به گزارش پایگاه 598، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، پیرامون بخش سلفچگان را کارخانه های آلاینده احاطه کرده است و مردم که هرزگاهی مردم با تلی از پسماندهای سرگردان مواجه می شوند که صاحبان کارخانه ها آنرا در نزدیکی محل زندگی آنها رها می کنند مثل همین بار که پشت ورزشگاه سلفچگان غیر قانونی تخلیه شده است و اهالی دستشان به جایی بند نیست. حقیقت این است که پسماندهای سرگردان صنعتی و آلاینده در کمین سلامتی مردم سلفچگان ایستاده اند.
درادامه به نزد عباس جعفری رفتیم کارشناس محیط زیست دراین باره گفت و شنودی داشته باشیم.
وی با انتقاد از شرایط بسیار نامناسب دفع پسماندهای صنعتی اطراف سلفچگان گفت: فاجعه آوازه بی تدبیری و عدم مدیریت صورت گرفته همین بس که در سال‌های گذشته بخش سلفچگان شاهد تخلیه پسماندهای ویژه از استانهای دیگر در کنار محورهای مهم مواصلاتی و جاده های روستایی و در سایت ۱۸ هکتاری پسماندهای ویژه بوده است.
جعفری به آلودگی هوای این بخش اشاره می کندو می افزاید: آلودگی خاک این منطقه به جهت تخلیه پسماندهای ویژه در کنار جاده ها و در بستر رودخانه ها به وضوح قابل مشاهده است و جای بسی تاسف دارد که عادی انگاری در ساماندهی این مناظر که بعضا بیش از یک دهه است هر روز در رویت مسئولین ذیربط قرار دارد موج می زند.
این کارشناس محیط زیست اظهار کرد: گزارش های مردمی، بازید و آزمایش از برخی چاه ها حکایت ازنفوذ آلودگی به درون خاک و منابع آبی زیرزمینی دارد. نابودی منطقه محتمل و مرگ تدریجی سرزمین مادری در مقابل دیدگان اهالی بخش سفچگان در حال رخ دادن است.
لزوم در اولویت بودن محیط زیست
جعفری بیان کرد: در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه صنعتی جدا از اینکه حفظ محیط زیست اصلی ترین الویت است، برای دستیابی به توسعه و قرارگرفتن در مسیر آن، شناخت و درک مقتضیات جوامع انسانی و نیازهای آنان در ابعاد مادی و معنوی از حیاتی ترین اقدامات اولیه است.
وی افزود: فعالیت صنایعی با حضور صاحبانی که وابستگی و تعلق خاطری نسبت به حفظ محیط زیست منطقه ندارند ثمره حمایت مدیرانی بوده است که تولیدهای کاذب، صادرات غیر مستقیم سوخت و هوای پاک سرزمینی و اشغالی که عمدتا برای غیر بومیان بوده است را کارنامه موفق و افتخار آمیزی برای خود قلمداد کردند.
نسل آینده باید تاوان بدهد
این فعال محیط زیستی گفت: بی شک هزینه های مستمر تحمیل شده به اکوسیستم و تهدید سلامت جوامع انسانی هرگز با درآمد حاصله از این واحد های آلاینده در استان قم قابل جبران نیست و این نسل امروز و آینده است که باید تاوان بی تفاوتی و عدم مسئولیت پذیری مدیرانی را بدهد که در پاسخ به نقد عملکرد خود انبوهی از دلایل غیر.
مرگ تدریجی سلفچگان
وی بیان کرد: هوای این بخش به دلیل حضور صنایع فوق آلاینده ای که عمدتا یا سیستم کنترل و پایش آلودگی نداشتند یا صرفا ماکتی ساخته شده بود تا مجوزها اخذ گردد و در بهترین حالت فعالیت بگ فیلترهایی که هر زمان صاحبان این صنایع صلاح بدانند فعال می شود فوق العاده آلوده شده است.
این فعال محیط زیست افزود: در فروردين ماه سال ۱۳۷۷ بود که شرکت شهرکهای صنعتی استان قم فعاليت خود را با احداث شهرك‌هاي صنعتي شكوهيه و سلفچگان آغاز كرد.
