رشد ۴۰ درصدی صادرات ایران به آفریقا

به گزارش پایگاه خبری 598 به نقل از جهان نيوز، در پنج ماه نخست امسال صادرات ۴۰ درصد و واردات ۱۴۷ درصد با ۵۵ کشور قاره آفریقا نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته‌است.

هر چند دولت گذشته توجه چندانی به فرصت ها‌ی اقتصادی و سیاسی موجود در قاره آفریقا نداشت، اما در دولت سیزدهم توجه به این منطقه از دنیا موجب شد تا تنها در پنج ماهه ابتدایی سال میزان صادرات ایران به این منطقه رشد ۴۰ درصدی کند.

اگر چه وقتی نام قاره آفریقا به زبان می‌آید بسیاری از مردم فقر و کمبود امکانات را به خاطر می‌آورند، اما باید عنوان داشت که این دیدگاه صحیح نیست و لازم است بدانیم که تنها میزان واردات کالا توسط کشور‌های واقع شده در قاره افریقا سالانه رقمی حدود ۶۰۰ میلیارد دلار است و نکته جالب‌تر آنکه قرابت‌های زیادی بین ایران و مردم این منطقه وجود دارد که مذهب تنها یکی از آنهاست، از همین‌رو به نظر می‌رسد هر چقدر که دولت گذشته به توسعه روابط مختلف با کشور‌های قاره آفریقا کم‌توجه بود، دولت سیزدهم توسعه روابط با این منطقه را در کانون توجه قرار داده‌است، در همین راستا تنها در پنج ماهه ابتدایی سال جاری به گفته سخنگوی گمرک میزان صادرات به آفریقا ۴۰ درصد رشد داشته‌است.

هر چند دولت گذشته گسترش تعامل با آفریقا را چندان مورد توجه قرار نداد و حتی برخی معتقد بودند که این مقوله از دستور کار سیاست خارجی کشور حذف شده‌بود، مگر در مواردی خاص، اما دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی کشور تأکید کرده که تعامل با کشور‌های همسایه، اسلامی و مسلمان جزو اولویت‌های سیاست خارجی است و در همین چارچوب با توجه به اینکه تقریباً همه کشور‌های آفریقایی عضو جنبش عدم‌تعهد محسوب می‌شوند و بیش از نیمی از آن‌ها عضو سازمان همکاری اسلامی هستند، بنابراین گسترش تعامل با آن‌ها از اولویت‌های یاد شده از سوی وزارت خارجه است و در همین راستا امروز شاهد این مهم هستیم که توسعه روابط اقتصادی با قاره آفریقا رقم خورده‌است.

دومین قاره بزرگ جهان
همانطور که می‌دانیم آفریقا دومین قاره بزرگ جهان با ۳۰میلیون و۳۰۰هزار کیلومتر مربع وسعت، یک پنجم خشکی‌های زمین را در برگرفته‌است. در این قاره، ۵۴ کشور مستقل وجود دارد و بیش از ۷۰۰میلیون نفر که ۱۵ درصد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، در آن زندگی می‌کنند.

اگر چه نام آفریقا همواره یادآور فقر و کمبود امکانات بوده‌است، اما جالب است بدانید که بر اساس برآورد‌های بین‌المللی ۹۶ درصد الماس، ۹۰درصد کروم، ۸۵ درصد پلاتین، ۵۰ درصد کبالت، ۵۵ درصد منگنز، ۴۰ درصد بوکسیت، ۱۳ درصد مس، ۵۰درصد فسفات، ۶۵ درصد طلا و ۳۰ درصد توریوم و اورانیوم جهان در آفریقا قرار دارد. این در حالی است که آفریقا مالک ۲۰ تا ۲۵ درصد پتانسیل یدروالکتریک جهان نیز هست که تا کنون بخش کوچکی از آن تحت کنترل درآمده‌است.

آهن، قلع، روی، سرب، زغال‌سنگ، سنگ‌های قیمتی و نیکل در آفریقا به وفور یافت می‌شود. ۱۰ کشور این قاره از جمله نیجریه، لیبی، گابن، الجزایر و آنگولا از صادرکنندگان نفت هستند. به دلیل باران‌های فراوان بیشتر زمین‌های این قاره حاصلخیز است و جنگل‌های انبوه در کنار مزارع سرسبز از ثروت‌های خدادادی آفریقا محسوب می‌شود.

از نظر ژئوپلیتیک قرار گرفتن آفریقا در بین قاره‌های آسیا و اروپا و وجود چهار آبراه استراتژیک دریایی (کانال سوئز، تنگه جبل الطارق، باب المندب و دماغه امیدنیک) اهمیت ویژه‌ای به این قاره داده‌است.

