به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه 598، دکتر علی حجازیان، پژوهشگر شهرسازی اسلامی، برنامهریز شهری و شهرساز طی نامه ای سرگشاده به ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران جناب حجت الاسلام رییسی در خصوص الگوی فعلی شهرنشینی مواردی را ذکر کردند که در ادامه می آید:
جناب آقای حجت الاسلام و المسلمین رییسی
رییس محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
مقام معظم رهبری در انتهای بیانیه گام دوم که بواقع ریل گذاری مسیر برای آینده بهتر ایران اسلامی است فرمودند: غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بیجبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است. همچنین ایشان در سفری به بجنورد در جمع پرشور هزاران نفر از جوانان خراسان شمالی، تاکید کردند که تقلید از غرب، هیچ ملتی را به جایی نمی رساند. یکی از مسائل مهم تاثیر گذار در سبک زندگی، محیط زندگی است. امروزه بیش از 70 درصد جمعیت کشور ایران در شهرها زندگی میکنند بنابر این توجه به محیط شهری و ساماندهی وضعیت سکونت مردم از اولویت های دولت ها درجمهوری اسلامی باید باشد.
بيش از نيم قرن از آغاز آپارتمان سازي در کشور مي گذرد. نخستین تجربه های خانه سازی مدرن در اواخر دوره قاجار صورت گرفت. اما این تجربیات آنقدر فراگیر نبودند که بتوان در آن ها دنبال نخستین نشانه های خانه های مدرن ایرانی گشت تا اینکه با ظهور حکومت پهلوی و تغییرات گسترده در کلیت نظام اجتماعی و شکل گیری طبقات جدید، معماری خانه های مسکونی به صورتی فراگیر دست خوش تغییر شد.دلايل زياد و متفاوتي براي آپارتمان سازی بيان شده است؛ از جمله زياد شدن جمعيت، کمبود زمين براي احداث خانه هاي تک واحدي، امنيت بيشتر در مجتمع هاي مسکوني، که همه این ها دلایل واهی و غیرمنطقی است که مروجین سبک زندگی غربی و تقی زاده های دانشگاهی در عرصه معماری و شهرسازی مطرح کرده اند.
یکی از نعمت هایی که قرآن بدان اشاره می کند محل سکونت آدمی است: "و اللّه جعل لکم من بیوتکم سکناً " خداوند خانه های شما را مکان آرامشتان قرار داد. در حقیقت مسکن از مهمترین احتیاجات خانواده ها می باشد و تا این فضا را آدمی در اختیار نداشته باشد دیگر امکانات برایش گوارا نخواهد بود.
امام خمینی(ره) در اردیبهشت ۱۳۵۸ با اشاره به اینکه کشور وسعتش بهقدری است که برای ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون جمعیت کافی میباشد، میفرماید: چهوقت میخواهند مسلمین توجه بکنند به اینکه مصالحشان چه است و دردشان چه است؟ و چهوقت باید دوا کنند این درد را؟!
ریاست محترم شورای عالی مسکن
آیا با این رویه ساخت مسکن، امکان افزایش فرزند و تربیت سالم برای تحقق اهداف جمهوری اسلامی وجود دارد؟
از دید کارشناسان جمعیت، رشد الگوی فعلی شهرنشینی که منطبق بر مولفه های زندگی غربی است؛ یکی از عوامل اصلی کاهش نرخ باروری در ایران است. در واقع خانههای آپارتمانی، به دلیل نوع فضاسازی و ساخت آن، بسیاری از کارکردهای سنتی خود را از دست داده و کوچک شدن متراژ خانهها و گسترش فردگرایی را میتوان از پیامدهای گسترش شهرنشینی و افزایش آپارتمان نشینی قلمداد کرد. و عملاً نمیتوان تربیت فرزند را به شکل صحیح داشته باشید؛ چون خانه زیرساخت تربیت فرزند است. زندگی آپارتمان نشینی با کودکی کودکان همسو نیست امروزه زندگی آپارتمان نشینی و رشد شهرها موجب شده تا این سبک و روش زندگی با کودکی کودکان همسو نباشد و بازی کودکانه محدود شود. کودکان به بازی و حضور در جمع نیاز دارند تا در آینده به افرادی اجتماعی با ارتباط قوی تبدیل شوند.