جعفری تصریح کرد: غفلت جامعه مسئولین استانی در آن سالها در جذب سرمایه گذار باعث شد که استان قم مقصد حضور انبوهی از صنایع آلاینده ای باشد که سالها جهت اخذ مجوز پشت درب استانهای دیگر در انتظار نشسته بودند.
وی با بیان اینکه ممنوعیت فعالیت صنایع آلاینده در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران، استان قم را به عنوان بهترین گزینه ها درمقابل صاحبان این صنایع با کدام منطق آلایندها مستقر شدند؟
این کارشناس تاکید کرد: خروجی برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیران وقت بر آن شد که صنایع آلاینده در منطقه سلفچگان استقرار یابند و یک سایت ۱۸ هکتاری نیز جهت دفن پسماندهای ویژه در کنار شهرک صنعتی سلفچگان جانمایی شد، اما هیچگاه مدیری پاسخ این سوال را نداد که با کدام منطق، تحلیل، مطالعه و ارزیابی آمایش سرزمینی یکی از بخش های مهم جمعیتی، با ویژگی های اقلیمی منحصر به فرد استانی درکنار منطقه حفاظت شده پلنگ دره و با وجود مناطق ییلاقی با منابع آبی شیرین درکنار دو سد مهم ۱۵ خرداد و سنجگان و شاهراه حمل و نقل مرکز کشور با تمامی مزیت های خاص جهت توسعه و سرمایه گذاری پایدار باید مقصد حضور پرریسک ترین صنایع شود؟
کسی پاسخگوی پسماند ها نیست
وی افزود: یکی از مهمترین اهداف ایجاد شهرکهای صنعتی، توسعه صنعتی کشور در خارج از مناطق شهری است تا تاثیرات منفی بار صنعت بر ساکنین شهری را به حداقل رسانده و آلایندگی را کم کند، اما حالا می بینیم این سلفچگان و روستاهای آن بود که تمام ساختار های بوم شناختی آن به طور وحشتناکی تخریب و آلوده شد تا امروز به یکی از مهترین مناطق آلوده کشور تبدیل شود متاسفانه در زمینه پسماندهای سرگردان پاسخگو نیست.
محاسبه آلودگی های صنعتی قم
این کارشناس افزود: خسارت آلودگی‌های صنعتی به استان قم باید محاسبه شود، هزینه و فایده طرح‌های توسعه صنعتی در استان باید ارزیابی شود کنترل و کاهش اثرات آلودگی کارخانجات و واحدهای صنعتی امروز از مهمترین مسائل استان قم است توسعه کمی شهرکهای صنعتی باعث شده‌است که نسبت به تعیین تکلیف و ساماندهی صدها واحد صنعتی راکد و متروک که بعضا هیچ وقت وارد مرحله تولید هم‌نشده اند توجهی نشود، این‌ها بیت‌المال و سرمایه ملی است. تجربه نشان داده‌است مدیران استانی در جذب سرمایه‌گذار جهت احداث واحدهای تولیدی سبز، باتکنولوژی نوین و تولید کننده کالاهای ضروری ضعف داشته اند و رشد بی‌دلیل و الحاقیه های پی در پی باعث شده‌است در واگذاری زمین های صنعتی به بسیاری از ضوابط و مقررات و توجه و حساسیت لازم صورت نگیرد.
سمی ترین پسماندها در قم
جعفری تصریح کرد: تاریخ درمورد مسئولین دو سه دهه اخیر استان قم چگونه قضاوت خواهد کرد زمانی‌که کشور در اوج تحریم بود ارز دولتی جهت ثبت سفارش ضایعاتی که کمتر کشوری در جهان پذیرای ورود آن بود اختصاص داده شد و شمش خالص نیز مستقیما برای صنایع کشورهای خارجی صادر شد و فقط افتخاری برای مسئولین دولتی با ارائه آمار افزایش ارزش وزنی و دلاری صادرات غیرنفتی بود و انبوهی از سمی ترین پسماند صنعتی در استان باقی ماند و در نواحی مختلف در صورتی که سایت ویژه دفن و امحاء پسماندهای ویژه در استان وجود نداشت تخلیه شد. صدور مجوز و صدور پروانه تاسیس برای فعالیت این صنایع خیانت بود و هیچ کسی نیز پاسخگو نیست.
