شرایط بهره‌مندی نوه دختر از مستمری پدربزرگ و مادربزرگ

به گزارش پایگاه خبری 598، به نقل از باشگاه خبرنگاران، محمدحسن زدا در پاسخ به اینکه «آیا نوه می‌تواند تحت کفالت پدر و مادر بزرگش قرار بگیرد؟» اظهار کرد: طبق رأی دیوان عدالت اداری به تازگی نوه اناث (دختر) با داشتن شرایط می‌تواند حقوق پدربزرگ یا مادر بزرگ مرحوم خود را دریافت کند. شرط هم این است که نوه دختری مجرد بوده و هیچ منبع درآمدی نداشته باشد.

وی در توضیحات تکمیلی خود گفت: تا کنون رویه این بود که فرزندان اناث می‌توانند از مستمری پدر و مادرشان استفاده کنند. تعبیر سازمان تامین اجتماعی در ۴۰ سال گذشته این بود که فقط «فرزند» مشمول می‌شود، اما اخیرا دیوان عدالت به این موضوع ورود کرد و گفته است «نوه» هم جزو فرزندان محسوب می‌شود و اگر شرایط لازم را داشته به استناد اینکه فرزند محسوب می‌شود، مزایای تامین اجتماعی بر او هم قابل تسری است. این موضوع ۱۸ آبان از سوی سازمان تامین اجتماعی نیز بخشنامه شده است.

این کارشناس حوزه تامین اجتماعی درباره شرایط سنی گفت: شرط برخورداری از مستمری این است که نوه دختر، مجرد باشد و دوم اینکه تمکن مالی نداشته باشد. محدودیت سن در اینجا مطرح نیست و ۲۵ درصد مستمری استحقاقی به نوه تعلق می‌گیرد.

موسوی، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در ۱۸ آبان ماه سال جاری، در راستای اجرای نامه مورخ پنجم خرداد ۱۴۰۰ رئیس دیوان عدالت اداری منضم به دادنامه شماره ۱۵۷ مورخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر "استحقاق نوادگان اناث مشمولین قانون تأمین اجتماعی (اعم از کارکنان دولت و مشمولین قانون کار) به دریافت حقوق وظیفه اجداد" بخشنامه‌ای با عنوان «الحاق و اصلاح بند‌هایی از تلخیص و تجمیع بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و دستور‌های اداری حوزه بازماندگان» صادر و ابلاغ کرده است که در آن به برخی اصلاحیه‌های مرتبط با موضوع فوق اشاره می‌شود:

بازماندگان واجد شرایط: نوادگان اناث متوفی مشروط بر اینکه اولا فاقد شغل و شوهر بوده و ثانیا احراز شود تحت کفالت اجداد خود بوده‌اند، جزو بازماندگان واجد شرایط خواهند بود. (متن الحاقی به بند ۸ فصل سوم)

نحوه تقسیم سهام: میزان مستمری هر نواده اناث بیمه شده متوفی در هر صورت معادل ۲۵ درصد مستمری استحقاقی بیمه شده است. (متن الحاقی به بند ۲‌-۱۸ فصل پنجم)

فرآیند بررسی و چگونگی احراز شرایط بازماندگان

- با عنایت به صدور دادنامه شماره ۱۵۷ مورخ ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر "استحقاق نوادگان اناث مشمولین قانون تأمین اجتماعی (اعم از کارکنان دولت و مشمولین قانون کار) به دریافت حقوق وظیفه اجداد" این افراد به شرط نداشتن شغل و شوهر و صرفاً در صورتی که محرز شود تحت کفالت اجداد خود بوده‌اند می‌توانند از مزایای مستمری بازماندگان به‌واسطه فوت اجداد خود بهره‌مند شوند.

- برقراری اولیه مستمری نواده اناث منوط به تایید و مجوز کمیته ستادی "بررسی احراز شرایط جهت بهره مندی از مزایای مستمری" است.

