«بهره‌وری» لازمه رقابت در دنیای پررقابت امروزی

به گزارش پایگاه خبری 598؛ روز بهره‌وری و بهینه‌سازی مصرف، بهانه‌ای برای تكرار اهمیت استفاده مؤثر و مطلوب از زمان، امكانات، سرمایه، فرصت ها و نیروی انسانی در جهت تولید، بهینه‌سازی مصرف و در نتیجه، رسیدن به رشد و شكوفایی همه جانبه اقتصادی و اجتماعی در جامعه است.

بهره‌وری می‌تواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد. اگر می خواهیم در دنیای پر رقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم، لازم است به بهره‌وری بالایی برسیم؛ زیرا ایستادگی و تداوم حیات در صحنه جهانی، سرعت و دقت افزون‌تری می‌طلبد.

بهره وری در لغت معنای بهره‌بر، سودبرنده و كامیاب و همچنین به مفهوم راندمان و بازده است. در تعریف مفهومی بهره‌وری؛ استفاده مطلوب، موثر و بهینه از همه لحظه‌ها، مجموعه امكانات، ظرفیت‌ها، پتانسیل‌ها، سرمایه‌ها، نیروها و منابعی است كه به انسان برای رسیدن به رشد و شكوفایی همه جانبه كمك می‌كند. در واقع انسان با بیشترین استفاده از كمترین امكانات به بهره‌وری بالایی دست می‌یابد.

با توجه به آنکه در سه دهه اخیر، شاهد تحول های بزرگ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از جمله انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، توطئه‌های استکبار جهانی و همچنین بلایای طبیعی متعدد بوده و فرصت‌های بسیاری را از دست داده‌ایم، باید برای جبران ویرانی‌ها، گرفتاری‌ها و رفع تنگناهای موجود، زمان را به همراه حفظ کیفیت و کمیت به بند بکشیم. البته این مسئله جز با توجه به اصل بهره‌وری، شدنی نیست، وگرنه رقابت های آینده، طومار هر کشوری را در هم خواهد پیچید.

در حال حاضر، در برخی کشورهای توسعه یافته با وجود محدودیت منابع، سرمایه‌گذاری‌های فراوانی در راه بهبود بهره‌وری در سطح ملی، منطقه‌ای، بخشی، سازمان ها، مؤسسه‌ها و حتی افراد انجام می‌گیرد. آنان پیشرفت روزافزون خود را مرهون توجه به اصل بهره‌وری می‌دانند.

بهره‌وری بدنبال چیست؟

از اهداف مهم بهره‌وری می‌توان به کاهش هزینه‌ها، افزایش تولید و خدمات، افزایش کیفیت و استفاده بهینه از زمان اشاره کرد. بهره‌وری بدون ارتقای کیفیت، امری بیهوده است. افزایش کیفیت می‌تواند شامل بهبود امور مادی نظیر تولید کالا و خدمات و بهبود شرایط کار، و امور معنوی مانند بهبود شیوه زیستن، عبادت و اجرای احکام الهی باشد. در اسلام به افزایش کیفیت توجه ویژه‌ای شده است، به گونه‌ای که خداوند در آیات نورانی قرآن کریم، بارها انسان را به انجام بهترین‌ها دعوت می‌کند.

از دیگر اهداف مهم بهره‌وری، کاهش هزینه است. دین مبین اسلام در موارد فراوانی به مؤمنان سفارش می‌کند از منابع در اختیارشان درست استفاده کنند تا با پیشگیری از خسارت‌های احتمالی، هزینه‌ها را کاهش دهند. اسلام با سفارش به استفاده معتدل از منابع، می خواهد از اسراف که هزینه فراوانی به افراد تحمیل می‌کند، جلوگیری کند تا هزینه‌های اضافی، در موارد ضروری‌تر و مهم‌تر به کار گرفته شود.

مفاهيم، نكات و پيام‌هاي بهره‌وری

به لحاظ عدم آگاهي كامل افراد جامعه از مفاهيم بهره‌‌وری بعضا برداشت‌‌های نادرستي از بهره‌وري و بهبود آن می‌شود، بطور مثال عده‌ای بهره‌‌وری را به ‌عنوان سخت‌‌تر كار كردن مي‌دانند در صورتیكه معنا و مفهوم بهره‌وری در ارتباط با كار كردن چيز ديگری است. بهره‌‌وری را مي‌توان هوشيارانه و آگاهانه‌تر كار كردن بيان كرد نه سخت تر كار كردن!

اگر سازمانی بخواهد به بهبود بهره‌‌وری مستمر و پايدار دست يابد بايد برای بهره‌وری و بهبود آن اهميت استراتژيك  قائل شود و به بهبود بهره‌وری به عنوان يك فرايند مديريتی نگاه كند. چون فرايند مديريتی، فرايندی مستمر، پيوسته و پايدار بوده و هنگامي ‌كه شكل گرفت به طور مداوم و لاينفك به عملكرد سازمانی تبديل می‌شود و برخلاف برنامه به يك دوره زمانی خاص محدود نمی‌شود.

هميشه اين باور وجود دارد كه هر فرد در حالت عادی دارای استعداد‌ها، قابليت‌ها و ظرفيت‌هایی از قبيل: خلاقيت، نوع‌آوری، ابتكار، اختراع، مديريت، رشد و ترقي و همچنين ويژگي‌های خاصی می‌باشد كه بر اثر پرورش و آموزش‌های صحيح و مناسب مي‌توان اين استعدادها، قابليت‌ها و ظرفيت‌ها را به مرحله ظهور رساند و موجب رشد و بهبود بهره‌وری نيروی انسانی گرديد. بنابراين از جمله مهم‌ترين ابزارهای رشد و بهبود بهره‌وری توجه به آموزش و پرورش هدفمند نيروی انسانی می‌باشد.

سعادت، خوشبختي و بهروزی هر ملتی وابسته به كار و تلاش همه اقشار جامعه می‌باشد و بهره‌وری معياری برای ارزيابی عملكرد اين فعاليت‌ها و تلاش‌ها در بخش‌هاي مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. بر اين اساس طبيعی است جوامعی كه مردمی سخت‌كوش و فعال و تلاشگر دارند از بهره‌‌وری بالایی برخوردار خواهند بود.

فلذا ضرورت بحث «بهره‌وری» قبل از اين كه به ‌عنوان يك شاخص اقتصادی و يا عامل توسعه مطرح شود يك فرهنگ است. برای اين كه بهره‌وری در يك جامعه پايگاهی پيدا كرده و ماندگار شود و در متن عقايد و سنت‌ های بومی ريشه بدواند، بايد نه تنها به عنوان يك معيار اقتصادی صرف، بلكه به ‌عنوان يك انديشه و تفكر قلمداد شود.