پابرجایی برخی موانع موجود در فرآیند اخذ مجوز مشاغل خانگی

به گزارش پایگاه خبری 598 به نقل از فارس، بحث مجوزهای کسب‌و‌کار از چند ماه گذشته بسیار داغ‌تر شده‌ و در رابطه با این موضوع، خبرها و صحبت‌های بسیاری از مجلس و دولت منتشر شده است.

یکی از مشکلات اساسی در راه‌اندازی یک کسب‌وکار، مجوزهای متعددی است که سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف صادر می‌کنند، مجوزهایی که در اغلب اوقات موجب گرفتاری مردم می‌شود و در مسیر شروع کسب‌وکارشان سنگ‌اندازی می‌کند.

به همین دلیل یکی از نیازهای مهمی که امروزه وجود دارد، تسهیل فرآیند اخذ مجوز است که اگر با همت و تلاش مسئولان انجام گیرد می‌توان به حل بخشی از مشکلات اقتصادی کشور و بهبود وضعیت معیشت مردم امیدوار بود.

مشاغل خانگی جزو آن دسته مشاغلی است که با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند و متقاضیان مجوز آن باید مراحل متعدد و مختلفی را طی کنند تا بتوانند کار خود را شروع کنند، این در صورتی است که اساس ایجاد این شغل، ایجاد کسب‌وکارهای مختلف برای مردم و بهبود وضعیت اقتصادی آنها و همچنین کمک به افزایش رونق تولید است، در همین راستا پیگیری‌های زیادی از مسئولین وزارت کار صورت گرفته تا هرچه سریع‌تر به این مشکل رسیدگی کنند و گره از کار مردم بگشایند.

طبق گزارشی که دو هفته پیش در رابطه با گزارش‌ها و شکایات مردمی در این زمینه منتشر شد (تعدد مراحل و مدارک برای صدور مجوز یک شغل خانگی)، به این نکته اشاره شد که هنوز مشکلات زیادی در فرآیند اخذ مجوز مشاغل خانگی وجود دارد و برخلاف وعده وزیر کار، هنوز سامانه‌ی حمایت از مشاغل خانگی غیر فعال است و متقاضیان باید به صورت حضوری برای این کار اقدام کنند.

در پاسخ به این گزارش بلافاصله سرپرست معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار هفته پیش بیان کرد‌ که مشکلات مربوطه برطرف شده و سامانه حمایت از مشاغل خانگی برای تسهیل امور مردم و حمایت از توسعه اشتغال با ساز و کار جدید‌ فعال شده است.

اگر چه قبل از این هم ادعاهایی از سوی وزیر کار‌ و سایر مسئولان وزارت کار در ارتباط با فعال بودن سامانه صدور مجوزهای مشاغل خانگی داده شد ولی این موضوع هنوز به نتیجه نرسیده است.

‌وزیر کار طی سخنرانی‌‌ در مجلس عنوان کرد که از این به بعد مجوزهای مشاغل خانگی در طی سه روز کاری به صورت کاملا الکترونیکی و مجوزهای ثبت محور هم به صورت آنی صادر می‌شوند. همچنین معاون وزیر کار هم گزارشی را در صداوسیما ارائه داد‌ که در آن ادعا شد‌ که بسیاری از مجوزهای مشاغل خانگی به صورت ثبت محور و آنی فقط با درخواست متقاضیان به آنها داده می‌شود.

* خبری از صدور الکترونیکی و آنی مجوزهای مشاغل خانگی نیست

پیگیری‌های میدانی فارس و برخی شکایت‌های دریافت شده مردمی نشان می‌دهد‌ متاسفانه این وعده مسئولان وزارت کار هنوز عملی نشده است و هنوز هم خبری از صدور الکترونیکی و آنی مجوزهای مشاغل خانگی نیست.

* مشکلات صدور مجوزهای مشاغل‌ خانگی‌‌در «سامانه مشاغل خانگی»

طبق این گزارشات معلوم شد که «سامانه مشاغل خانگی» دو فهرست از عناوین مشاغل ثبت محور و مجوز محور در صفحه اصلی خود بارگذاری کرده است. یکی از مشکلات جدی این دو فهرست‌بندی، این است که برای تقسیم بندی مشاغل خانگی از عناوین فراوانی استفاده شده که موجب سردرگمی متقاضیان می‌شود.

