بعد از مرگ والدین برای آنان چه کنیم؟

به گزارش پایگاه خبری 598، مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «احترام به پدر و مادر و عاق والدین به همراه پیامدهای دنیوی و اخروی آن در روایات معصومین علیهم السلام» پرداخت که متن آن بدین شرح است:

وظیفه انسان است که به پدر و مادر احترام بگذارد و در این زمینه روایات فراوانی داریم کسانی که به والدین خود ظلم می کنند و احترام نمی گذارند دچار عاق والدین می شوند و عاق یکی از گناهان کبیره است.

پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله می‌فرمایند: «اِیّاکُمْ وَعُقُوقَ الْوالِدَیْنِ، فَاِنَّ رِیحَ الْجَنَّةِ تُوجَدُ مِنْ مَسیرَةِ اَلْفَ عامٍ وَ لایَجِدُها عاقٌّ وَلاقاطِعُ رَحِمٍ/ کسی که عاق والدین شود بوی بهشت به او نمی رسد بهشتی که بوی آن از مسافت هزار ساله به مشام می‌رسد».

حضرت در روایتی دیگر می‌فرمایند: کسی که پدر و مادر خود را اذیت کند مرا اذیت کرده است و هر کس مرا اذیت کند خدا را اذیت کرده است و هر کس خدا را اذیت کند خداوند او را لعن می کند و کسی را که خدا لعن کند سعادتمند نخواهد شد.

حضرت فرمودند: « فَلْیَعْمَلْ اَلْعَاقُّ مَا شَاءَ اَنْ یَعْمَلَ، فَلَنْ یَدْخُلَ اَلْجَنَّةَ/ عاق والدین هر عملی می خواهد بکند ولی هرگز داخل بهشت نخواهد شد».

امام صادق علیه‌السلام نیز فرمودند: «مَن نَظَرَ إلی أبَوَیهِ نَظَرَ ماقِتٍ و هُما ظالِمانِ لَهُ، لم یَقبَلِ اللّه ُ لَهُ صلاةً / کسی که به پدر و مادر خود غضبناک بنگرد در حالی که پدر و مادر ظلم به فرزند کرده باشند نمازش مورد قبول نیست».

ما حق اعتراض نداریم؛ آنها اگر نبودند ما هم نبودیم؛ پدر و مادر به واسطه زحمت فراوانی که در بزرگ کردن ما کشیده اند بر گردن ما حق دارند و احترام به آنها واجب است.

روایت هست در زمان نبی اکرم صلی الله علیه و اله، کسی از اصحاب مریض شد و اصحاب به حضرت گفتند: یا رسول الله فلان جوان مریض شده است، ایشان فرموند: به عیادت او برویم، آمدند به عیادت و دیدند حالشان بد است و در حال احتضار است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله فرمودند: بگو اشهد ان لا اله الا الله، جوان صورت برگرداند و دو مرتبه حضرت فرموند و آن فرد دوباره روی برگرداند. حضرت پرسید این جوان مادر دارند؟ اصحاب گفتند: بله یا رسول الله، فرمودند: بگویید مادرش بیاید.

رسول خدا به مادر آن جوان فرمودند: این پسر شماست، مادر گفت: بله.

فرمودند: رابطه بین شما چگونه بود؟ مادر گفت: شش سال است با هم صحبت نمی‌کنیم. حضرت فرموند: به فرزند خود رحم کن وگرنه بی ایمان از دنیا خواهد رفت.

مادر گفت: یا رسول الله حلالش کردم. حضرت تلقین کردند و آن جوان شهادتین را گفت؛ مادر وقتی راضی نبود نتوانست شهادتین بگوید.

ما باید غلام پدر و مادر باشیم خیر و برکت در این است، ما غافل هستیم خیلی از مشکلات به خاطر عدم رضایت والدین از ماست انسان مواظب باشد که پدر و مادر مثل افراد دیگر نیستند.

