شبیخون مرگ های زمستانی اروپا

به گزارش پایگاه 598، به نقل از همشهری: «شوخی بدی بود!» این واکنش وزیر انرژی اسپانیا به طرح پیشنهادی هفته گذشته کمیسیون اروپا برای تعیین سقف قیمت گاز در قاره اروپاست.

نشست اخیر وزرای انرژی اتحادیه اروپا برای تعیین قیمت گاز در شرایطی به دلیل مخالفت برخی از اعضا بدون نتیجه پایان یافت که نگرانی ها نسبت به تبعات انسانی بحران انرژی در این قاره در زمستان پیش رو بالا گرفته است.

بحث بر سر اعمال یا چگونگی تعیین سقف قیمت گاز به موضوعی تنش زا در بلوک اتحادیه اروپا تبدیل شده است. اکنون اختلاف عمده میان اسپانیا، بلژیک، لهستان، ایتالیا و یونان است که بر تعیین سقف قیمت گاز تأکید دارند و تهدید کرده اند درصورتی که بسته اقدامات اضطراری، یک برنامه عملی برای جلوگیری از جهش قیمت انرژی را شامل نشود از دیگر تصمیم های بروکسل در این زمینه حمایت نخواهند کرد. این گروه پیشنهاد کمیسیون اروپا مبنی بر ۲۷۵یورو برای هر مگاوات ساعت را پیشنهادی مسخره خوانده اند که اجرایی نیست.

در سوی دیگر، جمع کوچک اما قدرتمندی قرار دارند که توسط آلمان، بزرگ ترین اقتصاد اتحادیه اروپا، رهبری می شوند. آلمان به همراه هلند، سوئد و فنلاند استدلال می کنند که تعیین سقف قیمت باعث می شود تا انگیزه مردم برای صرفه جویی کاهش پیدا کند، شرکت های ارائه دهنده گاز به دنبال مشتری های دیگری بروند و در نهایت امنیت انرژی اروپا با تهدیدی جدی مواجه شود. اکونومیست نوشته: «فریب اخبار خوش چند هفته گذشته در اروپا را نخورید؛ اینکه قیمت گاز از تابستان پایین تر آمده، اینکه زمستان معتدلی در پیش خواهیم داشت و اینکه مخازن گاز اروپا پر است! چراکه تهدیدهای بحران انرژی همچنان پابرجاست. قیمت گاز ۶برابر بیشتر از میانگین بلندمدت آن است. اگر روسیه فعالیت آخرین خط لوله عملیاتی انتقال گاز به اروپا را متوقف کند، برای پر کردن ذخایر گاز اروپا در سال ۲۰۲۳ باید به فکر چاره بود.»

فراتر از جبهه های جنگ اوکراین

انرژی در دست روسیه، به سلاحی در میانه جنگ اوکراین تبدیل شده؛ سلاحی که تلفاتی فراتر از جبهه های جنگ اوکراین خواهد داشت. مدل سازی مجله اکونومیست نشان می دهد در یک زمستان معمولی، افزایش ۱۰درصدی قیمت واقعی انرژی باعث خواهد شد که مرگ ومیر در اروپا ۰.۶درصد افزایش پیدا کند؛ از این رو بحران انرژی در سال جاری می تواند باعث شود که بیش از ۱۰۰هزار فرد مسن در سراسر اروپا جان خود را از دست بدهند. به این ترتیب سلاح انرژی روسیه می تواند جان افراد بیشتری را کیلومترها فراتر از میادین جنگ در اوکراین بگیرد.

روسیه تا پیش از آغاز جنگ اوکراین۴۰تا ۵۰درصد از واردات گاز طبیعی کشورهای اروپا را تامین می کرد. پوتین ۴ماه پیش صادرات گاز یکی از خطوط لوله ها به اروپا را متوقف کرد. قیمت حامل های انرژی در اروپا به سرعت بالا رفت و فشار زیادی را به اقتصاد متحدان اوکراین وارد کرد که همچنان ادامه دارد. اروپا گرچه تاکنون توانسته شوک های ناشی از بحران را تاحدودی مدیریت کرده و ذخایر گازی خود را پر کند، اما افزایش هزینه های عمده فروشی انرژی زندگی بسیاری از مصرف کنندگان در اروپا را تحت تأثیر قرار داده است. گرچه قیمت ها در بازار انرژی از روزهای بحرانی فاصله گرفته، اما میانگین واقعی هزینه های گاز و برق مسکونی اروپا هم اکنون به ترتیب ۱۴۴درصد و ۷۸درصد بالاتر از ارقام سال های ۲۰۰۰تا ۲۰۱۹ است.

