاری حزب عدالت و توسعه اعلام کرده‌اند که رزرو شدن تمام هتل‌های ترکیه نشانه رفاه و ثروت مردم است و هیچ ساحل و هتل و منطقه گردشگری شهری و روستایی، ظرفیت خالی ندارد. اما منتقدین استدلال روشن دیگری دارند که افزایش آمار فقرا در این کشور و شکاف طبقاتی بی‌سابقه را اثبات می‌کند.

وقتی آمارها، تلخی فقر را نمایان می‌کند

گورسل تکین از سران حزب جمهوری خلق که بیش از 15 سال نماینده مردم استانبول در پارلمان ترکیه بوده، درباره ارتباط ثروت و غنای مردم ترکیه و ظرفیت پر شده هتل‌ها و مراکز گردشگری، اظهار نظر کرد.

او با نشان دادن چند عدد و رقم، این واقعیت را اثبات کرد که پر شدن هتل‌های ترکیه نمی‌تواند راهی برای اثبات ثروتمند بودن مردم ترکیه باشد.

تکین گفته است: «بیایید این واقعیت را قبول کنید که در ترکیه، شکاف طبقاتی فاحش، نابرابری و بی‌عدالتی در توزیع درآمدها و منابع، بیداد می‌کند. برخی از سران آکپارتی، نرخ و آمار اشغال هتل‌ها را به عنوان سند اثبات فقرزدایی مطرح کرده‌اند! ولی بیایید روراست باشیم و بر اساس آمارهای وزارت فرهنگ و گردشگری درباره این موضوع صحبت کنیم».

گورسل تکین در ادامه درباره وضعیت اقتصادی ترکیه نوشته است: «جمعیت ترکیه چند نفر است؟ 85 میلیون نفر. حالا بگذارید ببینیم تعداد تخت کل هتل‌های ترکیه چه عدد و رقمی را نشان می‌دهد. طبق آمار وزارت فرهنگ و گردشگری، تعداد هتل‌های کشور 21 هزار و تعداد تخت هتل‌های ما 1 میلیون و 800 هزار تخت است. حالا فهمیدید چه خبر است؟ 1 میلیون و 800 هزار نفر از 85 میلیون نفر، یعنی چند درصد از کل جمعیت؟ در خوشبینانه‌ترین شرایط، حتی به 3 درصد هم نمی‌رسد. آن هم در شرایطی که شاید نیمی از این تخت‌ها در اختیار گردشگران خارجی است! پس ثروتمندترین 2 میلیون نفر به تعطیلات می‌روند و بقیه مردم آنها را از تلویزیون تماشا می‌کنند. شما سال‌ها خود را فریب داده‌اید و وانمود می‌کنید که اوضاع خوب پیش می‌رود. ولی کشور را به پرتگاه بردید و اوضاع را خراب کردید».

گورسل تکین در ادامه به این اشاره کرده که یک طبقه ثروتمند و متمکن در ترکیه شکل گرفته که رقمی بالغ بر 17 میلیون نفر در این طبقه می‌گنجند. این یعنی 20 درصد از جمعیت 85 میلیون نفری ترکیه.

نکته جالب اینجاست که این سیاستمدار ترکیه بر اساس آمار و ارقام بانک مرکزی، اثبات کرده که طبقه اغنیای 20 درصدی مورد نظر، از هر اسکناس یکصد لیره‌ای درآمدها در ترکیه، 50 لیره را در جیب می‌گذارد و بقیه را به مردم عادی می‌دهد. یعنی یک اسکناس یکصد لیره‌ای در ترکیه به این شکل تقسیم می‌شود: 50 لیره سهم یک جمعیت 17 میلیون نفری و 50 لیره نیز برای یک جمعیت 68میلیون نفری!

گزارش اقتصادی روزنامه سوزجو چاپ آنکارا نشان می‌دهد که سال به سال به تعداد فقرای ترکیه افزوده شده است. در سال 2021 میلادی، 4 میلیون 400 هزار خانوار، با استفاده از دریافت کمک‌های تامین اجتماعی و حمایت از فقرا، نیازهای غذایی خود را رفع می‌کردند.

اما این آمار در سال 2023 میلادی به 4 میلیون و 900 هزار خانوار افزایش یافت. تنها در عرض سال 2023 میلادی 190 هزار نفر به آمار فقرای ترکیه افزوده شد. از سوی دیگر حقوق ماهانه میلیون‌ها شهروند ترکیه حتی زیر خط گرسنگی است و خرید غذا برای بخش بزرگی از جمعیت این کشور بسیار دشوار است.

