به گزارش پایگاه خبری 598، روزنامه اصلاح طلب آرمان نوشت: منطقه خاورمیانه با در اختیار داشتن حدود 60 درصد از تولیدات و ذخایر گازی جهان و بیش از 40 درصد از تولیدات و ذخایر نفت جهان بهعنوان منطقهای پر اهمیت و شاهراهی برای همه کشورهای دنیا محسوب میشود و از همینرو است که طی سالها و حتی دهههای گذشته نیز این منطقه همواره دستخوش تحولات مختلفی از قبیل جنگهای مختلف بوده است. قدرتهای فرامنطقهای نیز که منافع خود را در این منطقه جستوجو کردهاند همواره به انحای مختلف سعی در تاثیریگذاری و نفوذ در این منطقه برای پیشبرد اهداف خود داشتهاند. به طور مشخص آمریکا، روسیه و چین 3 کشوری هستند که در تحولات سالهای گذشته منطقه تاثیرگذار بودهاند.
به گزارش آرمان ملی آنلاین در همین راستا اگر نگاهی به تحولات سالهای گذشته بیندازیم و به طور معین بحران سوریه را مورد بررسی قرار دهیم خواهیم دید که این مساله باعث جولان روسیه و آمریکا بهعنوان قدرتهای فرامنطقهای بوده است. این در حالی است که هر چند چینیها بهعنوان دیگر قدرت فرامنطقهای در سالهای گذشته تاثیرات پر رنگی نداشتهاند اما از سال گذشته تاکنون آنها نیز بهعنوان یک قدرت اقتصادی بزرگ به صف بازیگران تاثیرگذار و نقشآفرین در تحولات منطقهای اضافه شدهاند.
نگاهی به توافق 25 ساله ایران و چین و توافق چند ده میلیارد دلاری چین با عربستان مؤید این امر است. با این حال با خروج آمریکا از منطقه پس از ماجرای افغانستان قدرتهای شرقی حوزه نفوذ و تاثیر بیشتری یافتهاند و درصدد بر آمدهاند تا ارتباطات عمیق و گستردهتری با کشورهای به خصوص عرب منطقه داشته باشند. چه اینکه در میانههای سال گذشته رئیسجمهور چین با حضور در نشست شورای همکاری خلیجفارس همگرایی خود با کشورهای منطقه را اعلام کرد و حتی در گامی پیشتر موضع امارات متحده عربی مبنی بر حاکمیت بر جزایر سهگانه ایرانی تنب کوچک، تنب، بزرگ و ابوموسی را نیز تایید و از ایران خواست با آنها همکاری کند.
هر چند که چینیها در سفر به تهران اظهارات خود را تصحیح و از مقامات کشورمان عذرخواهی کردند، اما اصل موضوع یعنی همگرایی چین با کشورهای عربی بر سر جای خود ثابت ماند. حال پس از گذشت یکسال گویا روسها مسیر طی شده از چینیها را ادامه دادهاند و نعل به نعل اظهارات را نیز تکرار میکنند. جالب اینکه قدرتهای شرقی در نشست با اعراب مواضع آنها را تقویت کرده و در نشست با ایران نیز مواضع کشورمان را تقویت میکنند، اما واقعیت این است که آنها صرفا در پی منافع خود هستند و در این میان محتمل است که با هر کشوری دست دوستی بدهند. البته پر واضح است که کشورهای منطقه اعم از ایران و اعراب نیز نگاه به شرق خود را تقویت کنند و ارتباطات خود را با چین و روسیه افزایش دهند.
نشست مشترک
دوشنبه 19 تیرماه مسکو میزبان نشست مشترک وزیران خارجه روسیه و 6 کشور جنوب خلیجفارس بود. به روایت پایگاه خبری الخلیج هدف از این نشست، تقویت همکاری و افزایش تعامل بین کشورهای عضو شورای همکاری و روسیه بوده است. چنانکه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در این نشست گفت: تداوم همکاری بین کشورهای حاشیه خلیجفارس و مسکو اهمیت بسیاری دارد. جاسم البدیوی، دبیرکل شورای همکاری هم ضمن پایبندی به کشورهای عضو این شورا به تقویت روابط با روسیه و حل و فصل اختلافات، درباره رابطه با جمهوری اسلامی ایران گفت: روابط تاریخی با ایران داریم و همیشه دست صلح ما به سوی این کشور دراز است. این در حالی است که روز گذشته بیانیه پایانی این نشست منتشر شد.
