مالیاتی به نفع مستأجران

به گزارش پایگاه 598، ایران درباره مالیات بر خانه های خالی گزارش داده است: دریافت مالیات از خانه‌های خالی، از راهکارهای مهمی است که در بیشتر کشورها برای کنترل سوداگری و دلالی در بخش مسکن اجرا می‌شود. در کشور ما با اینکه دریافت این نوع مالیات از سال ۹۴ در قانون آمده و دولت موظف بود با سازوکاری، خانه‌های خالی را شناسایی و از مالکان آن مالیات دریافت کند، اما قانون آن اجرا نشد تا اینکه اکنون سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است از بهمن ماه از مالکان واحدهای خالی مالیات دریافت می‌شود.

سازمان امور مالیاتی در اطلاعیه‌ای که در سایت این سازمان منتشر شده است، اعلام کرد نخستین لیست خانه‌های خالی که مشمول مالیات هستند را از وزارت راه و شهرسازی دریافت کرده است. بنابراین مالکان واحدهای مسکونی می‌توانند جهت مشاهده وضعیت مشمولیت واحد یا واحدهای مسکونی خود و اطلاع از میزان مالیات متعلقه و پرداخت آن اقدام کنند. سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که بر اساس اطلاعات دریافتی از وزارت راه و شهرسازی (سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم) نسبت به محاسبه مالیات واحدهای مسکونی خالی موضوع ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب تیرماه سال ۹۴)، اقدام و نتایج حاصل از آن در درگاه الکترونیکی سازمان منتشر کرده است.

براساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی، تمامی مالکان واحدهای مسکونی می‌توانند جهت مشاهده وضعیت مشمولیت واحد یا واحدهای مسکونی خود و اطلاع از میزان مالیات متعلقه و پرداخت آن، به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی MY.TAX.GOV.IR مراجعه کنند.

طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، مهلت پرداخت این مالیات تا پایان بهمن ماه امسال تعیین شده است. سازمان امور مالیاتی اعلام کرده در صورت عدم پرداخت مالیات تعیین شده در مهلت مقرر، نسبت به صدور برگ مطالبه، اقدام خواهد شد و ابلاغ اوراق مطالبه مالیات، اعتراض به آن و مراحل دادرسی مالیاتی تابع مقررات قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال ۹۴ خواهد بود.

قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی، پس از معطلی چند ساله، اکنون در دولت سیزدهم آغاز می‌شود. دولت وعده داده بود در راستای تحقق برنامه ساماندهی بازار مسکن، قانون دریافت مالیات ازخانه‌های خالی را اجرا می‌کند. قانونی که در دولت قبل بارها به تأخیر افتاد. دولت وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده بود تا آخر دیماه فهرست نهایی خانه‌های خالی را در اختیار سازمان امور مالیاتی بگذارد، اکنون سازمان امور مالیاتی خبر داده که لیست مورد نظر منتشر شده است.

بر اساس قانون مالیات خانه‌های خالی اگر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، مشمول مالیات می‌شود و به ازای هر ماه بیش از این زمان، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره خواهد شد. وظیفه شناسایی خانه‌های خالی برعهده وزارت راه و شهرسازی از طریق سامانه املاک و اسکان گذاشته شده است.

شناسایی ادامه دارد

فهرست نهایی شده خانه‌های خالی که از روز گذشته در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفت، آخرین فهرست نهایی خانه‌های خالی نیست و وضعیت پالایش اطلاعات سکونتی خانوارها همزمان در وزارت راه و شهرسازی برای تهیه فهرست دوم و سوم خانه‌های خالی ادامه دارد. پیش‌بینی از میزان خانه‌های خالی در نخستین فهرست قطعی شناسایی شده به بیش از یک میلیون و ۱۷۰ هزار واحد می‌رسد و از آنجایی که شناسایی خانه‌های خالی مرحله به مرحله انجام می‌شود، این تعداد برای دوره‌های بعد افزایش خواهد داشت. بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، تلاش وزارت راه بر این بود که بواسطه الزام قانونی تاریخ ۳۰ دی‌ماه، با شناسایی و ارسال نخستین فهرست قطعی شناسایی شده خانه‌های خالی و ارسال آن به سازمان امور مالیاتی، نخستین قبض‌های مالیاتی قبل از عید امسال صادر شود. وضعیت پالایش خانه‌های خالی از سوی وزارت راه و شهرسازی دائمی است و گام به گام انجام می‌شود و صاحبان ملک‌های خالی نباید فکر کنند که اگر در فهرست نخست نبودند، شناسایی نشده‌اند.

ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم که به قانون مالیات بر خانه‌های خالی شهرت دارد باید با راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان وارد فاز اجرایی می‌شد، اما تعلل وزارت راه و شهرسازی باعث شد این سامانه عملاً از ۹ ماه گذشته اطلاعات املاک افراد را ثبت کند. در ۵ سال اخیر دستگاه‌های متولی مانند وزارت راه و شهرسازی، سازمان امور مالیاتی، وزارت نیرو (شناسایی واحدها ازطریق قبوض برق) بارها تقصیر را به گردن دیگری انداختند و قانونی که قرار بود با اجرای آن هم درآمد مالیاتی برای دولت رقم بزند، هم بازار مسکن با اجرای سریع این قانون ساماندهی شود، با تأخیر اجرا شد. محمدرضا یزدی‌زاده، عضو سابق شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور معتقد است اگر مالیات بر خانه‌های خالی تا امروز اجرا نشده به این دلیل است که زیربنا را اشتباه گذاشته‌ایم. باید مبنای اخذ این مالیات اطلاعات اعلامی باشد و اگر اطلاعات به‌صورت خود اظهاری اعلام نشده باشد، خود به خود خانه خالی محسوب شود.

وی می‌گوید: فرایند اجرای قانون‌های مالیاتی اصلاً نباید به عهده سازمان امور مالیاتی یا وزارت راه باشد و باید به نحوی باشد که خود مؤدیان با خود اظهاری اموال خود را ابراز کنند و در غیر این صورت با جریمه‌های بالاتری مواجه شوند.

مالیات از خانه‌های خالی، بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ در اولویت

براساس آمار وزارت راه و شهرسازی مالکان بیشترین واحدهای بزرگ و خالی بانک‌ها و سپس شرکت‌های بزرگ هستند که با استفاده از خلأ اجرا نشدن قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی، سودآوری زیادی نصیب آنها شده است. اما حسین زمانی، معاون حسابرسی سازمان امور مالیاتی اظهار کرده که در نسخه فعلی قانون مالیات بر خانه‌های خالی، بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ مد نظر هستند که ده‌ها مسکن خالی را در تملک دارند.

نرخ مالیات

همزمان با انتشار نخستین لیست خانه‌های خالی، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ نیز از تصویب نرخ مالیات واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گرانقیمت و خودروهای لاکچری در این کمیسیون خبر داد.

رحیم زارع اظهار داشت: خودرو تا سقف یک میلیارد تومان مشمول مالیات خودرو نخواهد شد اما تا مبلغ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان شامل مالیات یک درصد، تا مبلغ ۳ میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون شامل مالیات ۲ درصد می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین خودرو تا مبلغ ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نسبت به مازاد ۳ میلیارد تومان شامل مالیات ۳ درصد و نسبت به مازاد ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان مالیات ۴ درصد شامل می‌شود.

زارع تأکید کرد: واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گرانقیمت تا سقف ۱۰ میلیارد تومان معاف از مالیات است نسبت به مازاد ۱۰ میلیارد تا ۱۵ میلیارد تومان مالیات یک در هزار، نسبت به مازاد ۱۵ میلیارد تومان تا ۲۵ میلیارد تومان مالیات دو در هزار را باید پرداخت کنند. وی گفت: از واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گرانقیمت نسبت به مازاد ۲۵ میلیارد تومان تا ۴۰ میلیارد تومان سه در هزار و نسبت به ۴۰ میلیارد تومان تا ۶۰ میلیارد تومان ۴ در هزار و نسبت به مازاد ۶۰ میلیارد تومان به بالا ۵ در هزار مالیات گرفته خواهد شد.

جهانگیر رحیمی، سرپرست دفتر طراحی و تحلیل فرایندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درخصوص عدد و رقم‌هایی که در مورد مالیات خانه‌های خالی مطرح می‌شود به مهر گفت: مالیات خانه‌های خالی بر اساس متراژ و تعداد ماه‌هایی است که خالی بوده است. پرداخت این مالیات، روی سیستم سازمان امور مالیاتی باز شده و افراد می‌توانند به‌صورت آنلاین پرداخت کنند.

رحیمی تصریح کرد: مردم می‌توانند با مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی، از وضعیت پرونده مالیاتی خود مطلع شوند و ببینند آیا خودروها و خانه‌های لوکس یا خالی آنها مشمول مالیات شده یا خیر. مبلغ مالیات مالکان مشمول پرداخت مالیات خانه‌های خالی و لوکس و خودروهای گرانقیمت محاسبه و بارگذاری شده است.

اخذ مالیات از خانه‌های خالی، نقش مهمی در عرضه واحدها به بازار مسکن و تأثیر آن بر کاهش و ثبات قیمت مسکن و همچنین اجاره بها خواهد داشت. کارشناسان بازار مسکن معتقدند درکنار اقداماتی مانند ساخت مسکن، قوانین مالیاتی برای کنترل سوداگری در بازار مسکن بسیار مؤثر است.