- ادعای نداشتن شغل (درآمد ناشی از اشتغال) و شوهر با رویت اصل شناسنامه متقاضی و اعلام کتبی نوادگان اناث پس از ثبت در دفتر واحد اجرایی مربوطه طبق فرم اصلاحی مربوط، و یا تکمیل ادعا و تعهدنامه فرزندان و نوادگان اناث در سامانه خدمات غیر حضوری سازمان اخذ و سپس جهت تعیین صحت ادعای مطروحه و همچنین احراز شرایط کفالت اجداد در کمیته متناظر "بررسی احراز شرایط جهت بهره‌مندی از مزایای مستمری" واحد اجرایی بررسی می‌شود.

- در صورت تایید مراتب عدم وجود شغل (درآمد ناشی از اشتغال)، شوهر و همچنین احراز کفالت نواده توسط اجداد ادعا شده (حین الفوت و در مقطع زمانی درخواست) در کمیته متناظر "بررسی احراز شرایط جهت بهره‌مندی از مزایای مستمری" واحد اجرایی، (مطابق فرم پیوست شماره ۸) مراتب به اداره کل استان ارجاع خواهد شد. اداره کل مربوطه نیز ضمن تکمیل فرم مربوط با عنوان کمیته استانی وضعیت کفالت و عدم وجود شغل و شوهر نواده را بررسی و در صورت تایید موضوع، مراتب جهت تعیین تکلیف نهایی به اداره کل مستمری‌ها ارسال می‌شود.

‌-پس از تایید و صدور مجوز اولیه برقراری مستمری بازماندگان نواده اناث توسط کمیته ستادی، در صورت خروج نواده مذکور از عداد مستمری بگیران، چنانچه متقاضی مجددا به علت حصول شرایط قانونی مربوطه امکان بهره‌مندی از مزایای مستمری را داشته باشد، در این حالت نیازی به بررسی موضوع در کمیته استانی و ستادی "بررسی احراز شرایط جهت بهره مندی از مزایای مستمری" نبوده و صرفا با اخذ درخواست و ادعای فقدان شغل و شوهر و تایید مراتب صحت ادعای نامبرده و همچنین پایداری کفالت نواده اناث توسط کمیته متناظر "بررسی احراز شرایط جهت بهره مندی از مزایای مستمری" واحد اجرایی، بهره مندی مجدد از مستمری اجداد امکان پذیر است.

- جهت استمرار پرداخت مستمری به نوادگان اناث؛ ادعای نداشتن شغل و شوهر می‌تواند به صورت تعهدنامه غیرحضوری فرزندان و نوادگان اناث اخذ شود. نظر به عملیاتی شدن دریافت اطلاعات ازدواج و طلاق‌/حیات و ممات از سازمان ثبت احوال به صورت سیستمی، بررسی سالیانه صحت استحقاق پرداخت مستمری به نوادگان اناث از طریق ابزار‌های تعبیه شده باید انجام شود.

- به منظور اطمینان از احراز شرایط متقاضیان خارج از کشور جهت بهره‌مندی از مزایای تعهدات بلندمدت مقرر در قانون تأمین اجتماعی اخذ تعهدنامه عدم ازدواج و اشتغال فرزندان و نوادگان اناث خارج از کشور در بازه‌های زمانی سالیانه که به تایید سفارت جمهوری اسلامی ایران و یا کارگزاری‌های رسمی سازمان رسیده باشد الزامی است. در خصوص نوادگان اناث خارج از کشور پس از اخذ تعهد نامه و آدرس این افراد، جهت اطمینان از پایداری کفالت آن‌ها توسط اجداد خود می‌بایست موضوع به صورت سالیانه توسط اداره کل امور بیمه شدگان تایید شود.

مستفاد از دادنامه شماره ۱۳۵ مورخ ۲۱ اردیبهشت ۹۴، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، بازنشستگی نوادگان اناث (دریافت مستمری بازنشستگی از هر یک از صندوق‌های بیمه و بازنشستگی) در تداوم و استمرار اشتغال ایشان محسوب شده، لذا مانع احراز شرایط جهت بهره‌مندی از مستمری بازماندگان در قانون تأمین اجتماعی خواهد بود، بنابراین چنانچه نواده اناث مستمری بگیر که در حال پرداخت حق بیمه به صورت اختیاری، زنان خانه دار، دانشجویان است، شرایط لازم جهت بهره مندی از مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی را احراز کند، از تاریخ برقراری مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی مشارالیها، پرداخت مستمری بازماندگان به وی فاقد موضوعیت خواهد بود.