رئیس جمهور قانون جدید انتخابات مجلس را ابلاغ کرد + جزئیات

به گزارش پایگاه خبری 598، حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که در جلسه علنی یکم مرداد ۱۴۰۲ مجلس تصویب شد و سوم مرداد هم به تأیید شورای نگهبان رسید را برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ کرد.

در متن نامه رئیس جمهور به وزارت کشور آمده است: «در اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ یکم مرداد ماه ۱۴۰۲ مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۴۰۲/۰۵/۳ به تایید شورای نگهبان رسیده و طی نامه ای به مجلس واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ می‌شود.»

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی پنجم مرداد در نامه‌ای به رئیس جمهور، قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی را ارسال کرده بود.

با این ابلاغ، انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ در سراسر کشور بر مبنای قانون جدید مصوب مجلس برگزار خواهد شد.

جزئیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس

طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی ناظر بر سیاست‌های کلی انتخابات ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری است که این سیاست‌ها در سال ۹۵ از سوی ایشان ابلاغ شد.

تبلیغات انتخاباتی

در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس یکسری اصلاحات و تغییرات در تبلیغات انتخاباتی انجام و تبلیغات به روزرسانی شده است. در این طرح پیش بینی‌های لازم برای تبلیغات انتخاباتی انجام شده است.

همچنین در این طرح به موضوعات مرتبط با تخلفات انتخاباتی، جرائم انتخاباتی و جلوگیری از خرید و فروش رأی اشاره شده است و راهکارهایی برای ارتقای آگاهی‌های عمومی درباره موضوع انتخابات در نظر گرفته شده است که صدا و سیما و دیگر رسانه‌ها مسئولیت مهمی در این زمینه دارند.

 نوع و شیوه تبلیغات در زمان انتخابات در بخش فضای مجازی هم در این طرح لحاظ شده است؛ هر داوطلب می‌تواند یک ستاد انتخاباتی مجازی به صورت تارنمای اینترنتی داشته باشد و موظف است که نشانی و مشخصات دقیق درگاه و همچنین مسئول آن را به فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه و هیئت استانی بررسی تبلیغات اعلام و پیوند آن را در سامانه‌ای که وزارت کشور اعلام می‌کند، ثبت کند.

سازوکار فعالیت‌های انتخاباتی در فضای مجازی

 نامزد موظف است پیوند سایر درگاه‌های مجازی قانونی مانند پیام‌رسان اجتماعی را در تارنمای مذکور قرار دهد. کلیه تبلیغات و فعالیت‌های انتخاباتی نامزد در فضای مجازی تنها در این تارنما و درگاه‌های معرفی‌شده صورت می‌پذیرد. وزارت کشور موظف است پس از تأیید ستادهای مجازی، پیوند این ستادها را از طریق سامانه خود به تفکیک حوزه انتخابیه در دسترس قرار دهد، به گونه‌ای که عموم مردم به سهولت بتوانند برای آشنایی با داوطلبان و سوابق آنان به این سامانه مراجعه کنند.

 مشارکت احزاب در انتخابات

 مشارکت فعالیت احزاب در انتخابات هم در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس لحاظ شده است. به عبارت دقیق در انتخابات برای هر یک از نامزدها و یا عنوان فهرست احزاب، شناسه منظور می‌شود. رای‌دهنده می‌تواند عنوان فهرست یا اسم نامزد یا نامزدهای مدنظر خویش و یا شناسه آن‌ها را در برگ رأی درج کند. همچنین ارتقای شایسته‌گزینی از طریق اصلاح شرایط داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی مورد توجه قرار گرفته است و این نکته بسیار مهمی است و باعث می‌شود افراد شایسته و نمایندگانی در طراز جمهوری اسلامی ایران انتخاب شوند.

افزایش زمان رسیدگی به صلاحیت داوطلبان از ۶۰ روز به ۱۳۴ روز

در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس فرصت بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات از سوی شورای نگهبان افزایش یافته است. ثبت درخواست متقاضیان شرکت در انتخابات به عنوان نامزد و دریافت مدارک لازم قبل از ثبت نام لحاظ شده است. در قانون فعلی انتخابات مجلس شورای اسلامی زمان بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس ۶۰ روز است، اما در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی زمان بررسی صلاحیت داوطلبان ۱۳۴ روز پیش‌بینی شده است تا شورای نگهبان فرصت مناسبی برای بررسی صلاحیت‌ها داشته باشد.

