تاریخچه کودهای آلی و شیمیایی در ایران

به گزارش پایگاه خبری 598، به نقل از شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان قم: مهندس زند مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان قم در خصوص تاریخچه کودهای آلی و شیمیایی در ایران گفت: تا اوايل دهه 70 شمسي ميزان كل كود مصرفی 5/2 ميليون تن برآورد شده بود و كليه برآوردهاي پس از آن بيانگر نياز بيشتر به كود در كشور ميباشد، كه با افزايش اطلاعات و جمع بندي هاي دقيق تر نسبت به حاصلخيزي خاك ها اين مقدار به واقعيت نزديكتر شده است.

اما طي ساليان گذشته يك روند كلي افزايش مصرف كودهاي شيميائي را شاهديم. بدين ترتيب كه مقدار مصرف كود از دهه 40 با مقدار 6/14 هزار تن عنصر غذايي به 5/1535 هزار تن عنصر غذايي در سال 1387 رسيده يعني طي اين دوران اين مقدار 104 برابر شده است. عمده كودهاي مصرفي در ابتدا كودهاي نيتروژني و فسفري بوده و در سالهاي اخير ميزان مصرف كودهاي پتاسيمي نيز افزايش نشان مي دهد همچنين از اواسط دهه 1370 ميزان مصرف عناصر كم مصرف يا ريزمغذي نيز افزايشي معادل چهار برابر را نشان میدهد.

مهندس زند گفت: تحليل 50 ساله روند تغييرات سطح زير كشت، وضعيت منابع آب، غذاي مورد نياز آتي و نرخ رشد جمعيت دشواري افزايش سطح زيركشت و نياز به تمركز بر توليد در واحد سطح را تأئيد نمود. اين امر فشار بيشتر بر منابع خاك را در پی داشته و عدم لحاظ ان در سياست گذاري هاي كلان دستيابي به توليد پايدار و امنيت غذا را به مخاطره مياندازد. بدين ترتيب اهميت توجه به حاصلخيزي خاك به عنوان كليد پايداري بيش از پيش آشكار ميگردد.

از آنجاكه كود شيميايي، آلي و زيستي همچنان مهمترين عامل حاصلخيزكننده خاك بشمار ميآيد، مصرف بهينه كود و تغذيه متعادل گياه از مهمترين دغدغه هاي بخش كشاورزي است.

وی افزود : به نظر ميرسد تنها نوع كود رايج در كشاورزي ايران كودهاي آلي بوده، كودهاي شيميائي تا سال 1324 در اين كشور ناشناخته بوده و خواص و نتايج استفاده از آنها تا قبل از اين سال روشن نبوده است . بنگاه  شیمیایی در اين سال وابسته به وزارت كشاورزي وقت تأسيس شد و با همكاري كارخانجات سم سازي كرج تأسيس 1309 به توليد چند نوع كود شيميائي پرداخت (شركت خدمات حمايتي، 1385) محصولات اصلي اين كارخانه عبارت بود از سالانه 4 تا 5 هزار تن سوپرفسفات، پودر استخوان، و نيترات پتاسيم . پنج سال بعد نخستين واردات كودهاي شيميائي به كشور گزارش شده كه بالغ بر250 تن(  100 تن سولفات آمونيوم، 100 تن نيترات آمونيوم، و 50 تن سوپرفسفات تريپل) بوده است.  اين مقدار در سال 1334 به 481 تن رسيده كه شامل 176 تن واردات بخش دولتي و 305 تن واردات بخش خصوصي بوده است. مقدار مصرف كود شيميائي كشور، كه در سال 1324 در حدود 100 تن سوپرفسفات تريپل بوده، در سال 1371 به بيش از يك ميليون تن كود فسفري و نزديك به يك ميليون تن كود نيتروژني رسيد . مجموع مصرف  اين دو نوع كود درسال زراعي 81-1380در حدود 3.215.000 تن بود

مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان قم گفت : با اجرای اقدامات آموزشی و ترویجی میزان مصرف انواع کودهای کشاورزی از ابتدای دهه 90 ، روند صعودی به خود گرفت، اما به علت تغییر نرخ ارز تخصیصی از رسمی به نیمایی، از ابتدای سال ۱۳۹۹ قیمت کودهای مذکور، پنج برابر شد و در نتیجه، میزان مصرف کودهای فسفاته و پتاسه مجدداً کاهش یافته و با مقادیر توصیه شده توسط مراکز تحقیقاتی فاصله بیشتری پیدا کرده است.