همچنین بعضی از مشاغل هستند که واقعا نیازی به تقسیم شدن ندارد و بیهوده فرد متقاصی را مجبور می‌کنند که فقط در یکی از آنها فعالیت کند، در صورتی که می‌تواند به انجام چند مورد از آنها مشغول شود، به عنوان مثال شغل خانگی نواربافی به چند بخش «پَن بافی»، «شیردَنگ بافی»، «حَضایه بافی»، «خُوس بافی»، «شَک بافی»، «کارت بافی»، «مَداخله بافی»، «نواربافی علی آبادکتول»، «نیک بافی»، «وَریس بافی» تقسیم شده است، یا برای مثال دیگر دو شغل نقاشی روی چرم و حکاکی روی چرم به صورت جداگانه آورده شده‌اند، در صورتی که می‌توان آنها را ادغام کرد و به فرد متقاضی یک مجوز داد زیرا که همه شرایط و ضوابط آنها یکی است.

مشکل جدی بعدی در این دو فهرست، عدم وجود معیار مشخص و مستدل وزارت کار برای مجوز‌محور بودن (تایید‌محور بودن) برخی از مشاغل خانگی است، وزارت کار مجوزهای مشاغل خانگی را به دو دسته کلی ثبت‌محور و مجوز‌محور تقسیم کرده ‌اما معیار دقیقی برای انجام این کار اعلام نکرده است، به همین دلیل خیلی از مشاغل خانگی هستند که بدون هیچ دلیلی در دسته مجوز‌محور‌ها قرار گرفته‌اند، در صورتی که واقعا نیازی به این کار نبوده و می‌تواند به راحتی به صورت ثبت‌محور به مردم داده شوند، به عنوان مثال شغل خانگی مخمل‌دوزی ثبت‌محور است ولی در کمال تعجب شغل خانگی مخمل‌بافی مجوز‌محور است.

یکی از مشکلات اصلی دیگر که توسط یکی از متقاضیان مجوز از این سامانه ذکر شده، این است که با هر کد ملی فقط یکبار می‌توان درخواست مجوز مشاغل خانگی داد، این در صورتی است که امکان دارد فرد شرایط و توانایی انجام هم‌زمان دو شغل خانگی یا بیشتر را داشته باشد و با اعمال این محدودیت مجبور می‌شود که فقط یکی از آنها را انجام دهد. همچنین ممکن است برخی از مشاغل خانگی فصلی باشند و فقط در یک بازه‌ی زمانی مخصوص می‌توان آن‌ را انجام داد و با وجود این محدودیت، فرد صاحب کار در باقی فصول بیکار می‌ماند.

در ادامه همچنین برخی مردم از این هم ناراضی بودند که چرا وزارت کار، آنها را مجبور به ارائه گواهی مهارت می‌کند، این در صورتی است که یکی از حالت‌های کسب مهارت کار که در سامانه ذکر شده است، آموزش تحت نظر استادکار به صورت تجربی است. اکنون این مشخص نشده است که چگونه باید از یک استادکاری تجربی، گواهی مهارت کار گرفت و حتی درصورت انجام این کار، باز هم نمی‌شود صحت آن گواهی و یا هویت فرد استادکار را مشخص کرد؛ همچنین می‌توان گفت که در کل نیازی به ارائه گواهی مهارت شغلی نیست، زیرا اگر فرد شاغل، توانایی انجام آن کار را نداشته باشد نمی‌تواند محصولات مطلوب و مطابق میل مشتری را تهیه کند و در نتیجه فروشی هم نخواهد داشت و طرحش با شکست روبرو می‌شود.

در آخر باید به این نکته اشاره کرد کاری که دولت در موضوع تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار آغاز کرده است، بسیار مناسب و مطلوب ارزیابی می‌شود اما ضرورت دارد موانع موجود نیز برداشته شود و مشخص شود که بالاخره چه زمانی‌ مردم می‌توانند به راحتی و بدون دغدغه کسب‌ و کار خود را راه بیاندازند و وضعیت معیشت خود را بهبود دهند.