چرا صندوق‌های امانات برای نگهداری اشیاء قیمتی همچنان مناسب هستند؟

به گزارش پایگاه خبری 598 به نقل از بازرگانی خبرگزاری مهر، طبق آمارهای جهانی صندوق‌های امانات (یا به عبارت دقیق‌تر صندوق‌های اجاره‌ای) ۲۰ تا ۳۰ برابر امن‌تر از منازل شخصی هستند. این واقعیت فارغ از هرگونه تحلیل، از عقلانی بودن انتخاب صندوق‌ها برای نگهداری اقلام قیمتی خبر می‌دهد. صندوق‌ها در بانک‌ها یا مکان حفاظت شده‌ای قرار دارند و دسترسی به آنها ساده نیست؛ هزینه‌های زیادی برای حفاظت از صندوق‌ها در برابر خطراتی همچون سرقت، آتش‌سوزی، بلایای طبیعی همچون سیل، زلزله و حوادث ناشی از بحران‌های اجتماعی و غیره صرف می‌شود. همه این موارد در راستای تأیید عقلانیت نگهداری اموال در این صندوق‌ها است. ولی با همه این اوصاف باز هم شاهد سرقت از صندوق‌ها و شکایاتی از گم شدن یا آسیب رسیدن به اشیا قیمتی درون صندوق‌ها هستیم. هر چند در پاسخی عمومی می‌توان صندوق‌ها را برای نگهداری اموال ارزشمند انتخاب کرد ولی سوالاتی باقی می‌ماند که پاسخ به آنها در رسیدن به مسیر بهینه، هر دو سمت قرارداد (امانت دهنده و امین) را کمک می‌کند.

طی روزهای گذشته (یکشنبه ۱۵ خرداد) شاهد سرقت از صندوق امانات یکی از شعب بانک ملی در خیابان انقلاب تهران بودیم. حرف و حدیث‌های زیادی راجع به آن در فضای مجازی مطرح شد که عموماً در راستای کاهش اعتماد عمومی به صندوق‌ها و بانک‌ها بودند. ولی همانطور که گفته شد میزان سرقت از صندوق‌ها بسیار کمتر از منازل مسکونی است و البته قسمت ناچیزی از سرقت از بانک‌ها مریوط به صندوق‌ها است. این شواهد فضای رسانه‌ای به‌وجود آمده طی روزهای گذشته را رد می‌کند و همچنان صندوق‌ها را محلی امن‌تر برای نگهداری می‌داند در عین حال این سوال اساسی را به ذهن متبادر می‌سازد که چگونه می‌توان صندوق‌های امن‌تر داشته باشیم؟ چگونه صندوق‌ها را از خطرات احتمالی در امان نگه داریم؟

سوال اول به امنیت صندوق‌ها از جانب متولیان و بانک‌ها اشاره دارد، طیفی از اقدامات امنیتی و قصورهای سیستمی و فردی است که هر کدام باید برای جلوگیری از اتفاق مجدد مرتفع شوند. از جمله بهینه‌سازی سیستم‌های تشخیص هویت، بهبود سازه فیزیکی و اطمینان از نفوذ ناپذیری از بیرون، نظارت چند لایه و…. این موارد و احتمالاً بسیاری از موارد دیگری که کارشناسان امنیت و پروتکل‌های بانکی به آنها واقف هستند می‌تواند سد محکمی در برابر سارقان باشد ولی آنچه همواره از آن غفلت می‌شود هوشمندی سارقان و روزآمدی آن‌ها در روش‌های مورد استفاده است که لزوم به‌روزسانی روش‌های مقابله و پایش دائمی را می‌طلبد.

سوال دوم از جانب متقاضیان صندوق‌ها مطرح می‌شود؛ چگونه صندوق‌ها تا سرحد امکان از خطرات احتمالی به دور باشند؟ اولین پاسخ در دسترس، بیمه است. خود را در برابر خطرات بیمه کنیم تا اطمینان کامل حاصل شود. ولی این مورد از جانب اغلب بانک‌های ارائه دهنده صندوق‌های اجاره‌ای جهان مورد پذیرش واقع نمی‌شود. دلیل آن روشن است هزینه خطرات احتمالی در برابر منافع و مبالغ اجاره پوشش دهنده نیستند پس نمی‌توان آن را اعمال کرد.

راه حل مناسب در این مورد مثل تمام مسائلی که دو سمت عرضه و تقاضا درگیر آن هستند از تعامل و چانه‌زنی طرفین به‌دست می‌آید. راه‌حل‌های دو سمت را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:

بانک‌ها ارائه دهنده خدمات صندوق می‌توانند برای جلب رضایت مشتریان با دیگر بانک‌های ارائه دهنده این خدمات رقابت کنند و با دادن خدمات ارزنده‌تر اجاره بیشتری طلب کنند. با طبقه‌بندی متقاضیان، خدمات صندوق‌ها را به عنوان یکی از نقاط قوت خود در جلب مشتریان و سپرده‌های ارزان قرار دهند. با بهبود امنیت صندوق‌ها و طراحی قراردادهای متفاوت خدمات را دسته‌بندی کنند تا در جبران خسارت احتمالی کارآمدتر عمل کنند. برای مثال دو نوع قرار وجود داشته باشد که یکی با اطلاع بانک از محتویات صندوق‌ها و بیمه آن‌ها برقرار شود و دومی را بدون بیمه تک تک اقلام و صرفاً بیمه‌ای عمومی تا سقف معین باشد.

در سمت متقاضیان اولین و مهم‌ترین نکته این است که با تمام اتفاقات افتاده همچنان صندوق‌ها می‌توانند قابل اعتماد باشند. نکته دوم بررسی و مقایسه شرایط و نوع قرارداد صندوق‌های مختلف و سپس انتخاب آنهاست. این امر مستلزم بررسی و مطالعه کامل قراردادهای اجاره صندوق‌ها می‌شود. در کنار آن رعایت نکات ایمنی اهمیت زیادی دارد. در صورت دسترسی به بیمه و انواعی از قراردادها حتماً آنها را مد نظر قرار دهند.

در آخر آنچه حائز اهمیت است مطالبه عمومی و به حق متقاضیان نسبت به امنیت صندوق‌ها است که در کنار رقابتی‌تر شدن صندوق‌ها می‌تواند به عملکرد ایمن‌تر صندوق‌ها ختم شود.