عبور از تورم روحانی

به گزارش پایگاه 598، روزنامه وطن‌امروز نوشت: تورم یکی از میهمانان همیشگی اما ناخوانده اقتصاد ایران است؛ میانگین تورم در ۲ دهه اخیر بیش از 20 درصد بوده و در سال‌های اخیر نیز شاهد تورم‌های بیش از 40 درصد بوده‌ایم. بررسی‌ها نشان می‌دهد از نیمه سال جاری روند تصاعدی تورم متوقف و کاهشی شده است. 

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار - که مربوط به تورم دی‌ است - تورم سالانه منتهی به این ماه 42.4 درصد بوده است. این در حالی است که تورم سالانه منتهی به شهریور 45.8 درصد گزارش شده بود. (نمودار شماره 1) به ترتیب میزان تورم منتهی به ماه‌های نیمه دوم سال عبارتند از: مهر 45.4، آبان 44.4 و آذر 43.4. همچنین تورم نقطه به نقطه نسبت به سال گذشته نیز کاهش پیدا کرده است. تورم نقطه‌ای که در خرداد بر اساس گزارش مرکز آمار 47.6 درصد بوده، به 35.9 درصد در دی‌ رسیده است. (نمودار شماره 2) البته با وجود کاهش تورم باز هم شرایط قیمت‌ها و تورم 40 درصدی برای اکثر اقشار مردم تحمل‌پذیر نیست و افزایش قیمت برخی اقلام خوراکی پرمصرف باعث آزار آنها می‌شود.

تورم از کجا آمد و چگونه کاهشی شد؟

اگر بخواهیم نارسایی‌های موجود را که به تورم‌های افسارگسیخته در اقتصاد ایران منجر شده نام ببریم، در یکی از موارد مهم می‌توان به رشد فزاینده نقدینگی که ناشی از کسری بودجه دولت و قدرت خلق پول بانک‌‌‌هاست، اشاره کرد. همچنین از سوی دیگر به دلیل ساختار اقتصاد ایران، نرخ ارز به عنوان لنگر اسمی تورم عمل می‌کند که با جهش‌ آن شاهد افزایش تورم عمومی هستیم. به عبارت دیگر اگر دولت بخواهد تورم را کنترل کند، باید در سیاست‌های پولی و مالی انضباط برقرار کند تا در بلندمدت شاهد کاهش تورم به صورت پایدار باشیم.  پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، یکی از اقداماتی که از همان روزهای اول توسط دولت و تیم اقتصادی‌اش در دستور کار قرار گرفت، کشیدن ترمز تورم بود. یکی از علل تورم که پیش‌تر اشاره شد، استقراض‌های مکرر دولت‌ها به منظور تامین کسری بودجه و هزینه‌های جاری است. طبق اظهارنظرهای مختلف توسط اعضای تیم اقتصادی دولت، میزان استقراض دولت از بانک مرکزی در شهریور سال جاری صفر بوده است که نتایج این عدم استقراض در کاهش تورم ماه‌های اخیر مشاهده می‌شود. 

در این بین اما برخی کارشناسان و رسانه‌ها که جزو حامیان روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور بودند، بر موضوع گرانی برخی اقلام خاص تاکید کرده و شرایط را بحرانی‌تر از قبل ترسیم می‌کنند.

برای مثال یکی از اقتصاددانان حامی روحانی گفته است: «چرا رئیس‌جمهور می‌گوید نرخ تورم کاهش یافته است؟ قیمت‌ها روزانه بالا می‌رود اما تورم نزولی است؟!» یا تحلیلگری با در نظر گرفتن شاخص‌های خودساخته و بدون پایه علمی اعلام کرده است دولت سیزدهم «پیشتاز افزایش قیمت دلار در شروع کار است». یا یکی از فعالان سیاسی دسته چندمی یک جریان خاص از گزاره «تورم‌کاران طلبکار» درباره وضعیت قیمت‌ها استفاده کرده است.  این فضاسازی‌ها در حالی انجام می‌شود که بر مبنای اطلاعات رسمی مرکز آمار -که معیار ارزشیابی سیاست‌های تمام دولت‌هاست - موتور رشد تورم خاموش شده و تورم در حال تعدیل است.   

بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال جاری به صورت مستمر ماهانه به طور حدودی تورم یک درصد افزایش پیدا می‌کرده و اگر در سیاست‌های کلان اقتصادی تجدیدنظر نمی‌شد، در دی‌ماه شاهد تورم 50 درصدی بودیم. این یعنی اگر تیم اقتصادی روحانی هنوز مستقر بود، تورم 50 درصد دور از انتظار نبود. با این تفاسیر مشخص نیست مدافعان روحانی که باعث خلق رکوردهای فاجعه‌بار اقتصادی بودند، امروز با چه رویی از شاخص‌های اقتصادی دم می‌زنند.