نوع ساخت مسکن در کشور که به صورت آپارتمانی وجود دارد مضر به تنظیم روابط انسانی است؛ یعنی اگر خانه حیاط نداشت و با هویت دار واسعه نبود، عملاً نمیتوان صله رحم را انجام داد. قطع رحم و ترك رسیدگى به خویشان و بستگان در اسلام سخت مورد نكوهش قرار گرفته است. خداوند كسانى را كه از خویشاوندان خود بریده، با آنان قطع رابطه مىكنند، در سه جاى قرآن مورد لعن و نفرین قرار داده است. قطع صله رحم دردراز مدت باعث کاهش ارتباطات صحیح اجتماعی بین خویشاوندان و دوستان می شود.
جناب آقای رئیسی انقلاب اسلامی ایران برپایه ارزش های اسلامی شکل گرفته است.
آپارتمان سازی بااین سبک وسیاق درواقع به نوعی ادامه شبیخون فرهنگی است که سعی در تغییر سبک زندگی داشته و تا حدودی موفق هم بوده است. مقام معظم رهبری با اشاره به تأثیرگذاری معماری و نمای ساخت و سازها بر فضای سبک زندگی افزودند: باید هرچه ممکن است محیط زندگی شهر، بگونه ای طراحی و ساخته شود که تحقق سبک زندگی اسلامی راحت تر، امکان پذیر باشد.
آقای دکتر رییسی
با این نحوه آپارتمان سازی چگونه می توان به تحقق سبک زندگی اسلامی کمک کرد؟ یکی از سازه های مهم تمدن اسلامی شهراست. آیا کالبد و فضای شهرهای امروز ایران در جهت تجلی ارزش های اسلامی-ایرانی طراحی شده است. چرا ریل گذاری اشتباه دربحث زمین و مسکن در قبل از انقلاب و اوایل دهه هفتاد همچنان برپاست؟
معماری ایرانی، به دلیل بروز برخی جنبههای از خود بیگانگی، مورد تهاجم فرهنگی غربی واقع شده و این موضوع سبب شده است معماری ایرانیـاسلامی در ساختمانهای ایرانی کمرنگ شود. از آنجایی که معماری خانه نقش مهمی در شکلدهی روابط اهل خانه دارد، بسیاری از فضاهای شهری زمینههای ظهور فرهنگ غربی را در ایران فراهم کرده است. امروزه شاهد رواج معماری خشونت گرا درشهرهای کشور هستیم. باتوجه به این که طبق برخی آمارها تنها 2 درصد از سطح کشور را شهرها اشغال کردهاند چرا شهرسازی عمودی باید در کشوری چون ایران رواج داشته باشد. چرا زمین باید برای ساخت محدود باشد؟ جمعیت ایران درحال پیرشدن است طبق آمار ها کسانی که در محیطهای بسته زندگی میکنند و کمتر در طبیعت سبز حضور دارند، دچار ناراحتی بینایی و کاهش نور دیدگان و نیز افسردگی روحی و روانی میشوندآیا همچنان باید به ساخت آپارتمان ها ادامه داد؟
جناب حجت السلام والمسلمین رئیسی
تجربه مسکن مهر رو به روی شماست اگر ساختار تولید مسکن در دولت شما به منوال سابق باشد باید منتظر آسیب های متعدد اجتماعی-فرهنگی باشیم.
ازآنجایی که امکان پیاده سازی طرح ها والگوهای معماری وشهرسازی مبتنی بر ارزش های اسلامی-ایرانی در چند سال اخیر وجود نداشته است از شما تقاضا دارم بخش هایی از بافت های به اصطلاح ناکارآمد و فرسوده را که برآمده از پیاده سازی مکاتب شهرسازی غربی بوده را دراختیار نظریه پردازان،کارشناسان متخصص ومتعهد درحوزه شهراسلامی- ایرانی بسپارید. سپس درصورت برتری نظریات،الگوها وطرح های اسلامی-ایرانی دربرابر اندیشه های شهرسازی غربی، نظام تصمیم سازی وتصمیم گیری درحوزه زمین ومسکن براساس نظریات اسلامی انجام گردد تا بستری برای تحقق تمدن نوین اسلامی در گام دوم انقلاب باشد.
با احترام علی حجازیان
معمار-برنامه ریز شهری- شهرساز