‌اقدامات دولت در فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماسی و نقش‌آفرینی در تحولات منطقه‌ای

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه خبری 598، برای ارزیابی عملکرد و بررسی میزان موفقیت یک دولت در عمل به وعده‌هایش، در ابتدا باید وضعیت و شرایط آغاز فعالیت آن را شناخت و پس از آن به تبیین اقدامات صورت گرفته پرداخت.

‌خط‌مشی دولت سیزدهم، پرهیز از حاشیه‌ها و تمرکز بر کار و تلاش برای حل مشکلات بوده است، اما با توجه به گذشت‌ نزدیک به دو سال از فعالیت دولت و به منظور ارزیابی دقیق عملکرد و اقدامات صورت گرفته، تشریح شرایط کشور در زمان شروع به کار دولت ضرورت دارد.

در آغاز فعالیت دولت سیزدهم به دلیل وضعیت نامناسب فروش نفت ( 300 تا 400 هزار بشکه در روز) و عدم دسترسی به درآمد حاصل از آن به علت تحریم‌ها، درآمدهای دولت کاهش یافت‌ و این امر کسری شدید بودجه و به دنبال آن افزایش سرسام آور تورم را اجتناب ناپذیر کرده بود.

‌در این راستا دولت یکی از اولویت‌های راهبردی خود را فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماسی و نقش‌آفرینی در تحولات منطقه‌ای و جهانی تعیین کرده و سیاست‌ همسایه محور، آسیامحور و  دیپلماسی فعال اقتصادی را در راس اقدامات خود قرار داده است.

* توسعه روابط با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز

بر همین اساس در راستای توسعه روابط با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، یکی از اقدامات دولت حل و فصل مشکل بدهی کشور به ترکمنستان و تبدیل این معضل چند ساله به مبنای همکاری در حوزه تجاری و انرژی در خلال سفر رئیس جمهور به عشق آباد بوده است.

در سفر رئیس شورای مصلحت خلق ترکمنستان به ایران در خرداد 1402 نیز چندین توافقنامه همکاری و در سفر رئیس جمهور تاجیکستان به تهران چندین موافقنامه به امضا رسید که توسعه قابل توجه روابط 2 کشور را به دنبال داشته است.

* توسعه روابط با چین

از دیگر اقدامات دولت، توسعه روابط با چین بوده که طی سفرهای متعدد مسئولان 2 کشور اسناد متعدد راهبردی فی مابین به امضا رسید و مهم ترین آن آغاز اجرایی شدن سند همکاری‌های راهبردی 25 ساله 2 کشور در سفر وزیر امور خارجه به چین بوده است، نتیجه دیپلماسی اقتصادی با چین، ادامه افزایش خرید نفت از ایران توسط چین و درآمدزایی برای کشور بوده است.

 * توسعه روابط اقتصادی با روسیه

توسعه روابط اقتصادی با روسیه در قالب امضای موافقتنامه احداث خط آهن آستارا- رشت با هدف فعال سازی مسیر ترانزیتی شمال-جنوب و پیگیری مسیرهای جدید برای مبادلات مالی میان 2 کشور نظیر مبادلات تهاتری، استفاده از ارزهای ملی 2 کشور و راه‌اندازی سامانه جایگزین سوئیفت صورت گرفته است.

* عضویت در سازمان‌های بین المللی

دولت سیزدهم تلاش می‌کند با عضویت در سازمان‌های بین‌المللی هم روابط سیاسی و هم روابط اقتصادی خود را گسترش دهد، از جمله این موارد می‌توان به تصویب عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای در بیست و نهمین اجلاس سران شانگهای در دوشنبه، پایتخت این کشور در 26 شهریور 1400 به عنوان عضو اصلی نهم اشاره کرد.

از دیگر اقدامات دولت، رایزنی با کشورهای عضو بریکس برای عضویت کشور در این نهاد و ارسال درخواست عضویت در بریکس با هدف تنوعی در دسترسی به امکانات و ابزارهای بین‌المللی با هدف تامین نیازهای اقتصادی، پولی و مالی بوده است.

* توسعه روابط با کشورهای قاره آفریقا و آمریکای لاتین

 در راستای تقویت همکاری با کشورهای قاره آفریقا و آمریکای لاتین، سفرهای متعدد مقامات عالی‌رتبه ایران به کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین صورت گرفته است که در جدیدترین مورد می‌توان به سفر رئیس‌جمهور به 3 کشور آمریکای لاتین (ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا) اشاره کرد.

دولت برای بهبود و تقویت روابط با کشورهای آفریقایی در اسفند 1401، اقدام به برگزاری کنفرانس بین‌المللی همکاری‌های اقتصادی و علمی ایران و آفریقا در تهران کرد که 10 کشور آفریقایی در آن شرکت کردند.

وزیر نفت با هدف تقویت همکاری‌های نفتی به چند کشور آمریکای لاتین از جمله ونزوئلا و نیکاراگوئه سفر کرد و در جریان این سفر 8 یادداشت تفاهم و قرارداد همکاری به امضا رسید.

* دیپلماسی فعال اقتصادی

دولت سیزدهم در زمینه دیپلماسی افتصادی، 23 کمیسیون مشترک اقتصادی با کشورهای هدف در تهران یا پایتخت های کشورهای مذکور برگزار کرده است، در این راستا، 149 هیات اقتصادی به خارج اعزام شده و 41 هیات اقتصادی خارجی در ایران حضور یافته‌اند. بیش از 370 سند مختلف به ویژه در حوزه اقتصادی با کشورهای مختلف یا مورد مذاکره قرار گرفته یا به امضا رسیده است‌.

دولت در این زمینه، حدود 100 شرکت صادرکننده ایرانی در حوزه‌های مختلف تجاری به نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور معرفی کرده و کارسازی تجاری برای آن‌ها انجام داده است؛ همچنین رایزنان و کارشناسان اقتصادی به بخش اقتصادی سفارتخانه‌ها اختصاص یافته است.

همچنین با هدف افزایش رشد مبادلات تجاری با بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای همسایه، اتاق بازرگانی ایران در برخی کشورها دفتر ایجاد کرده است.

ایجاد بازارچه‌های مرکزی در مرز مشترک با پاکستان، ترکیه، افغانستان و حتی امضای تفاهم‌نامه میان استانداری کرمانشاه با اقلیم کردستان عراق در خصوص بازگشایی بازارچه مرزی تیله‌کوه با کشور عراق از دیگر اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم در دوره 2 ساله فعالیت آن است.