یکی از بزرگان می‌گفت اغلب جوانان که مبتلا به گرفتاری و مریضی و فقر هستند به خاطر بی احترامی به والدین است، جوانان مواظب باشند این پدر و مادر چه زحمات و بی خوابی هایی کشیده اند زمانی که شما حتی قدرت راندن مگسی را نداشتید حالا که به لطف آنها بزرگ شدید بی احترامی می کنید؟!

پیغمبر اکرم صلی الله علیه و اله فرموند: بین کسی که عاق والدین می شود وکسانی که ادعای خدایی کرده اند فقط یک درجه فاصله هست.

امام هادی علیه‌السلام فرمودند: کسی که عاق والدین شود همیشه اموالش کم است و دچار فقر است، دوم اینکه در اجتماع آبرو ندارد و سوم اینکه عمرش کوتاه شود و ذلت و بدبختی دامنش را می‌گیرد.

من در تفسیر البرهان روایتی دیدم که مفصل است و خلاصه اش را می گویم.

روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله دیدند پیرمردی دست یک جوان زیبایی را گرفته و به سوی او می آیند؛ وقتی رسیدند پیرمرد به پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله عرض کردند: یا رسول الله این پسر من است و دارایی او بسیار است، لکن خرج مرا نمی دهد. من گرفتار هستم و توانایی کار کردن ندارم.

حضرت این جوان را موعظه کردند؛ جوان گفت: یا رسول الله من پول ندارم حضرت صد درهم دادند و فرمودند برو ولی پشیمان می‌ شوی، به پدر خود رسیدگی کن، یک ماه بعد دوباره پیرمرد با جوان نزد پیامبر آمدند و حضرت آن جوان را موعظه کرد و باز هم جوان گفت پول ندارم؛ پیغمبر صد درهم به او عطا کردند؛ ماه بعد دوباره نزد پیامبر آمدند و حضرت فرمود: به پدر خود رسیدگی کن تو هر چه داری از دعای اوست، جوان دوباره به دروغ گفت ندارم، پیغمبر فرمود: برو ولی امشب نیاز تو از پدرت بیشتر خواهد شد.

جوان رفت و در راه کسی به او خبر داد که سیلی آمد و تمام گوسفندان تو را هلاک کرد و کسی دیگر به او خبر داد تمام شتران تو با یک طوفان از بین رفتند، کشت و زرعی که داشت به وسیله آتش سوزی از بین رفت.

این جوان به انبار آذوقه رفت و دید تمام خرماهای انبار را آفت زده است، جمعی از مردم آمدند و همه خرماها را به بیابان ریختند و شبانه مردم به نزد جوان آمدند و مطالبه مزد کردند و جوان به سراغ پول هایش رفت؛ اما دید که همه پول هایش غصب شده و مجبور شد اثاث منزل را در مقابل مزد بدهد. شب که شد خودش و خانواده اش نان شب نداشتند بخورند.

پس باید به والدین خود رسیدگی کنید اگر خودت گرسنه هستی و پدر و مادرت را سیر کنی نزد خدا اجر و قرب خواهی داشت.

بعضی آسوده هستند که پدر و مادر من فوت کرده اند و من در زمان حیاتشان به آنها خدمت و احترام کردم؛ به خاطر رضایتشان در زمان حیات مغرور نباش، زمانی که فوت کرد به وصیت آنها عمل نکردی و پدر و مادر خود را فراموش کرده‌ای، یادی از آنها نمی کنی، سر قبرشان نمی روی و این باعث عاق شدن می شود.

باید بعد از مرگ به والدین خود رسیدگی کنید، قرآن برایشان بخوانید و ثواب اعمال خود را به آنها هدیه کنید، طلب مغفرت برایشان کنید، ذکر خیر کنید تا مردم برای آنها طلب مغفرت کنند و همه این کارهای خیر که هدیه می کنید برای آنها اثر دارد.