قرآن و هجوم شیاطین

پایگاه 598: قرآن و هجوم شیاطین ( مروری بر حوادث اخیر از منظر قرآن کریم) إِنَّ الَّذِينَ جاؤُ بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَ الَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظِيمٌ (نور/11)

زمانی که رسول گرامی اسلام در غار حرا به پیامبری مبعوث شدند و برای نجات انسانها از ظلمت جهل و جاهلیت وضلالت از کوه پایین آمدند تا نفوس بشری را به سوی نور و هدایت و کمال بالا ببرند، از همان آغازین رسالت مخالفت ها و دشمنی ها و افتراها و تمسخرها و شکنجه و قتل و محاصره آغاز شد و روزی نبود که جمع نوپای مسلمانان آرامش داشته باشند و بدون تهدید و آزار و ارعاب زندکی را سپری کنند، تا این که دستور هجرت از ناحیه خداوند متعال رسید و مهاجرت آغاز شد و جامعه دینی شکل گرفت و نظام اسلامی در مدینه برپا گشت، اما این پایان سختی ها نبود که دشمنان خداوند لحظه ای برای محو دین الهی آرام نمی نشینند و این را خداوند در کتابش فرموده که: وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى‏ خائِنَةٍ مِنْهُم... (مائده/ 11)یعنی مومنان باید دائما" منتظر هجوم شیاطین جن و انس باشند زیرا تا آنها شما را از اسلام برنگردانند و دین خدا را از بین نبرند آرام نمی نشینند. بنابراین با تشکیل نظام دینی، دشمنی دشمنان هم رنگ تازه ای بخود گرفت و کفار دیروز در بیرون با رخنه در درون نظام دینی به منافقانی پنهان در اجتماع دینی تبدیل شدند که خطربیشتری داشته و دارند و ضربه ای بس بزرگتر را به جامعه دینی زدند و می زنند و حوادثی را بوجود آورده و می آورند و این سیره و سنت کفار و منافقان در طول تاریخ می باشد. از جمله حوادثی که برای نظام دینی پیش آورده و می آورند داستان افک می باشد که خداوند متعال آن را در سوره مبارکه نور بیان فرمودند وبه تشریح ضرورت نوع برخورد و موضعگیری مومنان پرداختند و چون ابتدای این سوره با حوادث اخیر جامعه ما تناسب دارد مروری خواهیم داشت براین آیات شریفه.

(افک) در لغت به معنای مطلق دروغ و قلب واقعیت است، یعنی امری را از حقیقت و صورت اصلی آن منقلب کردن و یرگرداندن . ( افاک) کسی است که با طرح باطل مردم را از حق باز می دارد( تاج العروس،واژه افک) .ابوهلال عسگری گفته است که : افک دروغی است بسیار بد که با بهتان همراه است و قبح آن بسیار زیاد است( فروق اللغه، ماده افک). بنابر این افک دروغی است که تبعات زیاد و آثار سویی را در جامعه دینی ایجاد می کند، خواه دروغ و افک سیاسی باشد یا اخلاقی و یا اجتماعی و اقتصادی...

(عصبه) در لغت به معنای جماعتی است که دست به دست هم داده و متعصب هستند( راغب، ماده عصبه)، در تفسیر نمونه آمده است که: واژه" عصبه" در اصل از ماده" عصب" به معنى رشته‏هاى مخصوصى است كه عضلات انسان را به هم پيوند داده و مجموعه آن سلسله اعصاب نام دارد، سپس به جمعيتى كه با هم متحدند و پيوند و ارتباط و همكارى و همفكرى دارند" عصبه" گفته شده است، به كار رفتن اين واژه نشان مى‏دهد كه توطئه‏گران در داستان" افك" ارتباط نزديك و محكمى با هم داشته و شبكه منسجم و نيرومندى‏ را براى توطئه تشكيل می دادند( تفسیر نمونه ،ج14،ص395).

با توجه به لغات آیه شریفه: إِنَّ الَّذِينَ جاؤُ بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ در مقام بیان این امر است که ساختن دروغ و تهمت به نظام دینی کاری است گروهی ، که تحت شبکه ای قوی و منسجم و با نظارت اطاق فکری این دروغ و افک ساخته و پرداخته و مدیریت می شود ، تا بنیان نظام دینی و را تحت تاثیر قرار داده و با ساختن جو روانی سنگینی علیه مومنان به اهداف شوم خود برسند.

سپس می فرماید: لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ...خداوند متعال در این آیه شریفه یک "امید"و نوید برای مومنان دارد و یک "عتاب "و سرزنش، امید این است که در این هجوم سنگین شیاطین کفارو تهمت ننگین منافقین وفجارو همراهی بیمار دلان و فساق و ...نپندارید که این حادثه برایتان شر است بلکه برایتان خیر است و دشمنان دارند با دست خودشان این خیر را برای شما رقم می زنند. وجه خیر بودن این نوع حوادث را مرحوم علامه طباطبایی اینگونه بیان می فرمایند: "مقتضاى اينكه گفتيم خطاب متوجه عموم مؤمنين است، و مراد از آن نفى شريت و اثبات خيريت اين پيشامد است، اين است كه يكى از سعادتهاى مجتمع صالح اين است كه اهل ضلالت و فساد در آن مجتمع شناخته شوند، تا جامعه نسبت به وضع آنها بصيرت پيدا كند، و براى اصلاح اين اعضاى فاسده دست به اقدام زند، مخصوصا در مجتمع دينى كه سر و كارش با وحى آسمانى است، و در هر پيشامدى وحيى بر آنان نازل مى‏شود، و ايشان را موعظه و تذكر مى‏دهد كه چگونه از اين پيشامد استفاده كنند، و ديگر نسبت به امور خود سهل‏انگارى و غفلت روا ندارند، بلكه در امر دين خود و هر مهم ديگر زندگيشان احتياط كنند( ترجمه المیزان، ج15، ص 128)