ناظران اروپایی تأکید می کنند که شاید رنج این افزایش سرسام آور هزینه های زندگی با وحشتی که اوکراینی ها در جنگ متحمل شده اند، قابل مقایسه نباشد، اما همچنان برای اروپایی ها مسئله ای جدی است؛ چراکه با سردتر شدن هوا احتمال مرگ ومیر آنان نیز بیشتر می شود. به این ترتیب، با نگاهی به ارتباط تاریخی میان نرخ مرگ ومیر، تغییرات دمای هوا و هزینه های انرژی می توان گفت که تعداد کشته های سلاح انرژی در دست ولادیمیر پوتین می تواند از تعداد سربازانی که تاکنون در جنگ اوکراین کشته شده اند، فراتر رود.

افزایش مرگ ومیر در زمستان

اما گرانی حامل های انرژی چه ارتباطی با افزایش نرخ مرگ ومیر دارد؟ نشریه اکونومیست در پاسخ به این پرسش نوشته: ۴عامل بر آمار افرادی که در زمستان امسال در اروپا قربانی خواهند شد، نقش دارد: شدت همه گیری بیماری آنفلوآنزا، تغییرات دمایی هوا، موقعیت جغرافیایی کشورها و هزینه های انرژی.

در مورد نخست، سرما به کمک ویروس ها می آید و سیستم ایمنی بدن را مختل می کند. همچنین زمانی که افراد به دلیل سرما ترجیح می دهند که در خانه بمانند، این کار باعث می شود تا پاتوژن ها (عوامل بیماری زا) با انتقال راحت تر از فردی به فرد دیگر برای مدت طولانی تری به حیات خود ادامه دهند. علاوه بر این، با کاهش دمای بدن، خون غلیظ شده و فشار آن بالا می رود و خطر حمله قلبی و سکته افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال، آمارها حاکی از آن است که در انگلیس نرخ مرگ ومیر ناشی از حملات قلبی در زمستان ۲۶درصد بیشتر از تابستان است. این آمار در میان مبتلایان به بیماری های تنفسی تا ۷۶درصد هم افزایش پیدا می کند. اغلب قربانیان میانسال هستند و این در حالی است که در اروپا ۲۸درصد افراد حداقل بیش از ۸۰سال دارند؛ کسانی که ۴۹درصد از مجموع مرگ ومیرهای اروپا را دارند. بیشتر این مرگ ها در سردترین ماه های سال اتفاق می افتد.

نکته دیگر اینکه، شکاف میان نرخ مرگ ومیرهای فصلی در کشورهای گرم و سرد اروپایی نیز متفاوت است؛ به عنوان مثال، در پرتغال آمار هفتگی مرگ ومیر افراد در زمستان ۳۶درصد بیشتر از تابستان است؛ درحالی که این رقم در کشور سردسیر فنلاند تنها ۱۳درصد است. شاید این بدان علت است که کشورهای سردسیر سیستم های گرمایشی و عایقی بهتری دارند. همچنین اغلب این کشورها ثروتمندتر بوده و جمعیت جوان بیشتری دارند. با این حال حتی در این شرایط نیز با مقایسه ارتباط دمای هوا و نرخ مرگ ومیر مشخص می شود که سرد شدن هوا رابطه مستقیمی با آمار مرگ ومیر دارد؛ به طوری که به نوشته اکونومیست، کاهش یک درجه ای دمای هوا نسبت به دمای معمول همیشگی در زمستان، باعث افزایش ۱.۲درصدی مرگ ومیر می شود. مسئله دیگر، ارتباط میان هزینه های انرژی و نرخ مرگ ومیر است. نشریه اکونومیست با استفاده از مدل آماری و عواملی چون آب وهوا، جمعیت شناسی، همه گیری آنفلوآنزا، بهره وری انرژی، درآمدها، هزینه های دولت و هزینه های برق نرخ مرگ ومیر اروپایی ها در ۲۲۶منطقه این قاره را پیش بینی کرده است.

این مجله نوشته: «به دلیل تعدد عوامل نمی توان آمار دقیقی از مرگ ومیر افراد در زمستان پیش رو ارائه کرد، اما نتیجه قطعی تحقیقات ما این است که حتی اگر الگوی سال های ۲۰۱۹تا ۲۰۰۰در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۲تکرار شود، سلاح انرژی پوتین بسیار قدرتمند خواهد بود؛ به طوری که شمار مرگ ومیر ناشی از افزایش قیمت انرژی در کل اروپا در یک زمستان معتدل از تعداد سربازانی که تصور می شود از هر دوطرف در جریان جنگ جان باخته اند پیشی خواهد گرفت؛ یعنی چیزی حدود ۲۵تا ۳۰هزار نفر برای هر طرف.»

رابطه گرانی انرژی و مرگ های زمستانی

منبع: روزنامه همشهری