در بیانیه پایانی نشست مشترک وزیران خارجه روسیه و 6 کشور جنوب خلیجفارس در مسکو آمده است: «وزیران شرکت کننده در نشست از همه تلاشهای مسالمتآمیز از جمله ابتکار دولت امارات و تلاشهای این کشور برای دستیابی به حل مسالمتآمیز مساله جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از طریق مذاکرات دو جانبه با ایران یا دادگاه بینالمللی عدالت، براساس قواعد حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل متحد برپایه مشروعیت بینالمللی حمایت میکنند.» نکته اینجاست که ایران و روسیه با یکدیگر روابط راهبردی دارند؛ اما با این حال لاوروف، وزیر خارجه روسیه بیانیه ضد ایرانی شورای همکاری خلیجفارس را تایید و حمایت میکند. البته پیش از این نیز چنین مواضعی از سوی روسها دیدهایم. در همین راستا روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه مطالب مندرج در بیانیه مشترک کشورهای شورای همکاری خلیجفارس و روسیه در خصوص جزایر سه گانه ایرانی را مردود دانست. ناصر کنعانی اظهار داشت: این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته و صدور اینگونه بیانیهها با روابط دوستانه ایران و همسایگان مغایرت دارد. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر استمرار سیاست حسن همسایگی و احترام متقابل، توسعه و ثبات منطقه را مسئولیت جمعی کشورهای منطقه میداند.
تمایل کشورهای منطقه به قدرتهای شرقی
یک کارشناس مسائل منطقه در خصوص نشست مسکو و بیانیه پایانی ضد ایرانی آن اظهار داشت: اظهاراتی که در بیانیه پایانی شورای همکاری خلیجفارس آمده چیز چندان تازهای نیست و کشورهای شورای همکاری خلیجفارس چه در نشستهای داخلی و چه در نشستهای بینالمللی مساله جزایر سه گانه را مطرح میکنند. احمد دستمالچیان به «آرمان ملی» گفت: زمانیکه آقای شی.جی.پینگ، رئیسجمهور چین نیز در عربستان حضور یافت، این مساله در بیانیه پایانی دو کشور وجود داشت. اما آنچه که مهم است امارات با تکرار این موضوع میخواهد در راستای حاکمیت بر جزایر سه گانه ایرانی رویهسازی کند و در سایه تکرار حقی در این رابطه پیدا کند. سفیر اسبق کشورمان در لبنان و اردن افزود: ایران بارها تاکید کرده که این جزایر ایرانی است و هیچگونه دخل و تصرفی از سوی هیچ کشوری را نخواهد پذیرفت و اعمال حاکمیت میکند. وی ادامه داد: من معتقدم ایران تا کنون در این خصوص سیاست انفعالی را داشته در حالی که این درست نیست و باید در عرصه سیاسی و بینالمللی باید حالت تهاجمی داشته باشد و ادعای ناحق امارات را هزینهساز کند. دستمالچیان تصریح کرد: در شرایطی که آمریکا نقش موثر قبلی خود را ندارد طبیعی است که کشورهای منطقه به سمت قدرتهای شرقی تمایل پیدا کنند.
مساله جزایر 3 گانه برای ایران راهبردی است
یک کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص نشست روسیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس بیان کرد: با توجه به اینکه نشست شورای همکاری خلیجفارس با حضور روسیه و بیانیهای که علیه ایران و جزایر سه گانه منتشر شده نشان میدهد که روسیه پس از چین دنبال نفوذ در کشورهای عرب حوزه خلیجفارس است. با توجه به اینکه روابط ایران و روسیه روابط کاملا پایدار در حوزههای سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی است انتظار نمیرفت که روسیه بیانیه غیرواقعی کشورهای حوزه خلیجفارس را تایید کند و در کنار این کشورها قرار گیرد. حسن هانیزاده به «آرمان ملی» گفت: با توجه به اینکه مساله جزایر 3 گانه برای ایران مساله راهبردی است ایران تحت هیج شرایطی نمیپذیرد که مساله جزایر سه گانه بهعنوان ابزار فشار علیه ایران قرار بگیرد.