قم بلعیده شد
این کارشناس محیط زیست گفت: مخالف توسعه صنعتی در استان قم نیستیم اما این توسعه لجام گسیخته و بی ضابطه صنعتی قم را بلعیده است و امروز هر سمت استان حرکت کنیم صنایع آلاینده قانونی یا غیرقانونی فعال هستند این توسعه صنعتی امروز استان را دچار آلودگی، گردوغبارهای سمی، تشدید فشار بر منابع آبی و در ادامه تهدید سلامت مردم را در پی داشته‌است.
وی بیان کرد: اگر از ورود صنایع آب بر به استان جلوگیری نشود و منابع آبی به این نحو مدیریت شود تضمین می‌دهیم تا کمتر از یک دهه نه‌تنها دیگر آبی برای کشاورزی وجود ندارد بلکه در تامین آب شرب به‌شدت با بحران مواجه خواهیم شد.
محیط زیست یک مانع
این کارشناس افزود: متاسفانه تنها زمانی مدیران و مسئولین دولتی به اهمیت آن آگاه می‌شوند که برایشان نگرانی فوری و کوتاه‌مدت درست شود. محیط زیست عملاً از نگاه مدیران استانی یک مانع برای توسعه اقتصادی است و تنها زمانی به سمت محیط‌زیست می‌آیند که برایشان دردسری درست شود بدون تغییرات ساختاری در دیدگاه کلان توسعه اقتصادی که هم که باید همساز با طبیعت و ظرفیت‌های آن باشد حل بحران آب و محیط‌زیست در استان قم غیرممکن است.
وی اظهار کرد: محیط زیست یک چالش از جنس درازمدت است که باید با چالش‌هایی از جنس کوتاه‌مدت مانند بیکاری بجنگد، این اشتغال با حضور صنایع آلاینده و آب بر در استان قم پایدار نیست و پیامدهای بحران های محیط‌زیستی حاصل باعث شده است ما یک ویرانه از سرزمین قم را تحویل نسل آینده بدهیم.
جعفری تصریح کرد: اکثر مناطق استان قم با بحران شدید بیابان‌زایی افزایش گرد و غبار و کانون‌های فعال تولید ریزگرد، خشک‌سالی، کمبود منابع آبی و تخریب سفره‌های آب زیرزمینی و فرونشست زمین مواجه شده‌اند. این اکوسیستم شکننده تحمل بار این‌همه آلودگی صنعتی به‌ویژه فرآوری ضایعات آهنی و فلزات رنگین را ندارد.
تقاضا از دولت جدید
وی گفت: از دولت جدید تقاضا داریم که تدوین سیاست‌گذاری‌ها فرایند توسعه صنعتی استان به‌گونه‌ای هدایت شود که ضمن حداکثر سازی ارزش افزوده‌ی فعالیت اقتصادی، نظام طبیعت پویایی تعادلی خود را از دست ندهد، زیرا سابقه بهره‌کشی از منابع طبیعی و محیط‌زیست در استان قم به‌نحوی صورت گرفته است که گویا محیط‌زیست یک منبع پایان‌ناپذیر است و استان را با چالش های محیط زیستی جدی مواجه کرده است.
متاسفانه متولی پسماندهای صنعتی در وهله اول کارخانه های تولید کننده و در وهله دوم شرکت شهرک های صنعتی است وی در پاسخ به سوال ما که چرا ازشرکت شهرکها پیگیری نمی شود گفت: بارها پیگیری شده است برای نمونه همین پسماندهای سرگردان هم پیگیری شده است و منتظر اقدام شرکت شهرک ها هستیم.
امیدواریم شرکت شهرک های صنعتی برای معضلات پیش آمده برنامه عاجلی داشته باشد در غیر این صورت در بخش سلفچگان قم باید منتظر فجایع غیر قابل جبرانی باشیم.