به لحاظ فرهنگی بیش از ۵۵ درصد از مردم آفریقا مسلمان هستند و به عبارتی می‌توان گفت آفریقا تنها قاره‌ای است که بیشتر جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. کارشناسان مسائل آفریقا، این قاره را بازار مصرف مهمی در سال‌های آتی برای اقتصاد‌های مهم جهان می‌دانند، چنانکه بر اساس برخی از آمار‌ها و بررسی‌های انجام شده وضعیت واردات کشور‌های آفریقایی در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد این کشور‌ها در یک سال حدود ۵۷۶ میلیارد دلار واردات داشته‌اند. در بین این کشورها، آفریقای جنوبی با حدود ۹۳ میلیارد دلار بزرگ‌ترین واردکننده بوده و پس از آن مصر با ۸۰ میلیارد دلار، مراکش با ۵۱ میلیارد دلار و الجزایر با ۴۸ میلیارد دلار واردات قرار دارند.

دولت سیزدهم شعار اصلی خود را در حوزه سیاست خارجی، سیاست خارجی متوازن و گسترش روابط با کشور‌های مختلف از جمله آفریقا در حوزه‌های سیاسی به خصوص اقتصادی عنوان کرده‌است، چراکه توسعه روابط با آفریقا از راهکار‌های مؤثر در مقابله با تحریم‌ها، دور زدن آن‌ها و جلوگیری از تحقق سیاست برخی از کشور‌های غربی برای انزوای دیپلماتیک ایران در عرصه جهانی از سوی مسئولان تصمیم‌گیر این دولت اعلام شده‌است.

صادرات ایران به قاره آفریقا
در همین راستا سخنگوی گمرک ایران از افزایش تجارت میان ایران و قاره آفریقا خبر داد و گفت: در پنج ماه نخست امسال صادرات ۴۰ درصد و واردات ۱۴۷ درصد با ۵۵ کشور قاره آفریقا نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته‌است.
‌سید روح‌اله لطیفی در نشست بررسی فرصت‌های تجاری ایران و قاره آفریقا اظهار کرد: توسعه روابط با همسایگان، کشور‌های پیرامونی و حضور در بازار کشور‌های نزدیک و همسو یکی از سیاست‌های دولت سیزدهم است که ۵۵ کشور آفریقایی در این شاخصه‌ها قرار دارند.

وی با بیان اینکه در سال گذشته شاهد رشد مبادلات با قاره آفریقا بودیم، افزود: در سال گذشته به ۵۰ کشور صادرات و از ۱۸ کشور واردات داشتیم، البته در پنج ماه نخست امسال صادرات ۴۰ درصد و واردات ۱۴۷ درصد با ۵۵ کشور قاره آفریقا نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته‌است.

سخنگوی گمرک خاطر نشان کرد: در پنج ماه نخست امسال یک میلیون و ۳۵۴ هزار تن کالا به ارزش ۷۴۱ میلیون و ۱۲۲ هزار و ۹۲۲ دلار میان ایران و قاره آفریقا مبادله شد که از این میزان سهم صادرات یک میلیون ۳۱۱ هزار و ۶۴۷ تن به ارزش ۶۹۶ میلیون و ۷۳۱ هزار و ۴۱۲ دلار به ۳۷ کشور آفریقایی بود و سهم واردات ۴۲ هزار و ۶۲۹ تن کالا به ارزش ۴۴ میلیون و ۳۹۱ هزار و ۵۱۰ دلار از ۱۹ کشور آفریقایی بوده‌است.

سخنگوی گمرک تأکید کرد: آفریقای جنوبی با ۲۱۲ میلیون و ۷۴۰ هزار دلار و رشد ۲۰۳ درصدی، موزامبیک ۱۰۵ میلیون و ۲۹۲ هزار دلار و یک هزار و ۵۱۱ درصدی، سودان با ۸۵ میلیون و ۲۸۳ هزار دلار و رشد ۳۷۴ درصدی، نیجریه با ۸۱ میلیون دلار و رشد ۳۳۴ درصدی و غنا با ۷۶ میلیون و ۵۰۰هزار دلار و کاهش ۶۲ درصدی، پنج مقصد نخست کالا‌های ایرانی در تجارت با قاره آفریقا در پنج ماه نخست امسال بوده‌است.

وی ادامه داد: تانزانیا با ۱۲ میلیون و ۴۲۹ هزار دلار و رشد ۱۶۸ درصدی، کنیا با ۵/۹ میلیون دلار و ۵۱۸ درصدی، آفریقای جنوبی با ۴ میلیون و ۵۷۳‌ هزار دلار و رشد ۳۲۰ درصدی، کنگو با ۴ میلیون و ۱۱۷هزار دلار و غنا با ۳ میلیون و ۳۴۳ هزار دلار و رشد ۱۳۱ درصدی در پنج ماه نخست امسال پنج کشور مبدأ (واردات) بودند، البته کنگو در سال گذشته تجارتی با ایران نداشته‌است.