به عبارت دیگر اگر این واقعه پیش نمی آمد شما نمی توانستید فاسدان و منافقان و مغرضان و وابستگان به کفار و فجار و افرادی که قلوب آلوده و بیمار دارند را تشخیض دهید و بشناسید! اگر اینها همچنان در لایه های نظام دینی باقی بمانند چه بسا در آینده ضریه های مهلکتری را به نظام اسلامی وارد کنند! اگر در فتنه 88 بانیان و دروغ پردازان و افاکان و مجریان فتنه سبز که با "تهمت تقلب " جامعه دینی را به آشوب کشاندند، اگر محاکمه سختی می شدند و از تمام ارکان اجرایی نظام کنار گذاشته می شدند ، امروز شاهد فتنه دیگری و تهمت دیگری در قالب دیگری نبودیم. امروز علاوه بر منافقان و فاسدان و کفار دیروز ، گروههای جدید دیگری هم نقاب از چهره انداختند و درون پلید خود را آشکار کردند و با موضع گیری علیه نظام و همراهی و همخوانی با دشمن ،خبث باطن خود را به نمایش گذاشتند واز نیات شومشان رونمایی کردند . پس خیریت این وقائع این است که دستهای رو شده در این فتنه برای همیشه قطع گردد و چهره های برملاگشته برای همیشه کنار گذاشته شود تا دیگر توان و اجازه دست اندازی به حیثیت نظام اسلامی را نداشته باشند.

خداوند متعال علاوه بر این امیدی که به مومنان می دهد ، "عتابی" را هم نسبت به آنها دارد که چرا متوجه عظمت وبزرگی گناه وقبح این فتنه نشدید؟ لَوْ لا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْراً وَ قالُوا هذا إِفْكٌ مُبِين، این شیوه تربیت الهی است که به بندگان مومن خود هشدار می دهد که در هر خبری و هر حادثه ای که حیثیت نظام دینی مطرح است و دشمنان طرح براندازی و فتنه را دارند شما در طرح آنها قرار نگیرید و با زبانتان و گفتارتان و رفتارتان آب به آسیاب دشمن نریزید و پشتیبان و یاور خباثت های آنها نشوید!مگر بارها گفته نشد که کفار تا دین شما را از بین نبرند آرام نمی نشینند و تا نظام شما راسرنگون نکنند قرار نمی گیرند؟ پس چرا زمانی که این دروغ و افک را شنیدید نگفتید این دروغی است آشکار؟ چرا با بازکردن دهان و لقلقه زبان این اخبار دروغ را نشر دادید؟ إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَ تَقُولُونَ بِأَفْواهِكُمْ ما لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ تَحْسَبُونَهُ هَيِّناً وَ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيم ،چرا فکر کردید پخش این خبر کذب و یا تایید این دروغی که علم به صحت آن ندارید امری پیش پا افتاده است ؟ در حالی که بی توجهی به پخش این بهتان و دروغ در نزد خداوند متعال بسیار عظیم است! آنهایی که این دروغ را ساختند و دیگرانی که قبول کردند و پخش کردند و عکس العمل نشان دادند ، درونی خبیث و آلوده دارند، ولی شما مومنین چرا ندانسته و از سر بی توجهی و یا ساده پنداری و یا ساده لوحی و یا تبعیت از هوای نفس، خودتان را آلوده به نشر و باوراین اکاذیب کردید؟ مگر شما نمی دانید که: لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْم وَ الَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظِيم، یعنی برای تمام بانیان و طراحان و حامیان و همراهی کنندگان این تهمت بزرگ گناهی است که باید عذاب و عواقب آن را هم در دنیا و هم در آخرت بچشند ، گرچه برای طراحان اصلی این فتنه عذابی الیم و عظیم و سختی در راه است! پس مبادا بعد از این دوباره مرتکب این خطا شوید که اگر خداوند متعال فضل و رحمت خودش را از شما دریغ کند شما هرگز پاک نخواهید شد و اگرپاک نشوید طبیعی است که خبیث و آلوده گشته و در دنیا و آخرت معذب خواهید بود. در بخش پایانی ازاین آیات که مرتبط با واقعه افک است، خداوند متعال می فرماید: الْخَبِيثاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَ الْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ أُولئِكَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا يَقُولُونَ ، یعنی گرایش و همگرایی ( فکری و اخلاقی و رفتاری و..) زنان و مردان خبیث به یکدیگر است؛ ونیز گرایش (فکری و اخلاقی و رفتاری و...) زنان و مردان طیب هم به یکدیگر می باشد، با این تفاوت که مومنان طیب از افترا و دروغ و تهمت مبرا و منزه می باشند. در خاتمه لازم اشاره ای به این سنت الهی شود که خداوند متعال مومنان ظاهری را با امتحانات مختلف از مومنان واقعی جدا می سازد تا انسانهای خبیث و آلوده ازانسانهای طیب و پاک جدا گردند، و یکی از این امتحانات الهی، وقوع همین فتنه ها در جامعه دینی است که درون افراد آشکار می شود و باطنشان ظاهرمی شود و مومن طیب از منافق خبیث متمایز می گردد. ما كانَ اللَّهُ لِيَذَر َ الْمُؤْمِنِينَ عَلى‏ ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِن َ الطَّيِّب وَ م ا كانَ اللَّه ُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْب (آل عمران/179)، و در این امتحان الهی اسرار و حکمتی نهفته است که خداوند متعال بنا ندارد آن را آشکار کرده و دیگران را از آن مطلع سازد.

* حجه الاسلام‌ هادی واسعی- استاد حوزه و دانشگاه