حمله موشکی به «نواتیم» چگونه ترمز بی‌بی را کشید؟

به گزارش پایگاه خبری 598، متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده است: پس از گذشت دو هفته از حمله ترکیبی موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، اکنون به نظر می‌رسد که با انتشار ابعاد تازه‌ای از این حمله، می‌توان ادعا کرد که کیفیت حمله بالستیکی ایران به این پایگاه راهبردی حتی در تصمیم نتانیاهو در خودداری از حمله تلافی‌‌‌جویانه به خاک ایران موثر بوده است. پایگاه هوایی نِواتیم متعلق به نیروی هوایی اسرائیل در 15 کیلومتری جنوب شرقی شهر بئرشبع در صحرای نقب قرار دارد. این پایگاه عظیم با سه باند با طول‌‌‌های مختلف پروازی میزبان جت‌‌‌های رادارگریز اف 35، هواپیماهای ترابری، هواپیماهای تانکر و هواگردهای شناسایی و تشخیص الکترونیکی است.

درباره اهمیت این پایگاه صحبت زیاد شده و تکرار مجدد آن، موضوع این مطلب نیست اما پس از آنکه سخنگوی ارتش اسرائیل حمله 25 فروردین ایران را به این پایگاه کم‌اهمیت و جزئی اعلام کرد، این رسانه‌های آمریکایی بودند که از قول منابع آگاه اعلام کردند، ضربات موشکی ایران چیزی بیش از «ضربات جزئی اعلام‌شده از سوی اسرائیل بوده است». ما اکنون می‌دانیم که یکی از باندها با صدمه جدی مواجه شده، یکی از هواپیماهای پهن‌پیکر اسرائیلی از نوع سی 130 (که البته این نوع هواپیماها کاربردهای شناسایی – الکترونیکی هم دارد) آسیب دیده و همچنین یک آشیانه اف 35 و یک انبار قطعات یدکی نیز منهدم شده‌اند. در ابتدا، تعداد موشک‌های برخورد کرده به پایگاه مذکور 3 فروند، سپس 5 فروند و بعد 9 فروند اعلام شد. رسانه‌های غربی احتمالا با توافق مقامات پنتاگون با انتشار قطره‌ای اطلاعات قصد دارند تا یک نکته را به مقامات اسرائیل گوشزد کنند «اگر آمریکا کمک نمی‌کرد چیزی از پایگاه نواتیم باقی نمی‌ماند».

اما چرا می‌توان این نظریه را مطرح کرد که حمله به نواتیم نتانیاهو را از پاسخ جدی باز داشت؟ پاسخ تقریبا مشخص است. از مجموع پرتابه‌های ایران 120 فروند بالستیک بوده‌اند و رهگیری این نوع موشک‌ها به دلیل شیوه حرکت بسیار سخت است. اگرچه سایر موشک‌ها را هواپیماهای جنگی اسرائیل و متحدانش، سامانه گنبد آهنین یا حتی فلاخن داوود می‌توانند (با‌ درصد زیاد) از بین ببرند، اما این تجهیزات در برابر موشک بالستیک ناتوان از انهدام (و حتی رهگیری) هستند. موشک‌های بالستیک ایران (حتی انواع قدیمی‌تر) از لحظه پرتاب، ظرف دو دقیقه از جو خارج شده، 9 دقیقه خارج از جو به حرکت خود ادامه می‌دهند و در یک دقیقه آخر با سرعت 6تا 8 برابر صوت به سمت هدف حرکت می‌کنند. اسرائیل دربرابر این نوع موشک‌ها در عمل با محدودیت مواجه است.