لطیفی با بیان اینکه در تجارت با آفریقای‌جنوبی جهش مناسب داشتیم، اما به اهداف دست نیافته‌ایم، تصریح کرد: در سال گذشته ایران به آفریقای جنوبی۲۵۴ میلیون و ۲۶۸ هزار دلار با رشد ۵۷۰ درصدی نسبت به سال ۹۹ صادرات داشت و ۶‌ میلیون‌ و ‌۴۴۵  هزار دلار واردات انجام داده‌است.

سخنگوی گمرک با تأکید بر اینکه بر اساس آمار‌های تجاری در دهه گذشته تجارت ایران و قاره آفریقا فراز و نشیب بسیاری داشته‌است، خاطر نشان کرد: گمرک آمادگی امضای موافقتنامه تجاری برای افزایش سرعت تجاری، کنترل گمرکی و تبادل و پردازش اطلاعات را دارد تا تبادلات افزایش یابد.

به گفته وی، مواد اولیه و ماشین‌آلات کالا‌های وارداتی و مشتقات نفتی، پتروپالایشگاهی، مواد غذایی و مواد معدنی محصولات صادراتی به آفریقای جنوبی بوده‌است.

همکاری مناسب دولت سیزدهم برای توسعه روابط تجاری
در این نشست «ویکا خومالو»، سفیر آفریقای جنوبی در ایران با بیان اینکه مبادلات ایران با کشور‌های آفریقایی به قرن قبل بازمی‌گردد که میزان آن اندک بود، اظهار کرد: از زمان دستیابی آفریقا به آزادی و استقلال شاهد رشد مبادلات دو کشور هستیم، اما به دلیل برخی مشکلات نتوانستیم به مرز مطلوب تجاری برسیم.

سفیر آفریقای جنوبی در ایران با بیان اینکه باید به مبادلات تجاری میان دو کشور توجه ویژه‌ای داشته باشیم، تأکید کرد: ۵۵ کشور قاره آفریقا تفاهمنامه تجاری با یکدیگر دارند که موجب گسترش روابط چند جانبه و تسهیل و توسعه مبادلات با مقاصد تجاری دیگر شود.

وی با اشاره به اینکه در تجارت آفریقای‌جنوبی با ایران محصولات مبادله می‌شود؛ اما تبادل خدمات وجود ندارد، تصریح کرد: می‌توانیم این بخش از تجارت را نیز توسعه دهیم، البته نباید فراموش کرد که بیشتر محصولات میان این کشور با ایران غیرمستقیم وارد و صادر می‌شود.

خومالو تأکید کرد: پیش از این ایران و آفریقای‌جنوبی تفاهمنامه برای گسترش روابط تجاری داشتند که به اهداف آن دست نیافتیم، اما می‌توان با تدوین موافقتنامه جدید با دولت سیزدهم که امکانات لازم را برای افزایش واردات و صادرات فراهم کرده‌است، به امضا رساند. به گفته وی، دولت در ماه‌های اخیر نشان داده به توسعه روابط با آفریقا علاقه دارد و این را می‌توان از افزایش تقاضای ویزای تجاری و اقتصادی برای سفر به این قاره متوجه شد.

وی با اشاره به مشکلات ایجاد شده به دلیل اعمال تحریم‌ها در تجارت با ایران تأکید کرد: استفاده نکردن از سیستم سوئیفت، تبادلات بانکی را با مشکل مواجه کرده‌است، اما نبود خطوط مستقیم کشتیرانی و عدم دستیابی به توافقات، وقفه بسیاری در بهبود تجاری دو کشور ایجاد کرده‌است.

بیشترین تراکنش‌های مالی میان ایران و آفریقا در دولت سیزدهم
در این نشست «بابک توتونچی»، رئیس هیئت‌مدیره باشگاه تجار ایران و آفریقا اظهار داشت: اشتراکات فرهنگی و اقتصاد بکر این قاره به نگاه استراتژیک نیاز دارد و به همین دلیل بخش خصوصی علاوه بر کشور‌های همسایه، منطقه و اروپا باید نگاه راهبردی به این بخش داشته‌باشد. وی افزود: در یک سال گذشته با آغاز دولت سیزدهم شاهد بیشترین تراکنش‌های مالی میان ایران و آفریقا بودیم، هر چند هنوز به آمار ایده‌آل دست نیافته‌ایم، اما مسیر برای توسعه فراهم شده‌است.