به عبارت دقیق‌تر در قانون فعلی دو ماه یا ۶۰ روز فرصت بررسی صلاحیت داوطلبان مجلس بود، اما در این طرح این مدت افزایش یافته است. در واقع، در موضوع ثبت نام انتخابات مجلس یکسری اصلاحات مدنظر قرار گرفته است.

در حال حاضر و مطابق با قانون فعلی، ثبت نام داوطلبان انتخابات مجلس یک مرحله‌ای است و چند ماه قبل از برگزاری انتخابات انجام می‌شود، اما در طرح جدید «پیش ثبت‌نام» هم وجود دارد و داوطلبان انتخابات مجلس باید پیش ثبت‌نام کنند و اگر این کار را انجام ندهند، ثبت نام اصلی هم از آنان انجام نخواهد شد.

فرصت ۴ ماهه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها

 با توجه به اینکه در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس زمان ثبت نام داوطلبان را چند ماه قبل از ثبت نام اصلی در نظر گرفتیم، داوطلبان باید زودتر اسناد و مدارکی را که لازم است، ارائه دهند و این اتفاق باعث خواهد شد که شورای نگهبان بیش از چهار ماه فرصت بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس را داشته باشد. از سوی دیگر این اقدام باعث می‌شود تا مردم هم بتوانند شناخت کامل و بیشتری از داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی داشته باشند.

پاسخگو بودن مراجعی که از آنها درباره داوطلبان استعلام به عمل می‌آید

 در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس، پاسخگو بودن مراجعی که از آنها درباره داوطلبان استعلام به عمل می‌آید، پیش بینی شده است. الکترونیکی شدن مراحل مختلف انتخابات هم مورد توجه قرار گرفته است که باید ببینیم در صحن مجلس نمایندگان درباره آن چه پیشنهاداتی می‌دهند.

 اصلاح فرآیند تشکیل هیأت‌های اجرایی

اصلاح فرآیند تشکیل هیأت‌های اجرایی هم در طرح مذکور آمده است. در قانون فعلی فقط در شهرستان‌ها و حوزه‌های انتخابیه تشکیل هیأت‌های اجرایی را در زمان انتخابات وجود دارد، اما در طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس نیاز است که در وزارت کشور هم هیأت‌های اجرایی تشکیل شود تا نظارت عامی در مجموعه وزارت کشور با حضور قوه قضائیه و دیگر معتمدان صورت گیرد.

 پیش‌بینی مشارکت احزاب در انتخابات مجلس را هم در این طرح آمده است که با تصویب طرح، احتمالا باید در تعرفه‌ها هم تغییراتی ایجاد شود تا مشارکت احزاب در بخش انتخابات مجلس افزایش یابد.

پیش ثبت نام دواطلبان نمایندگی مجلس

یکی از تفاوت های قانون جدید انتخابات مجلس این است که از دواطلبان نمایندگی در قوه مقننه پیش ثبت نام صورت می گیرد. به این نحو که وزارت کشور از ۷۰ تا حداکثر ۱۰۰ روز قبل از شروع ثبت نام الکترونیکی دستور شروع فرایند انتخابات را می دهد و داوطلبان ظرف مدت ۷ روز باید مدارک خود را تحویل دهند تا دستگاه های ذی ربط استعلامات مربوطه را انجام دهند.

 وزارت علوم و فناوری مدارک تحصیلی را بررسی می کند، سازمان امور استخدامی استعفای افراد را تایید می کند و دادستانی کل سوابق قضایی افراد را استعلام خواهد کرد. بنابراین پیش ثبت نام انتخابات دوره دوازدهم مجلس مرداد ماه انجام می شود.

با انجام پیش ثبت نام، اشکالات در مدارک و سوابق قضایی پیش از ثبت نام اصلی بررسی می شود و به داوطلب گفته می شود که ثبت نام اصلی را انجام ندهد که مهر رد صلاحیت نخورد و برای حضور در پست های دیگر به مشکل نخورد. از سوی دیگر با این اقدام از ازدحام در روز ثبت نام اصلی و رد صلاحیت های گسترده به دلیل نواقص مدارک و سوابق جلوگیری می شود.

داشتن ۵ سال سابقه اجرایی، آموزشی و پژوهشی یا قضایی

داشتن ۵ سال سابقه اجرایی، آموزشی و پژوهشی یا قضایی از جمله مواردی که در این دوره از انتخابات باید با ارائه گواهی معتبر لحاظ شود.

وزارت کشور و شورای نگهبان موظف شدند تا سوابق داوطلبان را روزانه به مراجع ذی صلاح از جمله سازمان اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات، سازمان ثبت احوال، فراجا و قوه قضائیه ارسال کنند تا این مراجع ظرف ۱۰ روز نسبت به پاسخ اقدام کنند.