توسعه‌ ایران زیر‌ سایه اقتصاد‌ مقاومتی / تحریم ها چه بخش هایی از اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرد؟

به گزارش پایگاه 598، «تحریم» کلیدواژه آشنایی برای کشورهای حوزه مقاومت است. در ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی و قطع شدن دست آمریکا از منابع کشورمان، ‌تحریم ‌های مختلفی علیه ایران وضع شد.

دور اول این تحریم‌ ها مربوط به دوره زمانی بین سال‌ های ۵۷ تا ۵۹ بود که بر اساس آن ضمن مصادره همه دارایی‌‌های دولت ایران نزد بانک‌ های آمریکایی، صادرات غذا و دارو به ایران ممنوع اعلام شد. در این دوره آمریکایی ها از هرگونه تبادل مالی با ایرانی ها منع شده و حق هیچ گونه معامله ای با اتباع ایرانی را نداشتند.

دور دوم تحریم‌ ها همزمان با آغاز جنگ تحمیلی و در دوره زمانی بین سال های ۶۲ تا ۷۴ اعمال شد و طی آن ممنوعیت صادرات تجهیزات نظامی، صادرات کالاهای آمریکایی، معامله برای توسعه صنعت نفت ایران و سرمایه‌ گذاری متقابل بین ایران و آمریکا توسط کنگره آمریکا به تصویب رسید.

دوره سوم تحریم ‌ها از سال ۷۵ آغاز شد و با تصویب قانون تحریم ‌های ایران و لیبی، نام بانک‌های ایرانی و تعدادی از شرکت‌‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تحریم ‌ها قرار گرفت.

دوره چهارم تحریم ‌ها از سال ۸۹ و بعد از فتنه سال ۸۸ آغاز شد و هدف آن تحریم صادرات نفت ایران بود، تحریم بانک مرکزی و تحریم شدیدتر واردات کالاهای ضروری و اساسی از مهم ‌ترین تحریم ‌های این دوره به شمار می‌ رود.

* ترامپ معمار تحریم دارویی در ایران

اما بیشترین تحریم‌‌های ضدحقوق بشری آمریکا علیه ایران در دوره ریاست‌ جمهوری ترامپ اتفاق افتاد. در این دوره که آمریکا مدعی اعمال تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران بود، واردات غذا و دارو باز تحریم شد تا دولت به ظاهر متمدن آمریکا فشار بیشتری را بر دولت ایران وارد کند. به نظر می رسد بیشترین تحریم ها برای فشار به مردم ایران بوده تا از این طریق به اهداف خود در زمینه انجام مذاکره با ایران جهت متوقف کردن فعالیت های هسته ای ایران برسند.

یکی از موضوعاتی که در سال های گذشته مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده است، مساله تحریم دارو برای بیماران خاص بوده است. به عبارت دیگر، تحریم های ظالمانه آمریکا و کشورهای غربی حامی آن، منجر به کاهش دسترسی مردم ایران به داروهای حیاتی شده و آنها را از اساسی ترین حقوق انسانی خود محروم کرده است.

* کاهش ارزش پول ملی نتیجه اقدامات خصمانه دولت آمریکا

‌نکته دیگر در زمینه تحریم‌های آمریکا، رشد نرخ ارز در بازارهای ایران به واسطه محدودیت های ایجاد شده در زمینه فروش نفت و تجارت خارجی ایران بوده است. افزایش قیمت ارز در کشورمان از ابتدای سال 97 و به واسطه افزایش شدید تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام در دولت ترامپ، موجب ایجاد مشکلاتی برای مردم کشور شد‌.

این افزایش نرخ دلار، سبب رشد تورم و اجرای سیاست‌هایی نظیر اختصاص ارز ترجیحی به کالاهای اساسی برای کاهش مشکلات مردم شده است، اما همین سیاست‌ها نیز معضلات فراوانی را برای اقتصاد ایران ایجاد کرد‌ که در همین راستا دولت سیزدهم تلاش کرد در راستای توزیع عادلانه یارانه‌ها، حذف ارز ترجیحی را در دستور کار قرار دهد.

* تحریم ها چه بخش هایی از اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرد؟

حمید رحمانی، کارشناس اقتصاد ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره تحریم های ظالمانه آمریکا علیه اقتصاد ایران می گوید: بررسی آثار و نتایج تحریم‌ ها بر اقتصاد ایران نشان می‌ دهد که وضع تحریم‌ ها علیه یک کشور بسته به شدت و نوع آن تحریم ‌ها، می ‌تواند رشد اقتصادی را به شدت کاهش دهد، تورم را به شدت بالا ببرد و ارزش پول ملی را شدیداً کاهش دهد.

وی ادامه داد: اما نرخ بیکاری در ایران تأثیر چندانی از تحریم‌ ها نپذیرفت و علت آن این است که بیشتر اشتغال ایران مربوط به بخش خدمات است و بخش خدمات در معرض تحریم ‌های خارجی قرار نمی ‌گیرد. به طور کلی باید گفت تحریم‌های اقتصادی و مالی عمدتاً بر صنایعی تأثیر دارند که به تجارت بین ‌المللی و مراودات مالی بین ‌المللی وابسته هستند.

* آمارها چه می گویند؟

بررسی ها نشان می دهد، از زمان امضای برجام تا خروج آمریکا از این توافق یعنی طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ میلادی تولید ناخالص داخلی ایران به طور متوسط ۴.۸ درصد در سال رشد کرد و تورم به ۱۰.۱ درصد کاهش یافت؛ اما بیکاری همچنان بالای ۱۱.۸ درصد باقی ماند. در طی دور دوم تحریم ‌ها که توسط ترامپ در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ اعمال شد تولید ناخالص داخلی ایران هر سال به طور متوسط ۲.۷ درصد کاهش یافت، بیکاری به ۱۰.۷ درصد رسید و تورم به رقم قابل توجه ۳۶.۲ درصد افزایش یافت.

برخلاف همه فشارهای ظالمانه آمریکا و غرب علیه کشورمان، ایران طی چهار دهه گذشته موفق شده است شاخص‌های اقتصادی خود را به طور قابل توجهی بهبود بخشد و نمونه توسعه ‌ای برای غرب آسیا و فراتر از آن باشد.

به نظر می رسد امروز در کشور ما تحریم‌های آمریکا‌ با مقاومت مردم و تکیه بر اقتصاد مقاومتی اثر خود را به طور کامل از دست داده و آمریکا نیز برای همین مساله اصرار فراوان برای مذاکره با ایران دارد. حقوق بشر آمریکایی یعنی افزایش فشار بر مردم مسلمان ایران به بهانه‌های واهی و برای کسب سودجویی‌های متعدد از منافع ملت ایران.