مهمترین مشکل ترکیه چیست؟

یک نظرسنجی میدانی جدید در ترکیه انجام شده تا در مورد «مساله شناسی» اجتماعی مردم، گزارش روشنی به دست دهد. لازم به یادآوری است که در سالیان قبل، بسیاری از شهروندان مردم ترکیه، موضوعاتی همچون اقدامات ضدامنیتی گروه‌های تروریستی، اختلافات سیاسی احزاب، دوقطبی سیاسی و اجتماعی و فساد مالی را در صدر لیست مشکلات کشور قرار می‌دادند.

اما نظرسنجی اخیر که در 26 استان ترکیه انجام شده، نتایج متفاوتی به دست داده است. در این نظرسنجی از شرکت کنندگان پرسیده شد: به نظر شما مهمترین مشکل ترکیه در حال حاضر چیست؟ پاسخ‌ها از قرار زیر است:

1.افزایش قیمت محصولات غذایی 26.7 درصد.

2.افزایش قیمت اجاره بها و مسکن: 11 درصد.

3.قیمت بالای برق، گاز طبیعی و آب: 8.1 درصد.

4.قیمت بالای سوخت: 7.2 درصد.

5.تورم بالا 7.0 درصد.

6.بیکاری: 5.5 درصد.

7.بی عدالتی 5.4 درصد.

8.نرخ بهره بالای تسهیلات بانکی 4.4 درصد.

9.کمبود امکانات تحصیلی 4 درصد.

10.نرخ بالای مالیات 3.1 درصد.

11.شکاف طبقاتی و نابرابری اجتماعی 2.5 درصد.

12.کسری حساب جاری 1.7 درصد.

13.اسراف در نهادهای دولتی 1.3 درصد.

14.از بین رفتن ارزش‌های اخلاقی 1 درصد.

15.در همه حوزه‌ها مشکل داریم 5.2 درصد.

16.ترکیه مشکل خاصی ندارد 1.1 درصد.

17.نظری ندارم 2.6 درصد.

توزیع درآمد بین جمعیت ترکیه به چه شکلی است؟

آمارها نشان داده که تقسیم جمعیت ترکیه بر اساس 5 گروه 20 درصدی، به شکل زیر است:

الف) 20 درصد پایین: این بخش از جمعیت ترکیه در سال 2013 میلادی، می‌توانست سهم 6.2 درصدی داشته باشد اما در سال 2022 به 5.9 درصد کاهش یافت.

ب) 20 درصد دوم از پایین به بالا: سهم این بخش که در سال 2013 میلادی 10.9 درصد بود، ولی در سال 2022 به 9.8 درصد کاهش یافت.

ج) 20 درصد سوم یا میانی: سهم این بخش که در سال 2013 معادل 15.2 درصد بود، در سال 2022 به 14.7 درصد کاهش یافت.

د) 20 درصد چهارم: سهم این بخش که در سال 2013 میلادی 21.7 درصد بود در سال 2022 به 20.5 درصد کاهش یافت.

ه) 20 درصد ثروتمند: سهم این بخش که در سال 2013 میلادی 45.9 درصد بود، در سال 2022 به 49.8 درصد افزایش یافت.

تحقیقات ویژه درباره گزارش نابرابری درآمد و فقر که توسط اداره تحقیقات Emek Research EMAR منتشر شده، نشان دهنده این است که نرخ فقر به 21.7 درصد رسیده و نابرابری درآمدی در ترکیه، بالاتر از میانگین کشورهای اتحادیه اروپا است.

علاوه بر این، مشخص شده که حتی 15 درصد از کارمندان ترکیه فقیر هستند. چرا که ترکیه سومین کشور اروپایی با کمترین حداقل دستمزد است. بر اساس داده‌های یورو استات، اگرچه حداقل دستمزد در ترکیه با مقرراتی که در ژانویه سال 2024 انجام شد معادل 450 یورو است، اما از بسیاری از کشورهای اروپایی بسیار عقب است. پنج کشور با کمترین حداقل دستمزد عبارتند از آلبانی، بلغارستان، مونته نگرو، صربستان و ترکیه.

همه اینها در حالی است که جودت ییلماز معاون رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده که تیم اقتصادی دولت انتظار دارد تا اواسط سال 2025 میلادی، تورم در این کشور تک رقمی شود.