تنها سامانه ارو (یا همان پیکان) قادر به درگیری با این نوع موشک‌هاست؛ چرا که این سامانه به دلیل لانچرهای کم‌تعداد، با محدودیت تعداد موشک مواجه است. اطلاعات ارتش آمریکا نشان می‌دهد که اگر حمایت ناوشکن‌های آمریکایی مستقر در مدیترانه از «نواتیم» نبود، احتمالا بیش از 20 موشک به این پایگاه اصابت می‌کرد. ناوشکن‌های آمریکایی مذکور با موشک‌های استاندارد 3 چند موشک بالستیک ایران را در دقیقه آخر مورد اصابت قرار دادند و موجب آسیب کمتر به پایگاه شدند.

دوباره به شب 25 فروردین باز‌گردیم. اگر ایران حمله را از قبل اطلاع نمی‌داد، به‌جای موشک‌های قدیمی‌تر از فتاح 2 یا خیبر‌شکن و خرمشهر استفاده می‌کرد و تعداد موشک‌ها را دو برابر می‌کرد، چه رخ می‌داد؟ باز هم پاسخ مشخص است. اسرائیل تعدادی از بهترین دارایی‌های خود نظیر هواپیماهای شناسایی و پیش‌اخطار گلف استریم، سوخت‌رسان‌های 707 و از همه مهم‌تر بخشی از اف35‌ها را از دست می‌داد. پس قدرتی برای حمله متقابل به ایران نمی‌یافت. واقعیت این است که نیروی هوایی اسرائیل برای حملات کوتاه و پر‌تعداد تجهیز شده و برای حمله به کشوری در 1200 کیلومتری تجهیزات کافی ندارد. اسرائیل تنها از 39 فروند اف 35 برخوردار است و نباید از یاد برد که سایر تجهیزات این کشور رادار‌گریز یا استیلت نیستند. این تعداد هواپیما برای یک حمله بزرگ کافی نیستند. اسرائیل مشکل کمبود سوخت‌رسان دارد و اگر 707‌های سوخت‌رسانش را که تنها 7 فروند هستند، از دست دهد حتی قادر به یک حمله محدود به ایران نیز نیست. (به همین دلیل هم بخشی از آنها را به آلمان فرستاد تا از دسترس ایران دور باشد.)

هواپیماهای اسرائیلی می‌توانند هزاران حمله به اهدافی در شعاع 200 کیلومتری خود را انجام دهند اما برای حمله به ایران اصلا توانمندی کافی ندارند. حمله ایران به نواتیم به نتانیاهو نشان داد که هرگز بدون آمریکا حریف جدی برای ایران نیست. ایران بیش از 17پایگاه هوایی، صدها پایگاه موشکی با هزاران سیلوی پرتاب دارد و حمله به چنین اهدافی نیاز به هزاران بمب‌افکن و صدها تانکر سوخت‌رسان دارد. اگر قرار باشد که ایران سه پایگاه اصلی اسرائیل را زیر بارانی از موشک بالستیک بگیرد، در کمتر از یک هفته توان هوایی این کشور به کمتر از نصف کاهش می‌یابد.

به نظر می‌رسد که در کنار فشار بایدن برای خودداری اسرائیل از حمله مستقیم به خاک ایران، گزارش فرماندهان ستاد مشترک ارتش اسرائیل (که اتفاقا در کابینه جنگ او نقش اساسی دارند) در ممانعت از حمله جدی اسرائیلی‌ها تاثیر جدی داشته است. سال‌ها قبل یک افسر ارشد سیا در دولت اوباما گفته بود که اسرائیلی‌ها مایلند تا آخرین سرباز آمریکایی با ایران بجنگند، آنها علاقه‌ای به درگیری طولانی نظامی با ایران ندارند. این عملیات به ایران نیز نشان داد که حمایت آمریکا از اسرائیل بی‌چون و چرا نیست و اگر ایران حتی به اسرائیل حمله‌ای قانونی داشته باشد و در جهت کاهش تنش با آمریکا پیش رود، حتی از نتانیاهو و کابینه جنگ‌طلب او نیز کاری ساخته نیست. باید به انتظار ماند و دید که در آینده چه اطلاعات بیشتری از پیامدهای حمله موشکی ایران منتشر خواهد شد.

* علی غفوری