مقابله با تغییر کاربری غیرمجاز زمین‌های کشاورزی از طریق فناوری های نوین

به گزارش پایگاه 598، به نقل از تسنیم، سالانه صد‌ها هزار پرونده در قوه قضائیه با محوریت تغییر کاربری زمین‌‎های ملی ایجاد می‌شود؛ متأسفانه با وجود برخورد‌های قانونی از سال‌‎های دور تا کنون، روند تغییر کاربری اراضی کاهش نیافته است. البته برخی از کارشناسان معتقدند که با بهره‌گیری از ظرفیت سامانه‌های هوشمند، حاکمیت می‌تواند به‌صورت الکترونیک و برخط تمامی تغییرات حوزه زمین را مورد رصد و بررسی قرار دهد.

باوجوداینکه مسئله مبارزه با فساد و زمین‌خواری در بخش زمین و جلوگیری از تغییر کاربری‌های غیرمجاز به‌صورت ویژه مورد تأکید مسئولان قضائی بوده است اما فرآیند مبارزه با تخلفات در این بخش به دلیل عدم استفاده از فناوری‌های نوین، کند بوده است.

استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند 90 درصد از تخلفات حوزه زمین را کاهش دهد

از همین رو سامانه پنجره واحد مدیریت زمین به‌عنوان یکی از 23 پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک و باهدف پیشگیری از زمین‌خواری و تسهیل ارائه خدمات حوزه زمین راه‌اندازی شده است. این سامانه شامل سه بخش درگاه الکترونیکی ارتباطی متقاضیان خدمات حوزه زمین، برنامه کاربردی تبادل استعلامات و مجوزهای حوزه زمین و زیرسامانه پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای است.

بنابر اعلام مسئولان سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، با اجرایی‌شدن کامل کارکرد‌های این سامانه از جمله فعالیت زیرسامانه پایش اراضی کشور، می‌توان 90 درصد از تخلفات در حوزه زمین‌خواری و ساخت‌وساز‌های غیر‌قانونی را کاهش داد. گفتنی است که  سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری دبیرخانه‌ی ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی به‌عنوان متولیان این سامانه فعالیت می‌کنند و این سامانه به‌صورت پایلوت در چندین استان کشور اجرایی شده و به‌زودی سراسر کشور را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.

تغییر کاربری غیرمجاز زمین‌های کشاورزی کاهش می‌یابد؟

در همین راستا علی نبائی کارشناس تحلیل مفاسد اقتصادی به خبرنگار تسنیم می‌گوید: سامانه پایش اراضی به‌عنوان یکی از بخش اصلی سامانه «پنجره واحد مدیریت زمین» به‌صورت آزمایشی در استان‌های اصفهان، البرز، قزوین و زنجان و یزد کار خود را آغاز کرده است.

وی با اشاره به مزایای سامانه پایش اراضی در زمینه کشف و پیشگیری از وقوع فساد افزود: تخریب اراضی کشاورزی و نابودی جنگل‌ها و مراتع نه‌تنها موجب نابودی محیط‌زیست کشور می‌شود بلکه یکی از نشانه‌های فاسد اقتصادی است و می‌تواند موجب نارضایتی مردم شود.

کاربرد سامانه پایش اراضی در جلوگیری از مفاسد اقتصادی حوزه زمین

نبائی با اشاره به‌ضرورت به‌کارگیری سامانه پایش اراضی برای جلوگیری از تخلفات حوزه زمین گفت: این سامانه با استفاده از فناوری‌های جدید می‌تواند تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای را تحلیل کند؛ به‌طوری‌که با مقایسه اطلاعات دریافتی در بازه‌های زمانی مشخص می‌توان وضعیت تغییر ارضی کشور را به‌صورت کامل رصد کرد.

این کارشناس تحلیل مفاسد اقتصادی با اشاره به کاربرد این سامانه برای دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی افزود:  کاربران سامانه پایش اراضی را طیف قابل‌توجهی از دستگاه‌هایی تشکیل می‌دهند که به‌نوعی تکلیف قانونی برای حفظ، نگهداری و مدیریت اراضی کشور به عهده آن‌ها گذاشته شده است؛ به‌عنوان‌مثال وزارت راه و شهرسازی، سازمان محیط‌زیست، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سازمان امور اراضی، سازمان جنگل‌ها و بسیاری دیگر از دستگاه‌های متولی می‌توانند از تحلیل‌های این سامانه برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.

نبائی با انتقاد از رشد تبانی، ارتشاء و رانت‌خواری در حوزه اراضی کشور، گفت: جلوگیری از ساخت‌وساز‌های غیرقانونی، جلوگیری از جعل مجوزها توسط متخلفان و صدور مجوز غیرقانونی برای اراضی کشاورزی می‌تواند فرایند تخریب محیط‌زیست کشور را متوقف کند.

وی با بیان اینکه حوزه زمین در کشور نیازمند شفافیت کامل است، گفت: تسهیل مسیر شناسایی تخلفات در حوزه زمین و مسکن می‌تواند دستگاه‌های نظارتی و قضایی را برای جلوگیری از گسترش فاسد یاری دهد.

روند شناسایی تغییر کاربری غیرمجاز سرعت گرفته است

همچنین مریم وادیدار، کارشناس سازمان امور اراضی استان البرز به خبرنگار تسنیم می‌گوید: فعالیت سامانه پایش اراضی به‌صورت پایلوت در استان البرز اجرایی شده است؛ تا کنون گزارش‌های متعددی توسط این سامانه ارسال شده و تمامی تغییرات شناسایی شده صحیح بوده و اخطاریه‌های لازم به متخلفان داده شده است.

وی با اشاره به اینکه روند شناسایی تغییر کاربری غیرقانونی سرعت گرفته است، گفت: با استفاده از این سامانه تمامی تغییر کاربری‌های غیرمجاز شناسایی شده و به دستگاه قضائی معرفی می‌‌شود.

بنابر اعلام مدیر امور اراضی استان البرز امسال یک هزار و 93 مورد تغییر کاربری غیرمجاز در اراضی کشاورزی استان شناسایی شده که 697 مورد تغییر کاربری این اراضی از طریق سامانه هوشمند پایش اراضی کشاورزی که به‌صورت 24 ساعته اراضی را رصد می‌کند، شناسایی شده است.

نقش مهم سامانه پایش اراضی در کاهش تخلفات

به گزارش تسنیم، سامانه پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای اقدام به رصد و پایش اراضی کشور نموده و تغییراتی که فاقد مجوز از دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط باشد یا با مجوز صادره مغایرت داشته باشد را به‌عنوان تخلف شناسایی می‌کند. همچنین این سامانه وظیفه مدیریت پیگیری یکپارچه تخلفات زمین‌خواری را در تعامل با واحدهای گشتی و حقوقی دستگاه‌های اجرایی متولی حفاظت از اراضی بر عهده دارد.

به نظر می‌رسد که باتوجه‌به تأکید رئیس قوه قضائیه در استمرار برخورد قاطعانه و پیشگیری از تغییر کاربری‌های غیرمجاز در مراحل اولیه تغییر کاربری و قبل از شروع یا تکمیل ساخت‌وساز، استفاده و بهره‌گیری از سامانه هوشمند پایش اراضی، می‌تواند عامل مهمی در جهت کاهش تخلفات مربوط به حوزه زمین و املاک باشد.